Azerbeidzjaanse affaire: Aliyevs geheime leger van stagiairs in de Bondsdag

Azerbeidzjaanse stagiaires bouwen al jaren aan netwerken in de Bondsdag. Ze onderhouden vreemde contacten met het Aliyev-regime – en met Duitse politici.

Iedereen die wel eens stage heeft gelopen bij een grote instelling kent het gevoel van onzichtbaarheid. Je zit er middenin – en toch bijna anoniem. Een grijze muis in het gigantische apparaat. Wat voor velen meer een nadeel is, kan ook een voordeel zijn – bijvoorbeeld als je helemaal geen aandacht wilt trekken.

Azerbeidzjaanse stagiaires die banden hebben met het Aliyev-regime, werken al jaren in de Duitse Bondsdag, het machtscentrum. Ze werden gebruikt door leden van de Bondsdag, van wie sommigen zelf dubieuze banden hebben met de zuidelijke Kaukasus.

We hebben deze verbanden onder de loep genomen, de biografieën van de stagiaires onderzocht en het systeem erachter onderzocht. Een systeem met veel actoren. Betrokken zijn: een gerenommeerde Berlijnse universiteit , die honderdduizenden euro’s ontvangt uit Azerbeidzjan, leden van bijna alle partijen in de Bondsdag en de ambassades van twee landen.

Ze hielpen allemaal om stagiaires aan het werk te krijgen in het hart van de Duitse democratie, die nauwe banden hebben met het Aliyev-regime. Een autoritair regime in de zuidelijke Kaukasus dat oppositieleden mishandelt, opsluit en journalisten vervolgt. De Azerbeidzjaanse president is al bijna 20 jaar aan de macht en voerde vorig jaar een bloedige oorlog om Nagorno-Karabach.

We hebben de namen van de meeste stagiaires afgekort omdat het niet de bedoeling is om ze persoonlijk weer te geven. We willen het systeem erachter onderzoeken. We geven alleen volledige namen aan die stagiaires die nu zelf belangrijke functies hebben ingenomen.

Het netwerk van Azerbeidzjaanse stagiaires in de Bondsdag omvat verschillende parlementaire fracties. En natuurlijk: hun herkomst is niet het probleem. Integendeel: stagiaires uit het buitenland kunnen vriendschappelijke relaties tussen landen versterken en vooroordelen doorbreken. Het probleem is hun politieke achtergrond, hun twijfelachtige loyaliteit. Blijkbaar heeft zich in de loop der jaren een Prakti-netwerk kunnen vormen in de Bondsdag, die dicht bij de autoritaire heerser Aliyev staat en zijn invloed in het buitenland consolideert. Ten koste van de vrije pers en de oppositie in Bakoe. Stagiairs in de Bondsdag hebben een ID-kaart, ze kunnen bijna overal heen. In MP-kantoren, commissies, in bestuurskamers.

Een van hen is Asif M. Hij komt naar de Bondsdag als stagiair op een moment dat Bakoe zich na het Eurovisie Songfestival voorbereidt op het volgende internationale evenement: de European Games 2015.

M. logeert bij Katrin Kunert, een lid van de Linkse Partij uit Saksen-Anhalt. M. is goed opgeleid, studeerde internationale betrekkingen in Bakoe, diende in het leger en deed een master in politieke wetenschappen aan de universiteit van Göttingen. En hij heeft een hartelijke supervisor in het Kunert-kantoor, die zelf een soort Azerbeidzjaanse expert is. Critici uit zijn eigen gelederen noemen hem “bevooroordeeld”, en dat is het vriendelijkste oordeel. Hij werkt nog steeds in de Bondsdag.

In een kritiekloos artikel in Neues Deutschland beschreef de voormalige werknemer van Kunert het autoritaire Azerbeidzjan als een ‘zelfverzekerde Kaukasus-tijger’. Zelf reist hij vaak naar Bakoe, geeft lezingen bij lobby-evenementen.

