4 juli 2025: Trump, de oligarchie en de Amerikaanse contrarevolutie

Op 4 juli 2025 is het 249 jaar geleden dat de Onafhankelijkheidsverklaring werd ondertekend. Daarin werd het recht van het volk vastgelegd om “elke regering te veranderen of af te schaffen” die “destructief” wordt voor “het leven, de vrijheid en het nastreven van geluk.” 

4 juli 2025 Onafhankelijkheidsdag wordt gevierd met parades, barbecues, picknicks en vuurwerk. Dat is allemaal mooi en aardig. Het is echter noodzakelijk om tijd vrij te maken voor serieuze reflectie op het lot van de Amerikaanse Revolutie en de staat van het land. Nu de Verenigde Staten hun 250e jaar ingaan, bevinden ze zich in de greep van een politieke, sociale, intellectuele en culturele contrarevolutie. Alle grote democratische principes die in Jeffersons onsterfelijke document werden verkondigd en die niet alleen de inspiratie vormden voor de strijd tegen de Britse monarchie, maar ook voor de Tweede Amerikaanse Revolutie van 1861-1865, die de slavernij afschafte, worden hevig aangevallen.

In zijn toespraak in Gettysburg in 1863 vroeg Lincoln zich af of een natie, gegrondvest op het principe dat alle mensen gelijk geschapen zijn, “lang kan voortbestaan”. Honderdtweeënzestig jaar later geven de fascistische gangster in het Witte Huis en de oligarchie die hij vertegenwoordigt hun antwoord: “Nee, dat kan niet, mag niet en zal niet.”

Het Trump-regime is niet zomaar een variant van rechtse regering, een tijdelijke afwijking van de ‘normale’ gang van zaken binnen de constitutionele regering. Het vertegenwoordigt een ineenstorting van de burgerlijke democratie. Er zal geen terugkeer naar ‘normaliteit’ zijn. Het ‘abnormale’ is het ‘nieuwe normaal’. De heersende klasse wendt zich tot fascisme en dictatuur. 

Denk eens aan wat er is gebeurd in de aanloop naar 4 juli. Donderdag heeft het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden een wetsvoorstel aangenomen dat de klassenstrijd aanwakkert en tot de grootste opwaartse vermogensoverdrachten in de Amerikaanse geschiedenis behoort. Wanneer Trump het wetsvoorstel vandaag ondertekent, zal hij honderden miljarden dollars aan bezuinigingen op Medicaid, voedselhulp en andere sociale programma’s die tientallen miljoenen mensen onderhouden, in gang zetten. Deze drastische bezuinigingen zijn bedoeld als een eerste aanbetaling op de biljoenen aan belastingvoordelen voor de rijken. 

Het Witte Huis en de fascisten die er deel van uitmaken, zijn gefocust op een steeds heftiger wordende campagne van bedreigingen en veroordelingen jegens Zohran Mamdani, een lid van de Democratic Socialists of America die de Democratische voorverkiezingen voor het burgemeesterschap in New York won met een platform waarin hij opriep tot uiterst kleine sociale hervormingen.

“Ik laat deze communistische gek New York niet verwoesten”, fulmineerde Trump woensdag. “Wees gerust, ik heb alle touwtjes in handen en alle troeven.” Met andere woorden, de honderdduizenden mensen die op Mamdani hebben gestemd, betekenen niets; het is de president die zal bepalen wie er wint. Het doet denken aan de beruchte uitspraak van Henry Kissinger: “Ik zie niet in waarom we moeten toekijken hoe een land communistisch wordt door de onverantwoordelijkheid van zijn bevolking” – voorafgaand aan de door de VS gesteunde militaire staatsgreep die leidde tot de omverwerping en moord op Salvador Allende in Chili. 

Trump reisde ook naar Florida om de opening van een concentratiekamp in de Everglades in Florida te vieren. Tijdens een persconferentie na de tour dreigde Trump het kamp niet alleen te gebruiken voor illegale immigranten, maar ook voor Amerikaanse burgers. “Velen van hen zijn in ons land geboren”, verklaarde Trump. “Ik vind dat we ze hier ook zo snel mogelijk weg moeten krijgen. Jullie willen de waarheid weten. Dus misschien wordt dat wel de volgende klus.”

In de vijf maanden van zijn tweede ambtstermijn hield Trump toezicht op een samenzwering om een ​​presidentiële dictatuur te vestigen. Dit omvatte een reeks uitvoerende bevelen die onbeperkte uitvoerende macht claimden, het negeren van gerechtelijke uitspraken, de massale arrestatie van immigrantenarbeiders door de ICE Gestapo, de inzet van het leger op straat in Los Angeles en de criminalisering van afwijkende meningen, waaronder de arrestatie en poging tot deportatie van tegenstanders van de genocide in Gaza. 

De contrarevolutie strekt zich uit over het sociale en intellectuele leven. De volksgezondheid, die door de pandemie is verwoest, wordt volledig ontmanteld, met vaccinontkenners en complottheoretici die tot hoge federale posten zijn benoemd. Woensdag maakte de Food and Drug Administration (FDA) bekend dat Trumps aangestelde, Dr. Vijay Prasad, een vooraanstaand voorstander van het minimaliseren van COVID-19, de aanbevelingen van zijn eigen wetenschappers over vaccingoedkeuringen negeerde – een ongekende schending van het wetenschappelijke protocol.

