Amerikaanse reactie op ICC-bevelschrift Netanyahu kan dodelijke slag zijn voor internationaal recht

ICC – De “The Hague Invasion Act” machtigt het leger om Amerikaanse en geallieerde onderdanen met geweld te ontvoeren als ze worden gearresteerd wegens oorlogsmisdaden.

De verbluffende uitvaardiging van arrestatiebevelen door het Internationaal Strafhof (ICC) voor de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en voormalig minister van Defensie Yoav Gallant voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid is een grote game changer. Na jaren van straffeloosheid zijn de kippen die door de Israëlische genocidale campagne in Gaza zijn losgelaten eindelijk thuisgekomen om te roosteren.

Deze aanklachten tegen Netanyahu en Gallant zijn gewichtig. Dit is de eerste keer dat het ICC arrestatiebevelen uitvaardigt tegen een Israëlische functionaris voor misdaden tegen het Palestijnse volk. Het is pas de tweede keer in zijn 22-jarig bestaan ​​dat het ICC een arrestatiebevel uitvaardigt voor iemand die niet van het Afrikaanse continent komt.

De Palestijnse mensenrechtenorganisaties Al-Haq, Al Mezan Center for Human Rights en het Palestinian Centre for Human Rights noemden de beslissing van het ICC “een historisch en cruciaal moment in de strijd tegen de straffeloosheid van Israël, waarin het Palestijnse volk gerechtigheid is ontzegd en decennialang is onderworpen aan een genocidaal, koloniaal apartheidsregime.”

Amerikaanse geschiedenis van ondermijning van het ICC

De Verenigde Staten hadden een gespannen relatie met het ICC, zelfs voordat het in 2002 voor het eerst zaken deed. Toen president Bill Clinton zijn ambt neerlegde, ondertekende hij het Statuut van Rome van het hof, waarin hij verklaarde : “Ik geloof dat een goed geconstitueerd en gestructureerd Internationaal Strafhof een grote bijdrage zou leveren aan het afschrikken van grove mensenrechtenschendingen wereldwijd, en die ondertekening vergroot de kans op productieve discussies met andere regeringen om deze doelen in de komende maanden en jaren te bevorderen.”

Maar Clinton drong er bij de aankomende president George W. Bush op aan om het niet naar de Senaat te sturen voor advies en toestemming voor ratificatie. Bush ging nog verder en, in een ongekende zet, ontbond hij het verdrag namens de Verenigde Staten. Sindsdien heeft de VS consequent geprobeerd het ICC te ondermijnen.

In 2003 nam het Congres de American Service-Members’ Protection Act aan en ondertekende Bush deze, die bekend staat als de “The Hague Invasion Act.” Deze wet stelt dat als een Amerikaanse of geallieerde staatsburger wordt vastgehouden door het ICC in Den Haag, Nederland, het Amerikaanse leger gewapende macht kan gebruiken om hem of haar te bevrijden. Dit zou van toepassing zijn op de nauwe bondgenoot van de VS, Israël.

De regering-Bush chanteerde effectief 100 landen die partij waren bij het Statuut van Rome door hen te dwingen bilaterale immuniteitsovereenkomsten te ondertekenen waarin ze beloofden geen Amerikaanse burgers over te dragen aan het ICC, anders zouden de Verenigde Staten hun buitenlandse hulp intrekken.

Leider van de meerderheid in de Senaat John Thune heeft een bipartizane wetgeving ingediend om ICC-aanklagers te straffen die proberen aanklachten in te dienen tegen Israëlische functionarissen. Tweeënveertig Democraten stemden voor de Huisversie van Thune’s wetsvoorstel.

Toen hij president was, legde Donald Trump sancties op aan aanklagers van het ICC als vergelding voor de onderzoeken van het hof naar Israëlische leiders en onderzoeken naar Amerikaanse functionarissen voor oorlogsmisdaden gepleegd in Afghanistan. Hoewel president Joe Biden Trumps bevel in 2021 terugdraaide , herhaalde hij het “langdurige bezwaar van de Amerikaanse regering tegen de pogingen van het hof om jurisdictie te claimen” over Israëlisch en Amerikaans personeel.

