Nog geen anderhalve maand zijn de staatssecretarissen Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief (beiden D66) in functie bij het ministerie van Financiën of het is al mis. Het duo moet in een brief aan de Tweede Kamer toegeven dat de Belastingdienst, waarvoor het politiek verantwoordelijk is, voor minimaal 31 miljoen euro aan zogeheten aanmaningskosten onterecht niet heeft terugbetaald aan belastingplichtigen. De Nationale Ombudsman, die hier meer over wilde weten, werd met leugens afgescheept.
Een paar dagen terug bleek al dat de fiscus er jarenlang een zwarte lijst met mogelijke belastingfraudeurs op na heeft gehouden, waarop maar liefst 180.000 namen stonden. Dat was in strijd met de privacywetgeving. Toen de Tweede Kamer eerder informatie wilde over deze lijst, ontkende de Belastingdienst het bestaan ervan.
Over de aanmaningskosten erkennen Van Huffelen en Vijlbrief nu nederig dat het allemaal niet gedeugd heeft. Maar daar zal het niet bij blijven. Ook over de zwarte lijst met fraudeurs bestaan veel vragen bij Kamerleden. Die voelen zich – heel begrijpelijk – voorgelogen. De twee staatssecretarissen zullen dus morgen tijdens een debat door het stof moeten.
Nog maar een paar weken op het pluche en nu al in grote politieke problemen. Hoe moet dat in vredesnaam verder?
Van Huffelen en Vijlbrief vervingen in januari hun afgetreden partijgenoot Menno Snel. Die moest weg omdat belastingambtenaren jarenlang ouders ten onrechte van gesjoemel met de kinderopvangtoeslag hadden beschuldigd. Zelf zette Snel de Kamer hierover diverse malen op het verkeerde been.
Dreigt voor zijn beide opvolgers nu ook alweer groot politiek onheil? Moeten zij misschien ook weg?
Dat gaat, zoals iedereen zal beseffen, niet gebeuren. Om te beginnen zitten Van Huffelen en Vijlbrief er nog maar heel kort. Zij zullen voorlopig een clemente behandeling krijgen. Beginnelingen in het kabinet moeten het al behoorlijk bont maken, willen ze meteen de laan uit moeten.
Maar wezenlijker is nog het probleem dat het vertrek van het tweetal zou veroorzaken. Toen Snel zijn ambt neerlegde was er al bijna geen vervanger voor hem te vinden. De D66-top deed er ruim een maand over om met Van Huffelen en Vijlbrief op de proppen te komen. Daarbij probeerde de partijtop eerst nog om een van de twee posten (één vervanger voor Snel werd politiek te riskant geacht) aan het CDA te slijten. Kamerlid Pieter Omtzigt, die altijd zo tekeer was gegaan tegen Snel, zou maar eens moeten laten zien hoe het dan wel moest.
Het CDA bedankte feestelijk voor de eer, en zal daar achteraf bepaald niet rouwig om zijn. Dat Van Huffelen en Vijlbrief al binnen zo korte tijd in het beklaagdenbankje zouden belanden, is waarschijnlijk voor iedereen een verrassing. Behalve dan voor de echte kenners van het departement. Want die weten dat de Belastingdienst een wespennest is waarbij je koste wat kost uit de buurt dient te blijven.