M. gebruikt zijn tijd als stagiair onder meer om een ​​blog bij te houden waarin hij pro-regimeposities vertegenwoordigt. Geen woord over mensenrechtenschendingen door Aliyev, geen zin over opgesloten journalisten of leden van de oppositie. Anderzijds publiceert M. veel artikelen over het onrecht dat Azerbeidzjan overkomt. In zijn ogen is buurland Armenië een “agressor”.

In zijn stageverslag vertelt M. enthousiast over zijn tijd als stagiair. Hij kreeg, zo krijg je de indruk, veel spannende inzichten. Zo schrijft hij in zijn rapport dat hij onderzoek mocht doen naar de ontwikkeling van de begroting van de OVSE. Dit is opmerkelijk omdat de OVSE de verkiezingen observeert . In Azerbeidzjan vindt ze regelmatig overtredingen. Officiële waarnemers zijn een doorn in het oog van het regime. Waarom heeft M. informatie over de OVSE verzameld?

We vroegen Katrin Kunert, tijdelijk plaatsvervangend lid van de Parlementaire Assemblee van de OVSE, of M. daadwerkelijk onderzoek mocht doen naar dit gevoelige onderwerp. Kunert zit niet langer in de Bondsdag. Ze reageerde in het algemeen op ons specifieke antwoord: ze gaf alle stagiaires de kans “om betrokken te raken bij het werk van hun Bondsdagkantoren en niet alleen om kopieerwerk te doen”.

Na zijn stage wordt M. een soort Azerbeidzjaanse influencer in Berlijn. Hij voert video-interviews met politici, die hij uploadt naar YouTube. Schrijft essays die hij promoot op zijn blog. Meestal gaat het over Azerbeidzjan, vaak over het conflict in Nagorno-Karabach. M. geeft zijn bijdragen een wetenschappelijk tintje. Als een citaat kan worden gebruikt, dan citeren de media in Azerbeidzjan die dicht bij het regime staan ​​zijn interviews met politici. De gesprekken worden gekenmerkt door eenheid, er zijn nauwelijks controverses.

M. past het verhaal van de interviews vaak aan zijn gast aan. Als een Koerdisch-Duits parlementslid te gast is, begint hij met een suggestieve vraag over het lijden van de Koerden, waarvoor Armeniërs verantwoordelijk zijn. Als hij een parlementslid van de Groenen ontmoet, heeft hij het alleen maar over de noodlijdende Armeense kerncentrale “Metsamor”. Hij interviewde ook de CDU-parlementsleden Gutting en Löbel.

De Humboldt-leerstoel gefinancierd vanuit Bakoe

Beiden worden geconfronteerd met beschuldigingen dat ze geen kritiek hebben op het regime van Aliyev of dubieuze connecties hebben in de zuidelijke Kaukasus. De aantijgingen tegen Löbel gaan terug tot 2012 , toen hij met financiële steun van Azerbeidzjan een partijcongres van de Junge Union organiseerde. Gutting struikelde onlangs toen hij eerst connecties met de Azerbeidzjaanse lobbyorganisatie TEAS ontkende en vervolgens toegaf . In het video-interview met M. prees Gutting de lange democratische traditie in Azerbeidzjan. Ook dit leverde hem wat kritiek op.

M. stond snel op na zijn stage. Hij richtte een alumniportaal op, waarin ook ex-stagiairs van de Bondsdag zich organiseren. Hij is eerst stagiair en daarna algemeen secretaris van het “Azerbaijan Student Network”, een studentenlobbynetwerk.

Sinds 2016 werkt hij als onderzoeksassistent aan de Humboldt University. Hoe wetenschappelijk M. daar werkt, is moeilijk te zeggen. De leerstoel “Geschiedenis van Azerbeidzjan” wordt gefinancierd door Baku, een academisch unicum , een leerstoel die door een andere staat is geschonken. Het wordt geleid door Eva-Maria Auch. Ze reisde half april naar Azerbeidzjan om Ilham Aliyev te ontmoeten en een nieuw geopend krijgstrofeepark te bezoeken met helmen van gedode Armeense soldaten. In het park staan ​​wassen beelden van stervende Armeense soldaten. Een staatsspot van de oorlogstegenstander na het winnen van de slag om Nagorno-Karabach.

