Indignatie redactie 
Abortusrechten komen dit jaar aan bod in de Europese verkiezingscampagne op een manier die we nog niet eerder hebben gezien
Het recente, baanbrekende besluit in Frankrijk om het recht op abortus in de grondwet op te nemen, dient ter bescherming van de wet die in 1975 voor het eerst abortus in het land legaliseerde. Deze wet – de zogenaamde Veil-wet – werd verdedigd door Simone Veil, een van Frankrijks meest invloedrijke leiders. bewonderde en gerespecteerde politieke figuren, en een icoon van de vrouwenrechtenbeweging.
In 1974 hield Veil, een magistraat die door de Franse president Valéry Giscard d’Estaing was gevraagd om als minister van Volksgezondheid in zijn regering te dienen, een gedenkwaardige toespraak . Ze presenteerde de volksgezondheidszaak voor de decriminalisering van abortus aan de Nationale Vergadering, die destijds vrijwel uitsluitend uit mannen bestond.
De toespraak stuitte op felle tegenstand en vijandigheid, vooral van politiek rechts. Toch slaagde Veil erin een meerderheid van de afgevaardigden te overtuigen om voor haar voorstel te stemmen. Nadat de wet door de Senaat was goedgekeurd, trad deze in 1975 in werking. De sluier werd daarmee een symbool van de empowerment en emancipatie van vrouwen.
Na haar politieke succes op nationaal niveau nam Veil deel aan de eerste rechtstreekse verkiezingen voor het Europees Parlement in 1979. Toen ze eenmaal verkozen was, koos het parlement haar tot president, en zij werd de eerste vrouw die leiding gaf aan een van de Europese instellingen.
Een verkiezing in het vooruitzicht
Politieke partijen maken zich nu op voor de laatste verkiezingsronde voor het Europees Parlement in juni, ruim veertig jaar nadat Veil voor het eerst tot het instituut toetrad. En kwesties van reproductieve rechten staan opnieuw op de agenda.
In 2022 voelde het Europees parlement de noodzaak om een resolutie uit te brengen waarin de terugval op het gebied van de vrouwenrechten en de seksuele en reproductieve gezondheidsrechten krachtig werd veroordeeld.
Dit kwam als reactie op het besluit van het Amerikaanse Hooggerechtshof om Roe v Wade, dat vijftig jaar lang het grondwettelijke recht op abortus had gegarandeerd, ongedaan te maken. Maar het was ook een reactie op de ontwikkelingen in sommige EU-lidstaten.
De resolutie benadrukte met name het de facto verbod op abortus dat de afgelopen jaren in Polen van kracht is geworden, maar noemde ook Malta, waar abortus illegaal is, Slowakije, waar de toegang beperkt is, Hongarije, waar procedures “niet beschikbaar” zijn, en Italië, waar rechten worden bedreigd.
Belangrijk is dat de resolutie ook oproept om het recht op abortus op te nemen in het EU-Handvest van de grondrechten, wat zou betekenen dat alle vrouwen in de Europese Unie recht zouden hebben op toegang tot dit soort reproductieve gezondheidszorg, waardoor ze enige bescherming tegen beperkingen zouden krijgen. in hun thuislanden.
Deze oproep werd herhaald door de Franse president Emmanuel Macron tijdens de ceremonie ter gelegenheid van het nieuwe grondwettelijke recht op abortus in Frankrijk.
Toch maskeert de parlementaire resolutie de interne verdeeldheid tussen en soms binnen de politieke fracties van het Europees Parlement. Nu deze politieke groeperingen hun campagnes en verkiezingsprogramma’s lanceren, is het duidelijk dat de kwestie van abortus onderdeel is geworden van de bredere politieke polarisatie die in heel Europa te zien is.
Veel extreemrechtse partijen, waarvan wordt voorspeld dat ze bij de komende verkiezingen aanzienlijke winst zullen boeken , roepen op tot beperkingen van het abortusrecht. De Europese Conservatieven en Hervormers, een rechtse groep die partijen als de Broeders van Italië en de Spaanse Vox verenigt, zegt dat ze “ het leven wil verdedigen, vanaf de conceptie tot aan het natuurlijke einde ervan. ”.
De politieke partijen binnen de groep Identiteit & Democratie delen geen gemeenschappelijk standpunt over de kwestie, maar verschillende partijen hanteren een restrictieve aanpak. Zo stemde het Alternatief voor Duitsland onlangs tegen een voorstel om een wet te verbieden die artsen verbiedt informatie te verstrekken over abortusprocedures in Duitsland.
De centrumrechtse Europese Volkspartij, de grootste politieke groepering in het Parlement, blijft verdeeld over de kwestie, maar de meeste leden van het Europees Parlement zijn het erover eens dat abortus een kwestie van nationale bevoegdheid moet blijven .
Groepen aan de andere kant van het politieke spectrum verwijzen intussen in hun Europese verkiezingsprogramma’s expliciet naar de noodzaak om de reproductieve gezondheid en rechten te beschermen en uit te breiden. Daartoe behoren de linkse groep, de Groenen en de Socialisten en Democraten .
Op dezelfde manier dringt de liberale groep Renew Europe aan op een grotere afstemming op het gebied van abortusrechten in de hele EU. Het ligt achter het onlangs gelanceerde Simone Veil Pact , dat oproept tot grotere pan-Europese inspanningen op het gebied van gendergelijkheid.
Een nieuwe zittingsperiode
Veil beschouwde het Europees Parlement als een sleutelinstelling in de democratische ontwikkeling van de Europese Gemeenschap. Ze zag het recht dat aan de Europeanen wordt gegeven om op het parlement te stemmen, als een mijlpaal en een springplank voor grotere parlementaire betrokkenheid bij de Europese integratie en besluitvorming. Onder haar leiding kreeg het Europees Parlement meer erkenning en transformeerde het in een echte politieke speler.
Veil bekleedde de functie van president drie jaar lang en bleef tot 1993 lid van het Europees Parlement. Tijdens haar drie ambtstermijnen als lid van het Europees Parlement bleef ze kwesties met betrekking tot vrouwenrechten steunen.
De argumenten die ooit zijn aangevoerd door Simone Veil, die in 2018 werd geëerd met een begrafenis in het Panthéon (het Parijse mausoleum dat exclusief is gereserveerd voor de meest vooraanstaande burgers van Frankrijk), komen opnieuw naar boven in de aanloop naar de felbevochten verkiezingen voor het Europees Parlement.
Wanneer de 720 nieuw gekozen leden van het Europees Parlement bijeenkomen voor de volgende zittingsperiode, zullen de discussies en debatten over abortus en vrouwenrechten ongetwijfeld doorgaan. Afhankelijk van de uitslag van de verkiezingen kunnen zij wellicht een andere toon aanslaan en een hogere positie innemen.
