Amerikaanse militairen die dienden in Vietnam beklaagden zich erover dat hun politieke leiders niet de wil hadden om die oorlog te winnen

Op het allerhoogste niveau waren de politici en beleidsmakers slechts geïnteresseerd in statistieken. Eén dode Amerikaan tegen tien dode Vietnamezen betekende dat ze op winst stonden. Behalve als je die dode Amerikaan was, en stukje bij beetje groeide het verzet tegen de ‘bodybags‘. Familie en vrienden die geliefden verloren begonnen te twijfelen aan die statistische ‘logica‘. Het voelde niet als winst. Eerder als zinloos geweld. 

‘Hollywood‘ produceerde na die oorlog de ene na de andere film om af te rekenen met dat trauma. Gevolgd door een tsunami aan films, en niet te vergeten video-spelletjes, waarin het ‘huurlingen-bestaan‘ wordt opgehemeld. Beroepsmoordenaars, en ‘passanten‘ die door omstandigheden ‘geroepen‘ worden tot het gebruik van grof geweld om af te rekenen met enig onrecht, omdat de overheid verstek laat gaan.

Zeker sinds het begin van deze eeuw, maar eigenlijk al vanaf de tijd van Reagan, vinden we dergelijke ‘killers‘ ook in de nabijheid van het ‘Witte Huis‘. Lieden die de ‘laffe‘ en ‘besluiteloze‘ politieke kliek niet zozeer dienen, maar voor zich uit schuiven. Grote groepen Amerikanen, maar ook Europeanen, bewonderen hen. Soms openlijk, maar meestal in bedekte termen. De John Bolton’s, Elliott Abrams’, Dick Cheney’s, Victoria Nuland’s, Hillary Clinton’s, Condoleezza Rice’s, en nog een hele wolk spraakmakende ‘haviken‘ worden niet alleen gesteund door de wapen- en olie-industrie, en de banken en geselecteerde ‘multinationals‘, maar vooral ook door een groeiende groep lafbekken, en calculerende cynici in de politiek en de pers.

Het probleem van de ‘bodybags‘ werd ‘opgelost‘ door de dienstplicht af te schaffen, en terug te vallen op een leger dat slechts bestaat uit ‘huurlingen‘. Maar ook die ‘beroeps-militairen‘ hebben familie en geliefden, en met een duidelijk herkenbare overheid als opdrachtgever blijft het lastig om er lekker op los te knallen. Dus verschoof de aandacht naar semi-particuliere ‘bedrijven‘ die voor geld moorden op bestelling. Aangevuld met religieuze extremisten die stukken goedkoper zijn, maar lastig te ‘managen‘. Syrië is tot nu toe het meest duidelijke voorbeeld van dat concept, en hoe het zich tegen de opdrachtgevers kan keren. Het ‘managen‘ gebeurde deels door wapens en ‘training‘ te leveren aan lieden die plechtig beloofden het doel van de opdrachtgever in ‘Washington‘ of ‘Brussel‘ of ‘Londen‘ of ‘Parijs‘ of ‘Tel Aviv‘ dichterbij te zullen brengen, en waar het uit de klauw liep er een hoop bommen op te gooien.

De wapenfabrikanten blij, de ‘huurlingen‘ blij, en de opdrachtgevers ook niet ontevreden, zolang ze maar ‘successen‘ konden melden. En dat is een kwestie van perceptie. Laat je bijvoorbeeld een legertje terroristen toe op je eigen grondgebied, die vervolgens slachtingen aanrichten, dan is dat niet per definitie slecht voor die opdrachtgevers in hun ivoren torens. Ze kunnen immers goede sier maken met nieuwe inspanningen om het door hen zelf opgeroepen, en via omwegen bewapende gevaar het hoofd te bieden? Het is simpelweg een kwestie van ‘Public Relations‘. Je moet ervoor zorgen dat je de grip op ‘Het Verhaal‘ niet kwijtraakt. Je kunt de meest baarlijke nonsense uitkramen, als je maar ‘krachtig‘ overkomt, en ervoor zorgt dat de ‘bodybags‘ gedoseerd ‘Het Verhaal‘ ondersteunen.

Er hangt echter een kentering in de lucht die, andermaal, al door ‘Hollywood‘ en de ‘Game-Industrie‘ werd aangekondigd: De introductie van de vechtende ‘robot‘. Binnenkort maakt het niet meer uit in welk land je wiegje stond, naar welke school je ging, of hoe rijk je ouders waren, hoeveel geld je op de bank hebt staan, en of je ‘hetero‘ of ‘homo‘, ‘zwart‘ of ‘blank‘ bent, en welke religie of ideologie je aanhangt. Je telt nog slechts mee als ‘statistiek‘.

Het uithongeren van steeds meer landen, via ‘sancties‘, wordt ons verkocht als een ‘nobele daad‘ die oorlog moet voorkomen, terwijl je echt volkomen stekeblind moet zijn om niet te zien dat het alleen maar gaat om het bezit van de ‘grondstoffen‘. Bij de oorlog tegen Vietnam was dat nog niet het geval. En ook bij het eerste grote experiment met het inzetten van grote groepen religieuze fanatici in Afghanistan, om die seculiere communisten die daar de macht hadden in het zand te doen bijten, was het allemaal nog ideologisch geladen. Maar ook dat masker is nu af, al zien we her en der nog wel oprispingen uit het ‘Public Relations‘-kanaal komen die er vaag aan herinneren. Maar die zijn zo knullig en ongeloofwaardig, waarbij democratisch gekozen regeringen ons worden verkocht als ‘dictaturen‘, en mensen die liederlijke ontsporingen van onze eigen regeringen onthullen worden weggezet als ‘landverraders‘, dat alleen met een uiterste inspanning nog iets van geloof in de goede bedoelingen van de opdrachtgevers valt te maken.

Andermaal wil ik graag benadrukken dat ik niet het idee heb dat er een groot, wereldomspannend complot achter schuil gaat. Daarvoor is deze trend véélte omvangrijk. Ik herhaal: ‘I’ve seen the enemy, and he is us.’  We doen het zelf. Collectieve waanzin. We kiezen er niet voor, maar we kunnen onszelf niet helpen. Onze rationele vermogens zijn niet opgewassen tegen onze primitieve driften. En dat is niet de schuld van bepaalde groepen, en het niveau van onze educatie maakt ook geen verschil. Gabor Maté, die ik gisteren opvoerde als getuige, maar met hem tal van andere mensen die de werking van ons brein hebben bestudeerd, en zich hebben verwonderd over de wreedheid van de ‘homo-statisticus‘, hebben ons hiervoor gewaarschuwd. In de vorm van literaire meesterwerken, journalistieke openbaringen over het ‘naakte‘ verlangen naar macht, en de gevolgen, en ‘droge‘ wetenschappelijke studies over ‘Massa en Macht‘. Eeuwen geleden bedachten in de Verenigde Staten, notabene, de ‘Founding Fathers‘ een ‘Grondwet‘ om die ontwikkeling in de kiem te smoren. Wat bezield ons?