“Ik ben heel blij om in Azerbeidzjan te zijn”, zei de HU-hoogleraar tijdens een bezoek aan een universiteit , aldus de Azerbeidzjaanse media . “Je hebt vele jaren gewacht om je land van de bezetting te bevrijden.” Een Duitse professor, betaald uit Azerbeidzjan, spreekbuis van de dictator?

De Humboldt-universiteit speelt een cruciale rol in het Azerbeidzjaanse praktijknetwerk, op zijn zachtst gezegd een problematische. De HU reageert monosyllabisch op vragen. Maar daarover later meer.

Katrin Kunert, voormalig Links parlementslid uit Saksen-Anhalt, wil niet ingaan op ons verzoek of ze buiten zijn stage contact heeft gehad met M.. Ook niet als ze hem van tevoren kende en hem bewust naar haar kantoor leidde.

In plaats daarvan verwijst ze naar de regering van de Bondsdag, die de “International Parliamentary Scholarship” (IPS) organiseert, waarbij M. ook beursstudent was. Kunert schrijft per e-mail: “Veel van je vragen hadden achteraf beantwoord moeten worden, zodat je zelf kunt checken of je aandacht wilt blijven besteden aan het onderwerp.” Wil ze ons ervan weerhouden verdere vragen te stellen?

We vragen de regering van de Bondsdag naar IPS en hopen op opheldering. Maar in plaats van antwoorden ontstaan ​​er alleen maar verdere inconsistenties. Het internationale stageprogramma, dat beweert vreedzaam samenleven in de wereld te bevorderen en democratische waarden te versterken, blijft een mysterie. Waarom steunt IPS een opvallend aantal goed opgeleide Azerbeidzjanen die duidelijk aan de kant van het Aliyev-regime staan? Hoe betrouwbaar is het selectieproces? Enkele tientallen stagiaires dicht bij het regime in de Bondsdag: is dat toeval of opzet?

Een antwoord op deze vraag ligt in het verhaal van Nurlan Hasanov, althans een deel van het antwoord. Hij was ook een IPS-stagiair in de Bondsdag. Hij is nu een plaatsvervanger in Bakoe en een publieke figuur. Daarom geven we hier zijn volledige naam.

Wanneer Hasanov zijn functie in de Bondsdag opneemt, bereidt zijn thuisland zich voor op het grootste prestigeproject in decennia, de sprankelende verschijning op het wereldtoneel, het Eurovisie Songfestival in Bakoe 2012. Het ESC zou alle rapporten over mensenrechtenschendingen moeten overtreffen . Kritische journalisten die corruptie in de familie Aliyev aan het licht brengen, worden vervolgd. Mensen moeten hun huizen verlaten voor bouwprojecten, ze worden verdreven.

En IPS, het trotse democratiepromotieproject van de Bondsdag, nodigt Nurlan Hasanov uit in Berlijn na de selectieronde. Hij zit in het kantoor van Steffen-Claudio Lemme, SPD. Jaren na de stage ontstaat er een ongewone band tussen de twee. Het wordt zelfs een zakelijke relatie. Ruim twee jaar na Hasanovs stage reist Lemme naar Bakoe, waar de Duitse ambassade een receptie houdt over de Duitse eenheid. Aan boord is ook zijn voormalige stagiair, Nurlan Hasanov. Een foto die op internet te vinden is, toont de twee. Lemme slaat broederlijk zijn arm om Hasanov.

