Vrouwen in Marokko mogen geen seks hebben voor het huwelijk en ongehuwde vrouwen mogen geen abortussen ondergaan. Zij krijgen echter geen steun van de vader van het kind of de staat. Activisten vechten tegen deze onrechtvaardigheden.
Karima Nadir is bekend in Marokko – de activiste vecht al heel lang voor de mensenrechten in het koninkrijk. Omdat ze gemarginaliseerd en gediscrimineerd wordt.
“Je ziet deze mensen als tweederangsburgers, als minder menselijk. De vrouwen worden gezien alsof ze zonder moraal en ethiek waren – veroordeeld door de samenleving als een prostituee – het is niet gemakkelijk.”
Karima Nadir spreekt van zogenaamde ‘alleenstaande moeders’ – zoals dat in Marokko wordt genoemd. Dit verwijst naar vrouwen met buitenechtelijke kinderen – een taboe in Marokko. Seks buiten het huwelijk is een strafbaar feit en sociaal verboden. Karima Nadir richtte als alleenstaande moeder daarom het collectief 490 op. 490 – de paragraaf in het Marokkaanse Wetboek van Strafrecht die seks buiten het huwelijk strafbaar stelt. En dat heeft verstrekkende gevolgen voor de kinderen, legt Karima Nadir uit.
“Het is moeilijk. Stel je voor hoe wreed de samenleving is die deze kinderen uitsluit en veroordeelt en dat ertoe kan leiden dat de kinderen al heel vroeg drugs gaan gebruiken, of zich agressief gaan gedragen tegenover de samenleving – begrijpelijk als je bedenkt hoe agressief de samenleving jegens hen is.” Maar er is er een meer alinea dat is een probleem – voor de kinderen, legt Aicha Ech-Chenna uit. De 80-jarige suffragette is een begrip in Marokko, ze strijdt al meer dan 30 jaar voor ongetrouwde moeders. Met haar niet-gouvernementele organisatie “Frauensolidarität” probeert ze meisjes en vrouwen te verzoenen met hun families, om onderwijs, werk, huisvesting en kinderopvang mogelijk te maken.
Omdat het familie- en financiële vangnet voor de getroffenen vaak volledig faalt – en sommigen tot wanhoop drijft. Meldingen van dode baby’s in de vuilnisbak – afschuwelijk nieuws in Marokko dat Ech-Chenna nog meer drijft om wanhopige vrouwen te helpen. Toch blijft het leven voor vrouwen en kinderen moeilijk, zegt Aicha Ech-Chenna. Bij wet vastgesteld:
“Artikel 446 zegt: een kind dat in ontucht geboren is, wordt als een bastaard beschouwd en moet een bastaard blijven – zelfs als de vaderschapstest positief was en de vader zijn kind erkent – en dat is vandaag nog steeds de wet!”
Moeders en kinderen worden voor het leven gediscrimineerd
Het resultaat: op school, universiteit of op het werk – moeders en kinderen worden hun hele leven gediscrimineerd, ook omdat de vader in Marokko meestal op identificatiepapieren moet worden vermeld. Seksuele voorlichting op scholen en meer voorlichting, dat is waar Aicha Ech-Chenna al decennia om roept – zoiets bestaat niet in Marokko. Abortus is verboden. Voor haar inzet wordt ze gehaat door conservatieven als aanhanger van prostitutie, wordt ze aanbeden in de straten van haar vrouwenopvang.
Zoals van Fatim-Zara. In die tijd stuurde haar moeder haar naar Aicha Ech-Chenna. Fatim-Zara is nog geen 20 als ze zwanger wordt. Van een jeugdvriend uit de buurt die met haar wilde trouwen. Als ze zwanger wordt, wil hij niets meer met haar te maken hebben. De relatie met haar moeder is moeizaam, zegt ze.
‘Mijn moeder zei niets. Ze keek me alleen maar aan, huilde en zei: Waarom heb je me dit aangedaan, Fatim-Zara?”
De dubbele moraal van de samenleving
Fatim-Zara krijgt de dubbele moraal van de samenleving aan den lijve. De buren zeggen geen hallo, geven haar en haar kind boze blikken of mishandelen ze zelfs op straat, zegt ze. Ze verbrak het contact met de biologische vader van haar kind omdat hij geen vaderschapstest wilde doen. Dat maakt de jonge vrouw bijzonder boos.
“Hij leeft voor zichzelf, dat is niet belangrijk voor hem. Hij is niet geïnteresseerd in zijn kind, hij is vrij, doet wat hij wil. Dat is niet eerlijk, dat is niet eerlijk.”
Maar zelfs een positieve vaderschapstest maakt voor veel getroffen vrouwen in Marokko geen verschil. De vaders hoeven geen alimentatie te betalen en ook niet voor iets anders te zorgen. Noch de Marokkaanse rechterlijke macht, noch de samenleving houden vaders verantwoordelijk. Daarom zegt vrouwenrechtenactiviste Aicha Ech-Chenna:
“Wat moet veranderen, zijn niet alleen de wetten, maar de mentaliteit van de mensen.”