Benjamin Netanyahu, Donald Trump en de Controverse rond Palestina en Gaza

De Amerikaanse president Donald Trump heeft gezegd dat de twee miljoen Palestijnen die in buurlanden worden hervestigd in het kader van zijn plan om de Gazastrook over te nemen en te herbouwen, geen recht op terugkeer hebben.

“Nee, dat zouden ze niet doen, want ze krijgen veel betere huisvesting,” vertelde hij aan Fox News. “Ik heb het over het bouwen van een permanente plek voor ze.”

Door Erich Brink, 12 februari 2025

Een fragment van het interview werd een dag nadat Trump had gezegd dat hij “vastbesloten was om Gaza te kopen en te bezitten” vrijgegeven, ondanks wereldwijde veroordeling van het plan dat hij vorige week presenteerde.

De Palestijnse Autoriteit en de gewapende groep Hamas, die al 16 maanden in oorlog is met Israël en in Gaza grote verwoestingen heeft aangericht, herhaalden dat Palestijns land “niet te koop” is.

Maar de Israëlische premier Benjamin Netanyahu prees Trumps voorstel als “revolutionair en creatief”.

De VN heeft gewaarschuwd dat elke gedwongen verplaatsing van burgers uit bezette gebieden strikt verboden is volgens het internationaal recht en “gelijkstaat aan etnische zuivering”.

Het is de derde week van een fragiel staakt-het-vuren in Gaza, waarin Hamas een aantal Israëlische gijzelaars heeft vrijgelaten in ruil voor Palestijnse gevangenen in Israëlische gevangenissen.

Het Israëlische leger lanceerde een campagne om Hamas te vernietigen als reactie op een ongekende grensoverschrijdende aanval op 7 oktober 2023, waarbij ongeveer 1.200 mensen werden gedood en 251 mensen werden gegijzeld.

Volgens het door Hamas gerunde ministerie van Volksgezondheid in Gaza zijn sindsdien meer dan 48.200 mensen gedood.

Het grootste deel van de bevolking van Gaza is meerdere malen ontheemd geraakt, naar schatting is bijna 70% van de gebouwen beschadigd of verwoest, de gezondheidszorg, watervoorziening, sanitaire voorzieningen en hygiënesystemen zijn ingestort en er is een tekort aan voedsel, brandstof, medicijnen en onderdak.

In zijn interview met Bret Baier van Fox News beloofde Trump “prachtige gemeenschappen” te bouwen voor de Palestijnen in Gaza.

“Het zouden er vijf, zes of twee kunnen zijn. Maar we bouwen veilige gemeenschappen, een beetje weg van waar ze zijn, waar al dit gevaar is. In de tussentijd zou ik dit bezitten,” zei hij.

“Zie het als een vastgoedontwikkeling voor de toekomst. Het zou een prachtig stuk land zijn. Geen grote uitgaven.”

Vervolgens legde hij uit dat de Palestijnen geen recht hebben op terugkeer naar Gaza, omdat hun leven elders “veel beter” zou zijn. Daarmee spreekt hij minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio en woordvoerder Karoline Leavitt van het Witte Huis tegen. Zij hadden vorige week tegen verslaggevers gezegd dat de verplaatsingen tijdelijk zouden zijn tijdens de wederopbouw.

“Als ze nu moeten terugkeren, duurt het jaren voordat jullie dat kunnen – het is niet bewoonbaar”, zei Trump.

“Ik heb het over beginnen met bouwen, en ik denk dat ik een deal kan sluiten met Jordanië. Ik denk dat ik een deal kan sluiten met Egypte. Weet je, we geven ze miljarden en miljarden dollars per jaar.”

De leiders van Egypte en Jordanië hebben zowel Trumps plan als zijn eerdere verzoeken om vluchtelingen uit Gaza op te nemen, afgewezen.

De Jordaanse koning Abdullah zal Trump echter dinsdag in Washington ontmoeten, terwijl de Israëlische president zei dat Trump in de komende dagen ook gesprekken zal voeren met de Egyptische president Abdul Fattah al-Sisi en de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman.

Zondag herhaalde Trump zijn overnameplan.