Nadat Lemme in 2017 de Bondsdag verliet, werd hij in 2018 staatsmanager van Volkssolidarität in Saksen, een non-profitorganisatie op het gebied van kinderopvang en ouderenzorg. In januari 2019 richtte Lemme “IGAplus GmbH” op. Het doel van het bedrijf is volgens het handelsregister het “plaatsen van geschoolde arbeiders op het gebied van verpleging en verzorging van ouderen en handel, alsmede de in- en uitvoer van bouwmaterialen, grondstoffen, voedsel evenals dranken en sterke drank, voornamelijk in en uit de Kaukasische regio”.

Bouwmaterialen. Geesten uit de Kaukasus. Een wilde mix. Een paar maanden later, in april 2019, trad Nurlan Hasanov volgens het handelsregister in dienst bij IGAplus als algemeen directeur. Zeven jaar na de IPS-stage worden het kamerlid en zijn stagiair herenigd. Import-Export in Saksen.

De IGAplus heeft goede klanten. Een bouwbedrijf uit Bakoe. Het “Language Learning Centre Azerbeidzjan”. En, merkwaardig genoeg, ook de Volkssolidariteit van Saksen. De vzw en de GmbH delen hetzelfde adres in Dresden. Is Lemme een klant van Lemme? Kristal Absheron, het bouwbedrijf, woont ook in Bakoe op het adres dat IGAplus ook voor haar vertegenwoordigingskantoor geeft.

Wat is de relatie tussen Volkssolidarität, IGAplus, Kristal Absheron, Lemme en zijn voormalige stagiair en zakenpartner Hasanov? Steffen-Claudio Lemme zwijgt op verzoek van VICE. Naast zijn connecties met Hasanov roept een reis naar Azerbeidzjan vragen op. Daar hebben we Lemme ook naar gevraagd. Hij zwijgt er ook over.

Politici die dicht bij het regime uit Europa staan, reizen regelmatig op eigen gelegenheid naar Bakoe om de verkiezingen te observeren. Ze certificeren Aliyev de beste cijfers en wassen de dictatuur schoon. U wordt hartelijk begroet door een president die graag flecktarn draagt ​​en die enkele jaren geleden bij decreet zijn vrouw als plaatsvervanger heeft aangesteld.

In februari 2020 observeerde Lemme in zijn eentje de parlementsverkiezingen in Bakoe. De partij van Aliyev won een absolute meerderheid. In tegenstelling tot de officiële verkiezingswaarnemers van de OVSE, die klaagden over massale schendingen van het aantal stemmen, onduidelijke kiezerslijsten en druk op kiezers, en in tegenstelling tot de oppositie, die sprak over manipulatie, gaf Lemme het regime goede cijfers. De verkiezingen waren democratisch en “er werden geen schendingen geregistreerd”, citeerden de media die dicht bij het regime stonden hem. Lemme wil ook geen antwoord geven op onze vragen over zijn privé-verkiezingswaarnemingsmissie.

Vreemd genoeg wordt zijn zakenpartner en voormalig beoefenaar Nurlan Hasanov in het parlement gekozen voor de partij van Aliyev als plaatsvervanger van de regio Shamkir bij deze verkiezingen. Hij wordt aangesteld als de nieuwe voorzitter van de Friendship Group van Azerbeidzjaanse en Duitse parlementsleden. Heeft Lemme de verkiezingen in het district van Hasanov geobserveerd? Ook daar wil Lemme niets over kwijt.

Zijn dit allemaal geïsoleerde gevallen? Asif M., de stagiaire bij Kunert, Hasanov, de voormalige stagiair en huidige directeur bij Lemme, die naar het parlement verhuist? Of zijn het vertegenwoordigers van een groot netwerk dat in de loop der jaren systematisch is opgebouwd en onderhouden? Om deze vraag te beantwoorden, moet men IPS nader bekijken.

