11 militairen met extreemrechtse banden krijgen geen toegang meer tot wapendepots: de laatste stand van zaken in zaak-Jürgen Conings

De zoekactie naar Jürgen Conings in het nationaal park in Limburg is gisteren stopgezet. De man is nog altijd niet gevonden. ‘Er wordt nu anders – en ergens anders – gezocht’, zegt Wenke Roggen van het federaal parket. Intussen worden elf andere militairen met radicale meningen en sympathieën met extreemrechts uit wapendepots en gevoelige plaatsen verwijderd, zegt defensieminister Ludivine Dedonder (PS).

De mogelijke rechts-extremist Conings is sinds maandag spoorloos en heeft in een brief kenbaar gemaakt dat hij het gemunt heeft op virologen en ‘het regime’. Hij haalde zware wapens op in de kazerne van Leopoldsburg en vertrok met de noorderzon. Het parket gaat ervan uit dat hij nog in leven is en zware wapens draagt. Vier raketwerpers zijn eerder teruggevonden in zijn achtergelaten auto. Uit gerechtelijk onderzoek blijkt dat hij zijn actie “dagenlang” heeft voorbereid. De vrees bestaat nu dat hij effectief een terreuraanslag zou plegen.

Wat is de laatste stand van zaken?

Het is niet bekend of er op dit moment concrete aanwijzingen zijn in het onderzoek naar Jürgen Conings. Wandelaars in het nationaal park, dat weer opengesteld is voor publiek, wordt gevraagd om verdachte elementen onmiddellijk te melden bij de politie. Verder wordt Conings nu ook internationaal gezocht. Zijn naam en twee foto’s staan op de website van de internationale politieorganisatie Interpol.

Intussen zijn elf andere militairen, die door de inlichtingendiensten gevolgd worden wegens hun radicale meningen en sympathieën met extreemrechts, zijn verwijderd van wapendepots en hebben geen toegang meer tot gevoelige plaatsen en informatie, zo verklaarde minister van Defensie Ludivine Dedonder op C’est pas tous les jours dimanche (RTL-TVi). Als gevolg van de zaak Jürgen Conings heeft de minister de chef van Defensie (CHOD), Michel Hofman, gevraagd onmiddellijk maatregelen te treffen tegen militairen die gevolgd worden door de militaire inlichtingendienst ADIV. Gisterenavond heeft de admiraal aan de minister bevestigd dat die maatregelen genomen werden.

Gisterennacht en -ochtend zijn er in ons land ook op een tiental plaatsen huiszoekingen uitgevoerd bij mensen die gekend zijn voor extreemrechtse sympathieën, mensen die behoren tot het persoonlijke netwerk van Jürgen Conings en die hem mogelijk de voorbije dagen geholpen hebben of nu nog helpen om zich schuil te houden. Maar de militair is nog altijd spoorloos en dat al sinds maandagavond.

Speurders van de federale politie hebben ook een huiszoeking uitgevoerd in de woning van de 46-jarige Conings zelf in Dilsen-Stokkem. Daarbij zijn DNA-stalen meegenomen om een eventuele match te vinden op voorwerpen die tijdens het sweepen in het Nationaal Park zijn aangetroffen. Bij een huiszoeking begin deze week in het huis van Conings waren al verschillende telefoons en zijn computer meegenomen. Hij had onlangs nog een nieuwe simkaart gekocht en had verschillende nummers.

Tomas Boutens, de extreemrechtse oud-militair die in 2014 tot vijf jaar cel veroordeeld werd voor aanslagplannen met zijn groepering Bloed, Bodem, Eer en Trouw (BBET), kreeg ook speurders over de vloer. Dat liet hij zelf op Facebook weten. “Ze zochten J. alsof die in mijn kast zit. Niet dus.”

Conings wordt nu ook internationaal gezocht. Zijn naam en twee foto’s prijken op de website van de internationale politieorganisatie Interpol. De 46-jarige Conings staat in de lijst van ‘wanted persons’. “Dreigen met een terreuraanval tegen personen en het regime”, staat er bij de beschuldigingen aan zijn adres.

De Facebookgroep ‘Als 1 achter Jürgen’ kondigde vrijdag aan een mars te zullen organiseren om Conings te steunen. “Heethoofden zijn niet welkom, dit uit respect voor de familie van Jürgen, die ook aanwezig zal zijn, en voor medesympathisanten die met kinderen of honden aanwezig zullen zijn”, staat te lezen op de pagina.

Voor de mars zijn zaterdagmiddag een 150-tal deelnemers opgedaagd. Ze trokken door de residentiële wijk in de buurt van De Salamander, vanwaar de voorbije dagen de zoekactie naar de gewapende militair gecoördineerd werd. De deelnemers droegen een bord mee met daarop ‘No license to kill’ en ‘Als 1 achter Jürgen’. Er liepen ook kinderen mee in de mars. Bij de manifestanten klonken veel sympathiebetuigingen voor de extremistische militair, en verwijten naar zogezegd “liegende media” en “corrupte politici”. Op videobeelden is te zien hoe een aanwezige de Hitlergroet bracht.

Hoever staat het onderzoek?

“Uit het gerechtelijk onderzoek blijkt dat de man dit allemaal heeft voorbereid”, verklaarde minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) gisteren. “Hij is al dagenlang bezig met de voorbereiding van zijn actie, en het blijkt dat hij maandagavond effectief in de buurt is geweest van een doelwit, en daar meer dan twee uur is gebleven”, klonk het. Verschillende betrouwbare bronnen bevestigen aan VTM Nieuws dat Jürgen Conings die avond werd gezien aan het huis van viroloog Marc Van Ranst.