Dezelfde criminaliteit, dezelfde klassenstrijd die in eigen land wordt gevoerd, wordt door het Amerikaanse imperialisme overal ter wereld gevoerd. Maandag reist de Israëlische premier Benjamin Netanyahu naar Washington, waar hij toezicht houdt op een aanhoudende genocide in Gaza. Elke dag vermoordt het Israëlische leger, met Amerikaanse wapens en Amerikaans geld, openlijk en ongestraft Palestijnse mannen, vrouwen en kinderen. Netanyahu’s bezoek volgt op de bombardementen op Iran door de regering-Trump – een oorlogsdaad die in strijd is met het internationale en nationale recht. 

Gezien deze gebeurtenissen is het een illusie om te doen alsof er in de Verenigde Staten niets kwalitatief nieuws en gevaarlijks gebeurt. Columnist Jamelle Bouie van de New York Times vatte deze zelfgenoegzame houding in de media en binnen de Democratische Partij samen in een gisteren gepubliceerde column met de kop: “Zie het onder ogen. Trump is een doorsnee Republikein.” 

Hoewel Trump zich misschien wel schuldig heeft gemaakt aan bijzonder roekeloze acties, schrijft Bouie, is hij “in de meeste opzichten een gewone Republikeinse president”. Twee eerdere Republikeinse presidentschappen in de afgelopen twintig jaar “eindigden in een ramp”, concludeert hij. “Er is geen reden om te denken dat Trumps tweede termijn de uitzondering zal zijn die de regel breekt.” 

Als Trump slechts een “gewone Republikeinse president” is, is er geen noemenswaardige reactie nodig. Bewust of onbewust, de functie van dergelijke uitspraken is om de bevolking te chloroformen, om te voorkomen wat deze lagen meer dan wat ook vrezen: een massale volksbeweging tegen de Trump-regering en het sociale systeem dat daaraan ten grondslag ligt.

De regering-Trump is de politieke onderwereld aan de macht – maar deze politieke onderwereld is de Amerikaanse heersende klasse. In de nieuwjaarsverklaring van 3 januari 2017, iets meer dan acht jaar geleden, legde de World Socialist Web Site de betekenis van Trumps eerste verkiezing uit:

De aantredende regering van Trump heeft, zowel qua doelstellingen als qua personeel, het karakter van een opstand van de oligarchie. Nu een gedoemde sociale klasse haar einde nadert, neemt haar poging om de golven van de geschiedenis te weerstaan ​​niet zelden de vorm aan van een poging om terug te draaien wat zij ziet als de langdurige erosie van haar macht en privileges. Zij streeft ernaar de omstandigheden terug te brengen naar hoe ze ooit waren (of zoals zij zich voorstelt dat ze waren), voordat de onverbiddelijke krachten van sociale en economische verandering begonnen te knagen aan de fundamenten van haar heerschappij…

Trumps belofte om “Amerika weer groot te maken” komt in de praktijk neer op de uitroeiing van alles wat er nog over is van de progressieve sociale hervormingen – bereikt door decennia van massale strijd – die de levensomstandigheden van de arbeidersklasse hebben verbeterd…

Deze analyse is volledig bevestigd. Trumps eerste ambtstermijn was het begin van het proces van de vestiging van een dictatuur, maar slaagde er niet in deze te voltooien. De ambtstermijn culmineerde in de poging tot staatsgreep op 6 januari 2021, gericht op het ongedaan maken van de verkiezingen. 

Verre van de verantwoordelijken ter verantwoording te roepen, besteedde de Democratische Partij de daaropvolgende vier jaar aan het voorbereiden van de omstandigheden voor Trumps terugkeer. De vijandigheid van de Democraten jegens de belangen van de brede massa van de bevolking en hun obsessieve promotie van de raciale en identiteitspolitiek van bevoorrechte delen van de hogere middenklasse, stelden de kwakzalver en fascistische demagoog Trump in staat zich voor te doen als tegenstander van het politieke establishment.

De Democratische Partij is de laatste uitdrukking van de ineenstorting van het Amerikaanse liberalisme. Het is een partij van Wall Street en de militaire inlichtingendienst. Ze combineert lafheid, medeplichtigheid en regelrechte samenwerking met het Trump-regime. Slechts twee weken geleden, in een daad van politieke verslagenheid, stemde de Democratische leiding samen met de Republikeinen voor het afkeuren van een resolutie om Trump af te zetten.

Er is echter sprake van een diepe en groeiende weerstand onder de bevolking. Dit jaar zijn er in het hele land al massaprotesten uitgebroken als reactie op Trumps aanvallen op immigranten, studenten en democratische rechten. Miljoenen mensen namen vorige maand deel aan demonstraties onder de vlag van “No Kings”, de grootste anti-regeringsprotesten in de Amerikaanse geschiedenis. 

De democratische tradities die in de Amerikaanse Revolutie verankerd zijn, hebben nog steeds een krachtige weerklank, niet bij de heersende klasse, maar bij de arbeidersklasse. Te midden van de schokken van dictatuur, genocide en oorlog radicaliseren miljoenen mensen. 

De cruciale vraag is de vorming van een revolutionair leiderschap. Tegenover een heersende klasse die afstevent op dictatuur en oorlog, is het noodzakelijk om iedereen die zelfgenoegzaamheid aanprijst en die, zoals Bernie Sanders, Alexandria Ocasio-Cortez en Mamdani, spreekt over “oligarchie” zonder de fundamenten van het kapitalisme zelf ter discussie te stellen, af te wijzen.

Miljoenen arbeiders in de VS en overal ter wereld moeten en zullen beseffen dat de contrarevolutie van de oligarchie alleen kan worden beantwoord met een revolutie van de arbeidersklasse.