De regering-Biden, die sinds 7 oktober 2023 ten minste 17,9 miljard dollar aan militaire hulp naar Israël heeft gestuurd, heeft de aanklachten tegen Netanyahu en Gallant veroordeeld. Een woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad zei in een verklaring dat het ICC geen jurisdictie heeft over Israël, dat de VS overlegt met Israël over “volgende stappen” en dat “de Verenigde Staten fundamenteel het besluit van de rechtbank verwerpt om arrestatiebevelen uit te vaardigen voor hoge Israëlische functionarissen.”

Door militaire steun en diplomatieke dekking aan Israël te bieden, zouden Amerikaanse leiders onder het Statuut van Rome aangeklaagd kunnen worden voor het helpen en medeplichtig maken aan de oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid van Israël. Maar het is onwaarschijnlijk dat het ICC dergelijke aanklachten zal indienen.

Zal de Amerikaanse regering de internationale gerechtigheid verstoren door Den Haag binnen te vallen om de Israëlische functionarissen te bevrijden als ze worden gearresteerd? Senator Tom Cotton (R-Arkansas) reageerde op de arrestatiebevelen door de The Hague Invasion Act in te roepen . “Wee hem en iedereen die probeert deze illegale bevelen af ​​te dwingen,” waarschuwde hij. “Laat me ze allemaal een vriendelijke herinnering geven: de Amerikaanse wet op het ICC staat niet voor niets bekend als de The Hague Invasion Act. Denk er eens over na.”

Oorlogsmisdaden van hongersnood als vorm van oorlogsvoering en opzettelijke aanvallen op burgers

Op 21 november — dag 441 van de Israëlische genocidecampagne waarbij meer dan 44.000 Palestijnen omkwamen — maakte de Pre-Trial Chamber I van het ICC bekend dat er gegronde redenen waren om aan te nemen dat Netanyahu en Gallant medeplichtig waren aan de oorlogsmisdaad van uithongering als oorlogsmethode, gepleegd tussen ten minste 8 oktober 2023 en ten minste 20 mei 2024, de dag waarop het Openbaar Ministerie de verzoeken voor arrestatiebevelen indiende.

De Kamer vond redelijke gronden om te geloven dat Netanyahu en Gallant “opzettelijk en willens en wetens de burgerbevolking in Gaza beroofden van voorwerpen die onmisbaar waren voor hun overleving, waaronder voedsel, water, medicijnen en medische benodigdheden, evenals brandstof en elektriciteit.” De Kamer merkte de rol op van Netanyahu en Gallant “in het belemmeren van humanitaire hulp in strijd met het internationaal humanitair recht en hun falen om hulp te faciliteren met alle middelen die tot hun beschikking stonden.”

Bovendien werden de beslissingen van de twee Israëlische functionarissen om humanitaire hulp toe te staan ​​of te verhogen “niet genomen om te voldoen aan Israëls verplichtingen onder het internationaal humanitair recht of om ervoor te zorgen dat de burgerbevolking in Gaza voldoende zou worden voorzien van goederen in nood”, concludeerde de Kamer. Ze waren eerder “een reactie op de druk van de internationale gemeenschap of verzoeken van de Verenigde Staten van Amerika.”

De Kamer oordeelde tevens dat er gegronde redenen waren om aan te nemen dat Netanyahu en Gallant als burgerlijke superieuren strafrechtelijk aansprakelijk zijn voor de oorlogsmisdaad van het opzettelijk uitvoeren van een aanval op de burgerbevolking.

Misdaden tegen de menselijkheid: moord, vervolging en andere onmenselijke handelingen

De Kamer van Vooronderzoek vond dat er gegronde redenen waren om aan te nemen dat Netanyahu en Gallant medeplichtig waren aan de misdaden tegen de menselijkheid, te weten moord, vervolging en andere onmenselijke handelingen in dezelfde periode.

“[H]et gebrek aan voedsel, water, elektriciteit en brandstof, en specifieke medische benodigdheden, creëerden levensomstandigheden die berekend waren om de vernietiging van een deel van de burgerbevolking in Gaza teweeg te brengen, wat resulteerde in de dood van burgers, waaronder kinderen, door ondervoeding en uitdroging,” concludeerde de Kamer. Dus, “er zijn redelijke gronden om aan te nemen dat de misdaad tegen de menselijkheid van moord werd gepleegd in relatie tot deze slachtoffers.”

