Het ziet er niet goed uit voor Donald Trump. Sinds het begin van de coronacrisis zijn zijn populariteitscijfers in vrije val. Joe Biden heeft al een voorsprong van 12% in de laatste polls. Het computermodel van The Economist, waarbij die polls omgezet worden naar het Amerikaanse kiesmannensysteem, geeft Trump nog slechts 1 kans op 10 om president te blijven. Volgens bronnen binnen de Republikeinse partij zou hij zelfs overwegen uit de race te stappen. Is het afgelopen voor the Donald?
Enkele maanden geleden zat Trump nog gebeiteld. Zijn populariteitscijfers waren de hoogste sinds hij president werd. De economie draaide goed. De werkloosheid was historisch laag. Geen enkele Amerikaanse president die goede economische cijfers kan voorleggen, heeft ooit een herverkiezing verloren. De Democratische Partij werd intussen verscheurd door voorverkiezingen. Daarin leken linkse extremisten als Elizabeth Warren en Bernie Sanders dicht bij de overwinning te komen.
Tulsa
En dan kwam de coronacrisis. Die jaagde niet alleen de economie de dieperik in. Trumps eigenzinnige aanpak en communicatie zorgde voor heel wat ergernis, ook bij zijn eigen achterban.
Het virus zal er ook voor zorgen dat Trump één van zijn meest effectieve campagnemiddelen, de massameetings, niet ten volle zal kunnen benutten. Coronavrees was waarschijnlijk de voornaamste reden voor de lage aanwezigheid bij zijn meeting in Tulsa. De media zagen de flop liever als een duidelijk teken van een afkalvende aanhang. Als het over Trump gaat, durft berichtgeving wel eens vervormd worden door journalistieke wensdromen. Weinigen merkten op dat de rechtstreekse uitzending van de meeting op Fox de hoogste kijkcijfers ooit voor die zender opleverden, meer dan de andere netwerken die zaterdagavond samen konden optekenen.
De meeste commentatoren in de VS durven Trump evenwel nog niet openlijk afschrijven. Velen van hen deden dat wel in 2016 en willen zich niet opnieuw belachelijk maken. In dezelfde periode in 2016 had Hillary Clinton ook een voorsprong van 12% op Trump in de opiniepeilingen.
Biden, de man met een imago van brave opa, wekt evenwel niet dezelfde afkeer op als Clinton. En deze keer is Trump niet de uitdager en zal hij moeilijk de “outsider” kunnen spelen. Trump kon in 2016 ook veel twijfelende kiezers op het laatste moment naar zijn kant halen, iets waar hij niet zal moeten op rekenen in een land waar de meeste mensen hun positie al ingenomen hebben tegenover hem.
Biden moet ooit uit zijn bunker komen
Er zijn vijf manieren waarop Trump de verkiezing van november nog kan winnen.
- De economie zou zich snel kunnen herstellen na de plotse val in de coronaperiode. Het is echter geen waarschijnlijk scenario. Weinig economen geloven nog in een V-curve. Er wordt verwacht dat de economie zich eerder langzaam zal herstellen.
- Trump heeft zich tegen Clinton een sterke campagnevoerder getoond. Biden presteerde eerder zwak bij de voorverkiezingen en kon het alleen halen met de hulp van een partijbestel dat zich keerde tegen de radicalere rivalen. Momenteel past de Democratische kandidaat de “bunkerstrategie” toe: hij blijft thuis en laat zich zo weinig mogelijk opmerken, terwijl Trump zichzelf in de vernieling rijdt. Die strategie werkt, maar Biden zal die niet kunnen volhouden tijdens de verkiezingscampagne.
- Er is een reden waarom de Democraten de bunkerstrategie van Biden op prijs stellen: hij is zwak in debatten en is geneigd tot flaters. De speculaties dat zijn gevorderde leeftijd (77) zijn cognitieve prestaties aantasten, worden trouwens steeds luider. Biden’s team heeft het aantal geplande debatten kunnen terugbrengen naar drie, maar helemaal ontsnappen kan hij niet. Debatten hebben al een aanzienlijke impact gehad op presidentsverkiezingen, zoals in 1960, toen Nixon zat te zweten tegen Kennedy, en in 1980, toen Reagan met “There you go again” Carter vloerde.
- Biden draagt nog wat ballast mee uit het verleden. Vooral de beschuldigingen van grensoverschrijdend gedrag en zelfs verkrachting kunnen alsnog voor problemen zorgen. Er zouden dan wel al nieuwe onthullingen moeten komen.
(Lees verder onder de video)
Het BLM-effect
- De onverwachte verkiezing van Trump in 2016 was mede een gevolg van ergernis over de Amerikaanse “identity politics”. Trump slaagde erin zijn eigen partij te kapen en daarna Clinton te verslaan met de steun van blanke arbeiders. Het is nog niet duidelijk hoe de Amerikanen zullen omgaan met de recente excessen van de Black Lives Matter-beweging, het geweld en het vandalisme, de ideologische vlaag van waanzin en antiblanke haat, die niet alleen de VS maar ook Europa heeft getroffen.
Opiniepeilingen toonden aan dat de meeste Amerikanen in de nasleep van de dood van George Floyd sympathie hadden voor BLM. Het is zeer de vraag of ze de manier waarop het protest wordt geuit ook zo appreciëren of de concrete eisen van de beweging steunen. Een grote meerderheid is alvast tegenstander van het idee om de bijl te zetten in de politiebudgetten.
Trumps toespraak naar aanleiding van 4 juli, de Amerikaanse feestdag, lijkt er op te wijzen dat hij actief op dit front wil inzetten. Hij kantte zich expliciet tegen de beschadiging van monumenten, de “cancel culture”, de gewelddadigheden en het linkse fascisme. In november zullen we ontdekken of hij daarmee ook de zwijgende meerderheid vertegenwoordigt.
De beste Amerikaanse peilers zitten altijd bij de gokkantoren. Als het over je eigen geld gaat, laat je je minder snel verleiden door wensdenken of politieke sympathieën. De gokkers geven Trump 1 kans op 3 om te winnen.