Het internationale stageprogramma is de trots van de Bondsdagadministratie. Het staat onder het beschermheerschap van de voorzitter van de Bondsdag. Het proces is nauwkeurig geregeld. Eerst sorteert de Duitse ambassade in het betreffende land. Vervolgens kiest een selectiecommissie de toekomstige beurshouders van over de hele wereld, ook uit Azerbeidzjan. Op dit moment nemen 50 landen deel aan IPS. Op verzoek zal de regering van de Bondsdag ons ongeveer vertellen hoe de commissie is samengesteld: een lid van de Bondsdag die het voorzitterschap op zich neemt, een medewerker van de regering van de Bondsdag en een gezant van een Berlijnse universiteit. IPS voorziet de stagiaires van een gratis kamer, een beurs van 500 euro, een verzekering en reiskosten naar Berlijn.

In het geval van Azerbeidzjan valt op dat de overgrote meerderheid van de kandidaten voor hun stage in Duitsland woonde en pas terug naar huis vlogen voor de selectieronde op de Duitse ambassade in Bakoe.

Bovendien zat Steffen-Claudio Lemme, de algemeen directeur van Volkssolidarität met goede zakelijke connecties met Bakoe, drie jaar lang de selectiecommissie voor, wat ook te merken is. 2011, 2012 en 2015. Dit is het vorige record. Het voorzitterschap wisselt eigenlijk regelmatig tussen leden van de Bondsdag uit alle parlementaire fracties. Alleen Lemme hield drie jaar in functie, de triple. Hoe werkt de Commissie? Welke criteria gebruikt ze om haar beursontvangers te selecteren?

Het is niet eenvoudig om meer over het bord te weten te komen. De regering van de Bondsdag stuurt ons sinds 2008 een lijst van de parlementsvoorzitters, maar neemt haar toevlucht tot wettelijke vereisten als het gaat om de namen van de andere leden. Volgens eigen verklaringen werkt het programma samen met drie Berlijnse universiteiten – met de Vrije Universiteit, de Technische Universiteit en de Humboldt-universiteit. Zo ook met de universiteit die geld krijgt van Bakoe. Uit een klein onderzoek van de linkse fractie in het Berlijnse Huis van Afgevaardigden blijkt dat de Azerbeidzjaanse leerstoel aan de Humboldt-universiteit alleen al in 2017 meer dan een miljoen euro van Bakoe ontving.

Selecteert de door het Aliyev-regime geschonken leerstoel Azerbeidzjaanse stagiaires voor de Bondsdag? De leerstoel die wordt geleid door een professor die Ilham Aliyev ontmoet voor een uitwisseling en een bezoek brengt aan een krijgsoorlogtrofeeënpark in Azerbeidzjan waar gedode Armeniërs worden bespot?

De persdienst van de HU is overdekt en geeft deze door aan de administratie van de Bondsdag. Toen we het een tweede keer vroegen, vertelde de persdienst ons in een oneliner dat de HU geen invloed had op de selectie van de stagiaires. Dat kan niet helemaal waar zijn.

Op Facebook vinden we foto’s van de Duitse ambassade in Bakoe. Ze laten zien hoe de selectiedelegatie van IPS in het najaar van 2019 de Azerbeidzjaanse hoofdstad bezocht. Het CDU-parlementslid Jan Metzler, als hoofd van de delegatie. Een medewerker van de Bondsdag administratie. En professor dr. Peter Frensch, vice-president van de Humboldt-universiteit.

Waarom beweert de persdienst van Humboldt University geen invloed te hebben op de selectie van Azerbeidzjaanse stagiaires, terwijl de HU-vicevoorzitter in 2019 in de selectiecommissie zat en zelfs naar Bakoe was afgereisd? We vragen nog een keer, de HU-persdienst vraagt ​​om meer tijd. We wachten.

Een antwoord komt na uren. Het is zelfs algemener en verhevener dan alle voorgaande: “De IPS-beurshouders worden gekozen door een onafhankelijke selectiecommissie van de Duitse Bondsdag met deelname van de Berlijnse universiteiten op basis van hun professionele, sociale, taalkundige en interculturele vaardigheden. ” Opnieuw verschuilt de perswoordvoerder van de HU zich achter de regering van de Bondsdag. We zouden het daar moeten vragen.