Bovendien, “door opzettelijk medische benodigdheden en medicijnen te beperken of te verhinderen om Gaza binnen te komen … zijn de twee personen ook verantwoordelijk voor het toebrengen van groot lijden door middel van onmenselijke handelingen aan personen die behandeling nodig hebben,” aldus de Kamer. “Dit komt neer op de misdaad tegen de menselijkheid van andere onmenselijke handelingen.”

De Kamer vond ook gegronde redenen om aan te nemen dat het gedrag van Netanyahu en Gallant “een aanzienlijk deel van de burgerbevolking in Gaza beroofde van hun fundamentele rechten, waaronder het recht op leven en gezondheid, en dat de bevolking werd geviseerd op basis van politieke en/of nationale gronden.” De Kamer concludeerde daarom dat zij de misdaad tegen de menselijkheid van vervolging hadden gepleegd.

Netanyahu hekelt arrestatiebevelen

Netanyahu’s veroordeling van de arrestatiebevelen was snel en krachtig. Hij noemde de beslissing van het ICC een “antisemitische zet met één doel: mij, ons, ervan te weerhouden ons natuurlijke recht uit te oefenen om onszelf te verdedigen tegen onze vijanden die ons willen vernietigen.” Hij veroordeelde het hof als “bevooroordeeld” en zei dat de beschuldigingen van “fictieve misdaden” “absurd” en “verdraaid” zijn, en voegde toe: “Dit is een moreel faillissement” dat het “natuurlijke recht van democratieën om zichzelf te verdedigen tegen moorddadig terrorisme” aantast.

Israëls claim van zelfverdediging is vals. In zijn advies uit 2004 over de “Juridische gevolgen van de bouw van een muur in het bezette Palestijnse gebied” stelde het ICJ vast dat zelfverdediging onder artikel 51 van het VN-Handvest niet van toepassing is op de situatie tussen Israël en het bezette Palestijnse gebied. De Vierde Conventie van Genève vereist inderdaad dat Israël, als bezettende macht, het bezette Palestijnse volk beschermt. En het zijn de genocidale acties van Israël, niet de arrestatiebevelen van het ICC, die antisemitisme aanwakkeren. De wijdverbreide oppositie tegen de genocide is niet gebaseerd op antisemitisme, maar eerder op afkeer van de wreedheden die Israël begaat tegen het Palestijnse volk.

De Kamer verwierp Israëls bewering dat het ICC geen jurisdictie heeft over de situatie in Palestina. Het feit dat Israël geen partij is bij het Statuut van Rome is geen belemmering voor de jurisdictie van het ICC, concludeerde de Kamer. De staat Palestina is sinds 2015 een staatspartij bij het Statuut van Rome. Het hof citeerde zijn beslissing van februari 2021, waarin Pre-Trial Chamber I oordeelde dat het hof strafrechtelijke jurisdictie kon uitoefenen in de situatie in Palestina en dat de territoriale reikwijdte van deze jurisdictie zich uitstrekte tot Gaza en de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem.

Partijen bij het Statuut van Rome zeggen dat ze Netanyahu en Gallant naar Den Haag zullen sturen

Nu hebben alle 124 staten die partij zijn bij het Statuut van Rome een wettelijke verplichting om Netanyahu en Gallant te arresteren en naar het ICC te sturen als ze op het grondgebied van de staat worden betrapt. Verschillende staten die partij zijn — waaronder Canada, Italië, het VK, België en Nederland — hebben hun intentie uitgesproken om aan deze wettelijke plicht te voldoen.

“De staten die het Verdrag van Rome hebben ondertekend, zijn verplicht de beslissing van het hof uit te voeren. Het is niet optioneel,” zei de Hoge Vertegenwoordiger van de Europese Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid Josep Borrell tijdens een bijeenkomst van Israëlische en Palestijnse vredesactivisten in Cyprus.

Maar als een land Netanyahu en Gallant naar Den Haag stuurt, is de kans groot dat de VS troepen stuurt om ze terug te halen.