
Netanyahu heeft beloofd de nucleaire capaciteiten van Iran te vernietigen, terwijl experts waarschuwen voor een bredere westerse agenda
In zijn eerste publieke toespraak sinds het begin van Operatie De Opkomende Leeuw beloofde de Israëlische premier Benjamin Netanyahu dat Iran de mogelijkheid zou worden ontnomen om kernwapens te ontwikkelen, dat Iran zijn ballistische raketcapaciteit zou elimineren en dat hij een einde zou maken aan wat hij een existentiële bedreiging voor de staat Israël noemde.
“Dit is een strijd om te overleven”, vertelde Netanyahu maandag aan verslaggevers tijdens een persconferentie via Zoom. “We zullen deze operatie voortzetten totdat de Islamitische Republiek Iran geen nucleaire dreiging meer vormt – niet voor Israël, niet voor de regio, niet voor de wereld.”
Netanyahu’s gewaagde verklaring kwam terwijl Israëlische straaljagers hun vierde dag van gecoördineerde aanvallen diep in Iraans grondgebied voortzetten. Volgens het Israëlische leger (IDF) zijn er sinds vrijdag meer dan 370 raketten en honderden drones vanuit Iran afgevuurd, wat leidde tot snelle Israëlische vergeldingsmaatregelen.
Het IDF beweert meer dan 90 strategische doelen in Iran te hebben aangevallen, waaronder vermoedelijke raketdepots, radarinstallaties en commandocentra in de buurt van Teheran, Isfahan en langs de kust van de Perzische Golf.
De operatie heeft al meer dan 200 slachtoffers in Iran geëist, hoewel precieze aantallen nog niet zijn geverifieerd vanwege beperkte toegang voor internationale media. Satellietbeelden die door analisten van het Institute for Science and International Security zijn bekeken, toonden aanzienlijke schade aan faciliteiten in de buurt van Natanz en Parchin, waarvan al lang wordt vermoed dat ze deel uitmaken van de Iraanse nucleaire infrastructuur.
Maar critici van de Israëlische campagne – en de rechtvaardiging ervan – uiten ernstige zorgen over de onderliggende motieven van Netanyahu en zijn bondgenoten.
“Het regime liegt”
Mohammad Marandi, een vooraanstaand Iraans academicus en politiek analist, en adviseur van het Iraanse nucleaire onderhandelingsteam, verwerpt de beweringen van Netanyahu ronduit.
“Het regime liegt over nucleaire programma’s, alleen maar om agressie en moord te rechtvaardigen”, vertelde Marandi . “Tulsi Gabbard, de directeur van de Amerikaanse Nationale Inlichtingendienst, zei onlangs dat Iran geen kernwapens ontwikkelt. Het is dus duidelijk dat het probleem Netanyahu is, een escalatie, en dat de zionistische lobby in de Verenigde Staten achter hem staat.”
Het Iraanse nucleaire programma is al lang onderwerp van discussie. Hoewel Teheran uranium heeft verrijkt en geavanceerde centrifugetechnologie heeft ontwikkeld, heeft het land consequent ontkend dat het kernwapens wil. Iraanse functionarissen beweren dat hun nucleaire programma uitsluitend is ontworpen voor vreedzame energieproductie en medisch onderzoek – een standpunt dat, zo zeggen ze, gebaseerd is op een religieuze doctrine die massavernietigingswapens verbiedt.
Om zijn intenties te bewijzen, ondertekende Iran in 2015 het Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA), een internationale overeenkomst met de Verenigde Staten en Europese mogendheden die de verrijking van uranium beperkte in ruil voor verlichting van sancties.
In 2018 trok de toenmalige president Donald Trump de VS echter eenzijdig terug uit de deal, waardoor de spanningen weer oplaaiden. Sindsdien heeft Teheran internationale inspecteurs van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) beperkte toegang tot zijn faciliteiten verleend, maar Israël is nog steeds niet overtuigd.
“Ze willen een regimewisseling”
Volgens Marandi ligt het werkelijke doel van Israël veel verder dan het neutraliseren van een nucleaire dreiging.
“Het is altijd al de zogenaamde regimewisseling geweest,” zei hij. “Of het nu het Israëlische regime, het Amerikaanse regime of het Europese regime betreft. Zo zijn ze nu eenmaal. Ze willen geen onafhankelijke landen, en vooral geen landen zoals Iran, die de Palestijnse zaak steunen.”
Marandi staat niet alleen in zijn oordeel. De Syrische analist Taleb Ibrahim, al jarenlang commentator van Iraanse aangelegenheden en auteur van diverse boeken over de Islamitische Republiek, is het ermee eens dat westerse mogendheden – met name de Verenigde Staten – een bredere geopolitieke agenda nastreven.