Dus vragen we de regering van de Bondsdag: wie zit er momenteel in de selectiecommissie? Maar ook hier bijten we op graniet. Vanwege wettelijke vereisten mogen er geen persoonlijke gegevens worden gepubliceerd. In plaats van een lijst stuurt de administratie ons informatie over rechterlijke uitspraken. Zonder de juiste toestemming kunnen geen namen aan ons worden gegeven. Het blijft open of de administratie om interne goedkeuring heeft gevraagd.

Na enig speurwerk vinden we een foto van een medewerker van de Bondsdagadministratie die verantwoordelijk is voor het IPS-programma. Hij staat arm in arm met Azerbeidzjaanse IPS-stagiairs op een strand op Sylt. Naast hem: de Azerbeidzjaanse influencer Asif M., die studeert aan de geschonken Azerbeidzjaanse leerstoel aan de Humboldt University. M. heeft de foto inmiddels van zijn blog verwijderd. We vinden meer namen van IPS-managers. Het lijkt ons vreemd dat de regering van de Bondsdag zo’n geheim voor IPS houdt. Zou de administratie ook tegenwerken als we vragen zouden stellen over stagiaires uit Frankrijk of de VS?

Hoe meer we onderzoeken, hoe meer twijfelachtige verbanden we vinden. Mark Hauptmann, CDU, had ook een Azerbeidzjaanse IPS-stagiair in zijn kantoor. Het parlementslid uit Thüringen heeft in maart zijn zetel in de Bondsdag opgezegd vanwege de Azerbeidzjaanse affaire, die het openbaar ministerie in onderzoek heeft. In de Südthüringen Kurier , waarvan de redacteur Hauptmann is, verschenen jarenlang uit Azerbeidzjan gefinancierde advertenties.

Zaur B. start in 2019 zijn stage bij Hauptmann met een interessant cv. Hij studeerde af in Duitsland en werkte eerder als vertaler, taalleraar en moderator. Hij werkte enkele jaren bij het persbureau AzVision, dat dicht bij het regime staat. Azerbeidzjaanse journalisten in ballingschap beschuldigen het medium van het verspreiden van regimepropaganda. Had de IPS-commissie deze zender niet uiterlijk in het cv van B moeten tegenkomen?

Op zijn LinkedIn-profiel geeft B. aan dat hij tot januari 2020 bij AzVision heeft gewerkt, dus ook tijdens zijn stage bij Hauptmann. We vonden zelfs een filmpje op internet: B. interviewt Hauptmann voor AzVision tijdens zijn stage. Een goede zeven houten minuten, vraag en antwoord, er zijn nauwelijks vragen. Het gaat over gas, de economie – en Nagorno-Karabach. Volgens Hauptmann is de situatie volgens het internationaal recht onomstreden.

In de eerste weken van zijn stage ontmoette B. invloedrijke mannen in Berlijn. Onder andere een naaste adviseur van Aliyev en de Azerbeidzjaanse ambassadeur in Duitsland. B. documenteerde de bijeenkomsten op Facebook.

Een journalist dicht bij het regime uit een autoritaire staat die stage loopt bij een CDU-parlementslid? Als het om Azerbeidzjan gaat, promoot IPS dan eigenlijk democratische waarden of eerder obscure netwerken van een autoritair regime?

We merken dat een groot aantal IPS-afgestudeerden inmiddels sleutelposities bekleden. B. werkt nu in de Duitse ambassade in Bakoe, op de persafdeling. Op ons verzoek liet het Federaal Ministerie van Buitenlandse Zaken ons weten dat voor elke afspraak op de ambassade een identiteitscontrole vereist is. Men kan geen commentaar geven op kwesties van interne organisatie. Wel wordt ons bevestigd dat B. werkzaam is op de ambassade, op de afdeling pers en public relations.