Conings bleef twee uur in de buurt van Van Ranst rondhangen, en maakte uiteindelijk rechtsomkeer. Dat bevestigden verschillende bronnen aan VTM Nieuws. Jürgen Conings werd maandagavond als vermist opgegeven door zijn vriendin, toen die niet was teruggekeerd van het werk. Van Ranst verblijft sinds dinsdag samen met zijn gezin in een safehouse, omdat de zwaarbewapende militair in een afscheidsbrief bedreigingen uitte aan het adres van de viroloog.

“Er wordt niets aan het toeval overgelaten, en alle intenties worden onderzocht. De nodige onderzoeken en opvolgingen worden uitgevoerd, zodat we deze situatie voor iedereen veilig ten einde kunnen brengen”, aldus minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V). Op de vraag of er nog meer mensen bescherming krijgen, kon de minister in het belang van het onderzoek niet antwoorden.

Het federaal parket heeft een onderzoeksrechter gespecialiseerd in terrorisme gevorderd voor “moordpoging in een terroristische context en verboden wapenbezit in een terroristische context”.

Onderzoek aan Conings’ wagen, die dinsdag werd teruggevonden aan het bos in Dilsen-Stokkem, bracht een “verdacht mechanisme aan het licht gebracht”, liet het parket weten. “Er wordt nog gewacht op het technische verslag van de dienst DOVO over de mogelijke uitwerking ervan”, klonk het. “De wagen was geboobytrapt, met aan boord ook oorlogsmunitie, met de bedoeling om slachtoffers te maken”, zei Van Quickenborne daarover. “Het gaat hier wel degelijk om een heel gevaarlijke man.”

Eerder getuigde de jager die de wagen vond al over een handgranaat die met draden aan het voertuig bevestigd zou zijn geweest, en mogelijks zou ontploffen als de deuren geopend werden. Dat bericht werd echter tegengesproken door het federaal parket.

De federale politie heeft bij omwonenden uit de buurt van de vindplaats van de wagen gevraagd naar camerabeelden van de afgelopen dagen. Wie beelden heeft van bewakingscamera’s die naar de straat zijn gericht, wordt in een brief gevraagd die op te sturen naar de politie.

SWEEPING

De sweeping ging donderdagnamiddag van start na een machtsvertoning van de politie en het leger, die talrijk aanwezig waren. Er werd een 400-tal Belgische manschappen ingezet, waarvan 150 van Defensie en 250 van de politie. De verschillende politiediensten en legereenheden doorzochten een perimeter van maar liefst 20 kilometer omtrek. Meter per meter. Ook buitenlandse troepen waren massaal aanwezig in Limburg, naast Belgische eenheden van DOVO en special forces.

De Hoge Kempen is een uitgestrekt park waar iemand makkelijk dagen in zou kunnen vertoeven zonder iemand tegen te komen.

Wie is Jürgen Conings?

De verdachte Jürgen Conings (46) is een beroepsmilitair uit Dilsen-Stokkem die actief is in de kazerne van Leopoldsburg en eerder in die van Peutie. Hij stond al als extreemrechts op de radar van OCAD, in de categorie “potentieel gewelddadige extremist”. Ook de militaire inlichtingendienst ADIV zou op de hoogte zijn geweest van zijn sympathieën. Conings kreeg van defensie ook een tuchtstraf vanwege zijn extreemrechtse gedachtegoed.

Uit het curriculum vitae van de beroepsmilitair blijkt dat hij een scherpschutter is met jarenlange gevechtservaring in oorlogsgebied. Zo was hij erbij op missies in Joegoslavië, Bosnië, Kosovo, Libanon, Irak en Afghanistan. Van opleiding is de man lasser en werkt hij bij het leger ook op de afdeling waar wapens hersteld worden. Als lid van de cel ‘pre-deployment training’ in Leopoldsburg bereidt hij militairen voor op een buitenlandse opdracht. In die hoedanigheid had hij ook toegang tot het munitiedepot.

Waarom is hij gevaarlijk?

Dinsdag sloegen de veiligheidsdiensten alarm. Er waren twee afscheidsbrieven gevonden van Conings. Een was gericht aan zijn vrouw en kind en een aan de buitenwereld. Die laatste afscheidsbrief insinueert dat hij in het verzet gaat en het mogelijk niet overleeft. “Er is een schrift gevonden waarin hij aangeeft zich niet levend te laten pakken”, zegt een gerechtelijke bron. In die brief zou ook staan dat hij zich richt tegen politici en virologen.

“Er wordt gevreesd dat hij een gewelddadige actie wil uitvoeren, tegen zichzelf of tegen andere personen, maar de juiste mogelijke doelwitten zijn nog onduidelijk”, liet parketwoordvoerder Eric Van Duyse dinsdag weten.

Conings had recent bedreigingen geuit tegen meerdere personen, onder wie Marc Van Ranst. De KU Leuven-viroloog en zijn gezin zijn daarom uit veiligheidsoverwegingen overgebracht naar een geheime locatie, met zware bewaking. Ook het huis van Van Ranst werd bewaakt.

Een bron bij Defensie vat het samen: “Hij is een van die mensen die je niet wilt als vijand.” Een dergelijk profiel is een nachtmerrie voor veiligheidsdiensten.

Welke wapens heeft Conings bij zich?

Er wordt vermoed dat Conings een pistool bij zich heeft, een kogelwerend vest en een P90-machinepistool van FN. Dat is weliswaar een licht semi-automatisch wapen, maar kan wel kogelwerende vesten doorboren. Die wapens en munitie zijn ontvreemd uit een kazerne van Defensie. Een aantal van die wapens lagen nog in de wagen van de militair, die teruggevonden werd in een bos in Dilsen-Stokkem. Er zijn ook vier antitank-raketwerpers aangetroffen in de auto. Speurders gaan er echter van uit dat de voortvluchtige man nog steeds gewapend is.