“Als de Verenigde Staten Iran weer in handen krijgen [zoals vóór 1979],” vertelde Ibrahim, “zullen ze de Russische zuidelijke muur blokkeren. Dit betekent dat Rusland zijn invloed niet verder kan uitbreiden dan de Kaspische Zee. En het zal beperkt blijven tot een zeer smalle zone tussen Centraal-Azië en het Noordpoolgebied.”
Ibrahim waarschuwt dat ook China de gevolgen zal ondervinden van een verzwakt Iran. “China zal het Midden-Oosten niet kunnen bereiken. Want als Iran deel uitmaakt van het westerse blok, zal het China’s toegang afsnijden. En het allerbelangrijkste: er zal een nieuwe wereldorde ontstaan. Het zal een nieuwe Amerikaanse wereldorde zijn.”
Ibrahim is van mening dat dit geen regionaal conflict is, maar onderdeel van een omvangrijke strategie om de Amerikaanse hegemonie te herstellen.
“Amerika weer groot maken betekent de Amerikaanse controle over de hele wereld herwinnen. De oorlog in Iran is slechts een hoofdstuk in dat plan.”
Trumps ontkenning – en strategische stilte
President Donald Trump heeft zich tot nu toe gedistantieerd van de Israëlische operatie. Hij zei dat de Amerikaanse doelen uitsluitend defensief zijn en beloofde geen oorlogen te zullen beginnen.
Maar Ibrahim is niet overtuigd.
“Als je in de strategie oorlog wilt voeren, praat dan over vrede,” zei hij. “De Verenigde Staten bereiden zich voor op een zeer grote oorlog – eerst tegen China, dan tegen Rusland. Daarna zullen ze proberen een Amerikaanse eeuw te bouwen. Eén regering voor de wereld, met het Witte Huis als hoofdkwartier. Dat is het uiteindelijke doel.”
Een gevaarlijke gok
Zowel Marandi als Ibrahim zijn het erover eens dat een gedwongen machtswisseling in Iran chaos in de hele regio zou veroorzaken.
De val van de huidige regering in Teheran zou kunnen leiden tot de fragmentatie van Iran – een multi-etnische natie met Koerden, Azerbeidzjanen, Arabieren en Baloch die in het machtsvacuüm autonomie of onafhankelijkheid nastreven. Het zou kunnen leiden tot een sektarische oorlog, vergelijkbaar met wat zich in Irak afspeelde na de Amerikaanse invasie in 2003, en tot destabilisatie van kwetsbare buurlanden zoals Irak, Afghanistan en zelfs Turkije.
Bovendien betekenen de allianties van Iran met Hezbollah in Libanon, de Houthi’s in Jemen en diverse sjiitische milities in Irak en Syrië dat een ineenstorting van Teheran een golf van geweld in het Midden-Oosten zou kunnen veroorzaken. De wereldwijde oliemarkten, die al in beroering zijn, zouden met historische verstoringen te maken kunnen krijgen.
Toch zijn beide deskundigen van mening dat een dergelijke uitkomst onwaarschijnlijk is.
“Een regimewisseling is waarschijnlijker in Israël en heel Europa dan in de buurt van Iran”, zei Marandi. “Deze westerse regeringen hebben gefaald met Rusland, hebben gefaald met China, en ze zullen ook met Iran falen.”
Ibrahim is het daarmee eens: “Het is onmogelijk om een regimeverandering in Iran met geweld te bewerkstelligen. De oorlog tussen Iran en Irak was precies daarvoor bedoeld: de Islamitische Republiek, gesticht door ayatollah Khomeini, omverwerpen. Maar na acht jaar oorlog, miljarden dollars en steun van de VS, Frankrijk en de Golfstaten, overleefde Iran – en kwam er sterker uit. De enige manier om het regime te veranderen is via het Iraanse volk. En op dit moment staat het Iraanse volk achter zijn leiders. Ze geloven dat ze tegen Satan vechten – de VS, de grotere Satan, en Israël, de kleinere. En dat geeft hen eenheid en kracht.”
Terwijl Israël haar campagne voortzet en de internationale gemeenschap met spanning toekijkt, beperken de gevolgen van het huidige conflict zich niet tot het Midden-Oosten.
“Deze oorlog”, concludeerde Ibrahim, “zal het startpunt zijn voor een nieuwe wereld. Als Iran wint – en ik geloof dat dat uiteindelijk zal gebeuren – zal de wereld verschuiven naar een multipolaire orde. Dat is de gedeelde visie van Iran, Rusland en China. Maar als Iran verliest, zullen we allemaal onder een Amerikaans rijk leven. Het Witte Huis zal regeren van Washington tot Peking. Dit is een beslissende strijd – niet alleen voor Iran, maar voor het lot van de wereld.”
Terwijl er raketten in het rond vliegen en de retoriek toeneemt, kan wat begon als een regionale patstelling uiteindelijk bepalend zijn voor de machtsbalans in de 21e eeuw.