Banken doen aan financiële repressie: grens negatieve rente nog verder omlaag

Het lijkt de wereld op z’n kop. Beteugelende overheidsmaatregelen vanwege lockdown, mondkapjes, vaccinatiedwang, enzovoort hebben onze bewegingsvrijheid behoorlijk ingeperkt. Ons spaargeld op de bank staat al enige tijd onder druk door inflatie en gemis aan rentevergoeding. Dat krijgt een nieuwe knauw als de plannen voor negatieve rentetarieven verder worden uitgebreid naar rekeningen met een saldo boven de 5000 euro. Je bedenkt het niet, in plaats van een rentebijschrijving betalen we bewaarloon bij de banken terwijl banken ons geld uitlenen ten behoeve van hun verdienmodel.

Afbouw hypotheekrenteaftrek

Sparen wordt ontmoedigd. In ons oude “vertrouwde” monetair systeem was het gebruikelijk om als beloning voor het uitlenen van ons geld een rentevergoeding te ontvangen. De laatste jaren zien we een omwenteling. Het fiduciair geldsysteem is ziek, ook aangetast door een besmettelijk virus dat zich wereldwijd verspreidde over alle banken. Mondiaal namen de banken maatregelen door hun rentetarieven te verlagen. Onder druk van centrale banken die de centrale rentetarieven in stapjes verlaagden volgens de weg van de geleidelijkheid. Langzaam raakten wij rekeninghouders gewend aan de financiële repressie van banken die mooi weer spelen met ons spaargeld. Ze lenen het massaal uit tegen hogere rentetarieven en creëren een enorme schuldenberg. Dat gebeurt in samenwerking met de overheid die de kredietuitgifte een tijdje promoten door de hypotheekrente voor de eigen woning fiscaal aftrekbaar te stellen. Dat heeft in Nederland geleid tot een extreem hoge schuldenberg onder particulieren. Inmiddels heeft de overheid nieuw beleid ingezet en wordt de hypotheekrenteaftrek versneld afgebouwd. Het loopt gelijkmatig in lijn met de afbouw van de rentetarieven bij de banken waardoor de huizenbezitters met hypotheek er niet al teveel van voelen. Een slimme samenwerking tussen overheid en monetaire beleidsmakers. Het is maar hoe je het bekijkt.

Gevalletje samenzwering

We moeten ons afvragen hoe lang we deze ongezonde samenwerking kunnen volhouden. Als meerdere partijen, die elk een afzonderlijk beleid voeren dat invloed heeft op de economie, gaan samenwerken dan kun je die samenwerking zien als bundeling van krachten. De kracht van de macht. Als burger en rekeninghouder heb je dan minder in te brengen. Het monetaire beleid van centrale banken is in deze tijd van schuldcreatie geheel afhankelijk van het beleid dat overheden voeren. Overheden die hun begrotingstekorten financieren met leningen die ze ophalen op de kapitaalmarkt. Overheden met groeiende tekorten hebben geen belang bij hoge rentetarieven en daarom is in Europa een koortsachtige samenwerking ontstaan tussen de ECB en nationale overheden die zijn verenigd in de EU. Zo is de VS sterk afhankelijk van het beleid van de FED. Omdat we leven in een tijdperk met de hoogste schuldenberg ooit is een nerveuze samenwerking ontstaan tussen twee machten die onafhankelijk beleid horen te voeren maar door de nood geboren nu op elkaar zijn aangewezen. De rente kan niet meer omhoog anders valt de schuldenberg om. Als het nationale inkomen opgaat aan rente- en schuldaflossing dan blijft er weinig over voor de burger, zo simpel is dat.

Oplopende begrotingstekorten

De paniek bij de monetaire beleidsmakers wordt zichtbaar nu de (systeem)banken eigenhandig hun rentetarieven verlagen op deposito- en zelfs gewone spaarrekeningen. Europese banken betalen namelijk een boeterente bij de ECB voor hun overtollig saldo dat ze niet uitlenen. In de huidige gezondheidscrisis is de investeringsdrang bij ondernemers gedaald tot een nulpunt en wordt er minder krediet verstrekt. Banken blijven op hun geld zitten en moeten de boeterente wel doorberekenen aan hun rekeninghouders. Eerder lag de grens voor negatieve rente op saldi van boven de 100.000 euro. Inmiddels is die grens bij Duitse banken al behoorlijk verlaagd. Bij sommige zelfs tot 5.000 euro zoals is te zien op deze website. Er is sprake van ernstige repressie. Duitse banken bestelen de rekeninghouders, het is maar hoe je het ziet. Bij onze NL-banken is het nog niet zover. Nog niet. We zijn als klein polderlandje echter een satellietstaat naast een grote buurman en volgen vaak het beleid zoals dat door Duitsland en de EU wordt uitgerold. Hoe lang zou het duren dat de ING, ABN/AMRO en de RABO hun tarieven gaan aanpassen?

Spanningen lopen op

Misschien kunnen de negatieve rentetarieven worden afgehouden want op de kapitaalmarkten is sprake van enige paniek. De tarieven op de 10-jarige NL-staatslening schieten al enige dagen de lucht in. Ook bij de buren en vooral bij schuldenstaat Italië. Op moment van schrijven noteerde de 10-jarige NL-lening een rente van + 0,05. Na lange tijd weer positief dus. De Italiaanse 10-jarige staatslening noteerde + 1,31 procent. De Italiaanse rente stijgt sneller dan in Nederland en Duitsland. Een slecht signaal dat duidt op wantrouwen onder beleggers die een hogere rente verlangen voor leningen waar men minder vertrouwen in kent. De rentestijging gaat snel en vrij plotseling maar niet geheel onverwacht gezien de snel stijgende inflatie. Dit geeft spanningen op de financiële markten want ook de AEX en andere Europese beurzen doken flink in de min. Zouden monetaire beleidsmakers van centrale banken de regie kwijt raken nu de financiële markten het voortouw nemen en de rentetarieven door de marktwerking laten stijgen? Moeten wij nog vrezen voor negatieve rente of gaat het juist de andere kant op.

Rutte 4

Hoe we het ook wenden of keren, dit kan niet goed aflopen. De hoge inflatie heeft al een flinke voorsprong. Spaargeld teert dus meer in dan ooit tevoren. Niet alleen het spaargeld dat inteert maar ook de stijgende kosten van levensonderhoud drukken ons uitgavenpatroon. Dat zijn de ideale ingrediënten voor een recessie. Als we midden in een gezondheidscrisis op de rem gaan staan loopt de motor vast. Ach ja, we zitten nog maar aan het begin van een nieuw kalenderjaar. Een aantal dagen geleden wensten we elkaar het allerbeste toe. Laten we het daarop houden, onze wensen voor een beter jaar. Rutte 4 maakt het helemaal waar. Belofte maakt SCHULD!

GW