Bij complotdenkers zijn feiten ondergeschikt aan hun geloof. Zo kan het gebeuren dat mensen ervan overtuigd zijn dat het 5G-netwerk hun weerstand verzwakt, terwijl dat netwerk nog helemaal niet in gebruik is genomen.
Nu in Nederland, België en het Verenigd Koninkrijk zendmasten in de fik worden gestoken door complotdenkers moest ik denken aan Anton Teuben, strijder tegen mobiele-internettechnologie van het eerste uur. In 2002, twee jaar voordat Vodafone en KPN hun Nederlandse UMTS-netwerken lanceerden, protesteerde hij al tegen de komst van 3G.
Teuben, jarenlang de drijvende kracht achter een landelijk UFO-meldpunt, was ervan overtuigd dat de 3G-masten werden neergezet om “ons vermogen om contact te leggen met buitenaards leven te beperken”. Al vond hij ‘buitenaards’ eigenlijk een verkeerde term, vertelde hij toen ik hem interviewde over zijn politieke partij de Soeverein Onafhankelijke Pioniers Nederland (SOPN). “Alles bestaat uit dimensies. Dus wat is buitenaards? We zijn allemaal bewoners van het universum.”
De SOPN was bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 goed voor 12.982 stemmen. Daarmee haalde de partij die de luchtmacht wilde inzetten tegen ‘chemtrails sproeiende vliegtuigen’, bijna twee keer zoveel stemmen als de voormalige PVV’er Hero Brinkman maar nog altijd 49.846 te weinig voor een Kamerzetel. Dat Teuben niet de gehoopte tientallen zetels haalde, was vanzelfsprekend het gevolg van een samenzwering.
Microchip implanteren
Complottheorieën manifesteren zich in de meeste westerse landen traditioneel vooral op de politieke flanken. In Nederland moet je dan denken aan Geert Wilders die ervan overtuigd is dat de multiculturalistische elites Europa willen islamiseren (Eurabië), Martin Bosma die gelooft dat moslims massaal hun ware bedoelingen verdoezelen (taqiyya), Henk Krol die denkt dat een hoge ambtenaar op Justitie zich te buiten gaat aan kindermisbruik, Harry van Bommel die Kamervragen stelt over de Bilderbergconferentie en de Partij voor de Dieren die pleit voor meer wetenschappelijk onderzoek naar chemtrails.
Sinds de verkiezing van Donald Trump in 2016 hebben we nu echter ook een complotdenker in het centrum van de macht. De Amerikaanse president meent dat klimaatverandering een door de Chinezen bedachte hoax is en twitterde enkele jaren geleden dat vaccinaties tot autisme kunnen leiden. Trump vond het ook geen bezwaar om allround psychopaat en complotdenker Roger Stone te betrekken bij zijn verkiezingscampagne. Dezelfde Stone is tegenwoordig aanhanger van de theorie dat Bill Gates achter het coronavirus zit, om zo bij iedereen een microchip te kunnen implanteren.
Trump deinst er niet voor terug om complottheorieën voor eigen politiek gewin in te zetten. Zijn politieke opmars begon met het verspreiden van de leugen dat president Obama niet in de Verenigde Staten zou zijn geboren, de birther-theorie. Ook verspreidde hij tijdens de campagne het gerucht dat de vader van zijn Republikeinse tegenstander Ted Cruz betrokken was bij de moord op John F. Kennedy.
Operatie Infektion
Het in omloop brengen van complottheorieën kan helpen om ‘tegenstanders’ te beschadigen. Zo verspreidde de KGB in de jaren tachtig het verhaal dat hiv/aids in werkelijkheid een door de Verenigde Staten ontwikkeld biologisch wapen was. Met deze Operatie Infektion probeerde de Sovjet-Unie vermoedelijk tweedracht te zaaien in het Westen. De hoop was dat de soldaten op Amerikaanse bases in het buitenland de schuld zouden krijgen van aids-uitbraken.
Hoewel de Sovjet-Unie alweer drie decennia verleden tijd is, zijn op het buitenland gerichte desinformatiecampagnes onverminderd populair in Rusland. Doel lijkt nu vaak het aanwakkeren van maatschappelijke tegenstellingen. Het mag in dit verband niet verbazen dat er vorig jaar al werd gewaarschuwd voor Russische pogingen om het verzet tegen 5G op te poken.
Zeg je Russische beïnvloeding, dan zeg je tegenwoordig Thierry Baudet. En jawel, ook Baudet luidde vorige zomer in een video de noodklok over het “vogelwelzijn in de omgeving van 5G-zendmasten”. De Forum-leider heeft zich in het openbaar nog niet uitgesproken over het verband tussen 5G en de corona-epidemie, maar hij propageerde onlangs wel de theorie dat het virus afkomstig is uit een Chinees laboratorium – een mogelijkheid die ook Trump openliet. Volgens Trumps voornaamste adviseur Anthony Fauci wijst alles erop dat het virus niet manmade is, maar wat weet hij er nou helemaal van?
Luie denker
Bij complotdenkers zijn feiten ondergeschikt aan hun geloof. Zo kan het gebeuren dat mensen ervan overtuigd zijn dat het 5G-netwerk hun weerstand verzwakt, terwijl dat netwerk nog helemaal niet in gebruik is genomen.
Baudet is eveneens van de school dat je een goed verhaal niet kapot moet checken. Daarom verspreidt hij de Russische roddel dat er tientallen Oekraïners in een kantoor op het Amsterdamse Rokin zaten om het Oekraïne-referendum te beïnvloeden. Zodat zijn overwinning bij dat referendum nog heroïeker wordt. Daarom twittert hij over Marokkanen die twee dierbare vriendinnen in de trein zouden hebben aangevallen. Omdat hij denkt dat hij daarmee politiek kan scoren.
De Forum-leider beschouwt zichzelf als “de belangrijkste intellectueel van Nederland”, maar in werkelijkheid is hij een uitermate luie denker. Hij grossiert in samenzweringstheorieën: over MH17, klimaatverandering, omvolking en cultuurmarxisme.
Voor Baudets achterban is dat geen bezwaar. Uit onderzoek van dagblad Trouw in samenwerking met Kieskompas bleek vorig jaar dat er geen partij is waar de aanhangers in zoveel complotten geloven als Forum voor Democratie. Je vraagt je af op wie de aanhangers van de SOPN tegenwoordig stemmen.
Woordvoerder buitenaardse wezens
In 2008 ging Anton Teuben met enkele gelijkgestemden langs bij Mark Rutte. Ze spraken onder meer over chemtrails, bijensterfte en buitenaards contact. De toenmalige VVD-fractieleider werkte hen na een half uur weer de deur uit, omdat “onze woordvoerder buitenaardse wezens die dag niet aanwezig was”.
Mocht Forum bij de volgende Tweede Kamerverkiezingen een grote overwinning boeken, dan is het te hopen dat Rutte Baudet bij de formatieonderhandelingen met een vergelijkbaar kluitje in het riet stuurt.