Een andere IPS-stagiair, die in 2008 bij een SPD-parlementslid verbleef, maakte carrière na zijn stage, hij leidde verschillende bedrijven in Duitsland, de VS en Polen, verkocht ze opnieuw, richtte nieuwe op, zou miljoenen hebben verdiend met onroerend goed in Berlijn en Moskou, is actief in de maskerindustrie. Ondertussen werkt hij op de Azerbeidzjaanse leerstoel aan de HU, onder leiding van professor Auch. Hij doet zelfs zijn PhD bij haar.

Tijdens eerder onderzoek kwamen we de Azerbeidzjaanse IPS-stagiair van Olav Gutting, een CDU-parlementslid uit Baden-Württemberg, tegen. Gutting was opmerkelijk omdat hij zeer positief sprak over het regime van Aliyev, ook in interviews met TV.Berlin. Uit onderzoek van VICE bleek dat TV.Berlin werd betaald voor pro-regimerapportage door de Azerbeidzjaanse kant. De stagiaire van Gutting deelt op Facebook juichende berichten voor Aliyev, verheerlijking van oorlog en verachtelijk misbruik van de gehate buurman. Hij verwijst soms naar Armeniërs als “beestjes” of “honden”.

Kijkt de IPS-commissie niet in ieder geval door de profielen van sociale media voordat ze stagiaires selecteert? Hoe onzorgvuldig gaat de regering van de Bondsdag om met de veiligheid in het parlement?

Stagiairs in de Bondsdag krijgen een blauwe ID-kaart. Hierdoor kunnen ze vrij bewegen in het parlement. Er zijn weinig gebieden waar ze geen toegang toe hebben. Vertrouwen is de basis voor een succesvolle stage. Sommige parlementsleden geven hun stagiaires zelfs toegang tot e-mailcorrespondentie, tot opgeslagen documenten, tot bestanden, tot de cloud. Stagiaires zijn onopvallend. Ze zitten vaak op de achterste rij stoelen bij werkgroep- of commissievergaderingen. In de kantine kunnen ze, als ze durven, vertrouwelijke gesprekken afluisteren.

En het probleem lijkt groter te zijn: sinds 2008 werken er 54 IPS-stagiairs uit Azerbeidzjan in de Bondsdag, zo liet de regering van de Bondsdag ons op verzoek weten. Naast de beschreven gevallen kennen we nog vele andere: stagiaires met banden met het Aliyev-regime, in het hart van de Duitse democratie.

Het regime en de stagiaires: de gouden draad

Het regime van Aliyev heeft in de loop der jaren miljarden geïnvesteerd om de opinie in Europa te beïnvloeden en politici om te kopen. De pogingen tot omkoping varieerden van tapijtgeschenken tot de levering van prostituees tot geld van lege vennootschappen. Ondertussen lopen er ook onderzoeken tegen Duitse politici. Heeft de Aliyev-clan ook specifiek gewerkt aan een systeem om Duitse politici met Azerbeidzjaanse stagiaires als gouden draden aan het Duitse parlement te koppelen? Lobby-insiders die we hebben gesproken, zeggen dat het bijna onwaarschijnlijk is dat de Bakoe-regering een kans als IPS zal missen. Aliyev laat niets aan het toeval over als het gaat om het uitoefenen van invloed in het buitenland.

Hoewel we bij veel parlementsleden problematische MP-interne verbindingen hebben gevonden, zijn er ook zeldzame gevallen zoals die van Vusal M. 

Vusal M. werd toegewezen aan een Groen Europarlementariër, na zijn stage werkt hij eerst op de Azerbeidzjaanse leerstoel bij de HU voordat hij het SOCAR-vertegenwoordigingskantoor in Brussel oprichtte. SOCAR, het staatsenergiebedrijf van Azerbeidzjan, past niet per se bij de Groenen. Desgevraagd heeft het parlementslid ons ruim voor het verstrijken van de termijn voor de beantwoording uitgebreid geïnformeerd dat hij door de administratie van de Bondsdag zijn stagiair had toegewezen gekregen, dat hij hem niet kende en dat hij na afloop van de stage geen contact meer met hem had gehad. . M. ging met hem mee naar afspraken, maar hield zich niet bezig met de inhoud van de onderwerpen. Werd M. hem opzettelijk toegewezen door de regering van de Bondsdag?

Lange tijd werden groene politici door Azerbeidzjaanse lobbyisten als bijzonder uitdagend beschouwd omdat ze bijzonder moeilijk te bereiken waren, zoals blijkt uit ons onderzoek naar de Azerbeidzjaanse lobbyomgeving. Vanuit het oogpunt van de gastheren zijn greens nogal ingewikkeld tijdens reizen naar Azerbeidzjan. Tijdens een delegatiereis van de Bondsdag in 2015, waaraan ook de Linkse Partij Katrin Kunert deelnam, drong Groen parlementslid Tabea Rößner erop aan ook mensenrechtenactivisten te ontmoeten. De ambassade werd aanvankelijk ommuurd vanwege “problemen met de planning”, herinnert Rößner zich. Toen kreeg ze haar ontmoeting, de ambassade plande het op hetzelfde moment als een afspraak met SOCAR, het staatsenergiebedrijf. Alleen Rößner ontmoette de mensenrechtenactivisten, alle andere parlementariërs gingen liever naar SOCAR. 

We vernemen van het ministerie van Buitenlandse Zaken dat 19 Azerbeidzjaanse burgers momenteel werken in de Duitse ambassade in Bakoe. Een van hen is de voormalige stagiaire van Hauptmann, gefinancierd door IPS, het democratieproject van de regering van de Bondsdag. 

De Azerbeidzjaanse stagiaires in de Bondsdag passen in een mozaïek dat we in eerder onderzoek onderzochten . De invloedrijke lobbyorganisatie “The European Azerbaijan Society” (TEAS) beïnvloedde tot 2018 met succes Duitse politici in Berlijn. Ze was vooral succesvol met leden van de Unie. Insiders van TEAS vertellen VICE dat er systematische pogingen zijn gedaan om alle partijen in de Bondsdag te bereiken voor de Azerbeidzjaanse zaak. 

M., de Azerbeidzjaanse influencer, die stage liep bij Linke Katrin Kunert, woonde TEAS-evenementen bij. Na zijn stage heeft hij ook contact gezocht met leden van de Bondsdag. De TEAS-baas was ook uitgerust met een ID-kaart, hij ging de Bondsdag in en uit. 

De TEAS brak in 2018 zijn tenten in Berlijn af. Er zijn verschillende theorieën over waarom ze moest verdwijnen. Het is duidelijk dat de lobbyactiviteiten van Azerbeidzjaans in Duitsland daardoor niet zijn afgenomen. Het regime vond andere wegen.

De overgrote meerderheid van de IPS-stagiairs die we tijdens ons onderzoek hebben ontmoet, woonde voor hun stage in Duitsland. Hun biografieën wekken de indruk van junior elite kaders in plaats van junior democraten uit het maatschappelijk middenveld. De regering van de Bondsdag speelt daarin een roemloze rol.

Zij is het die bepaalt hoeveel deelnemers een land mag sturen. Bij de voorselectie van kandidaten werken de Duitse diplomatieke missies samen met de administratie van de Bondsdag. In de definitieve selectiecommissie komt een van de drie leden uit de Bondsdagadministratie. En het is ook de administratie die vervolgens alle stagiaires aan Kamerleden verdeelt. Maar je wilt er niet over praten. Het is niet te zeggen hoeveel mensen zich jaarlijks in totaal aanmelden, omdat hierover geen statistieken worden verzameld. 

Zoals de regering van de Bondsdag adverteert, is IPS eigenlijk een “stage in het hart van de democratie”. Na ons onderzoek weten we niet meer zeker of dit hart goed beschermd is.