“Ik ben vastbesloten om Gaza te kopen en te bezitten”, vertelde hij verslaggevers aan boord van Air Force One, zonder uit te leggen van wie hij het gebied zou kopen en hoe de VS het zou bezitten.

“Wat betreft de herbouw ervan, we kunnen het aan andere staten in het Midden-Oosten geven om er delen van te bouwen. Andere mensen kunnen het doen via onze auspiciën. Maar we zijn toegewijd om het te bezitten, het te nemen en ervoor te zorgen dat Hamas niet terugdeinst.”

Trump zei dat mensen van over de hele wereld naar Gaza zouden kunnen verhuizen en dat Palestijnen daar niet meer naartoe zouden willen.

“Ze gaan alleen terug omdat ze geen alternatief hebben”, beweerde hij.

De premier van Israël prees Trumps voorstel tijdens een kabinetsvergadering in Jeruzalem op zondag.

“Een heel jaar lang is ons verteld dat de PLO [Palestijnse Bevrijdingsorganisatie], de Palestijnse Autoriteit, de ‘dag erna’ in de Gazastrook aanwezig moet zijn,” zei Netanyahu.

“President Trump kwam met een compleet andere visie, veel beter voor de staat Israël, een revolutionaire en creatieve visie, die we bespreken. Hij is vastbesloten om het uit te voeren. Dit opent ook veel mogelijkheden voor ons.”

Het ministerie van Buitenlandse Zaken van de Palestijnse Autoriteit zei: “De rechten van ons volk en ons land zijn niet te koop, te ruilen of te onderhandelen.”

“De Israëlische regering en premier Netanyahu proberen de misdaden van genocide, gedwongen ontheemding en annexatie die zij tegen ons volk hebben gepleegd, te verdoezelen”, aldus het rapport.

“Daarom blijven ze slogans en standpunten promoten die losstaan ​​van de politieke realiteit en ver verwijderd zijn van de eisen die politieke oplossingen voor het conflict stellen.”

Een politiek functionaris van Hamas, dat door Israël, de VS, het Verenigd Koninkrijk en andere landen als terroristische organisatie wordt beschouwd, noemde Trumps opmerkingen ‘absurd’ en een weerspiegeling van ‘diepe onwetendheid over Palestina en de regio’.

“Gaza is geen eigendom dat verkocht en gekocht kan worden. Het is een integraal onderdeel van ons bezette Palestijnse land,” aldus Izzat al-Rishq.

Palestijnen vrezen een herhaling van de Nakba, of ‘catastrofe’, toen honderdduizenden mensen op de vlucht sloegen of uit hun huizen werden verdreven vóór en tijdens de oorlog die volgde op de oprichting van de staat Israël in 1948.

Veel van die vluchtelingen kwamen terecht in Gaza, waar zij en hun nakomelingen driekwart van de bevolking uitmaken. Nog eens 900.000 geregistreerde vluchtelingen wonen op de Westelijke Jordaanoever, die Israël bezette in de oorlog in het Midden-Oosten in 1967, samen met Gaza, terwijl 3,4 miljoen anderen in Jordanië, Syrië en Libanon wonen, aldus de VN.

Palestijnen staan ​​erop dat de vluchtelingen het recht hebben om terug te keren, maar Israël heeft dit geweigerd.

Israël trok in 2005 eenzijdig zijn troepen en kolonisten terug uit Gaza, hoewel het de controle behield over zijn gedeelde grens, luchtruim en kustlijn, waardoor het effectieve controle had over de beweging van mensen en goederen. De VN beschouwt Gaza nog steeds als door Israël bezet gebied vanwege de mate van controle die Israël heeft.

Ook de Duitse bondskanselier Olaf Scholz uitte zondag felle kritiek op Trumps plan en noemde het een “schandaal”.

“Ik zeg dit namens de Egyptische regering, de Jordaanse regering en de mensen die op menselijke waardigheid kunnen rekenen: de verplaatsing van een bevolkingsgroep is onaanvaardbaar en in strijd met het internationaal recht”, zei hij tijdens een op televisie uitgezonden debat voorafgaand aan de verkiezingen.

Palestijnse functionarissen en Arabische staten veroordeelden ook de uitspraken van Netanyahu in een tv-interview vorige week.

Een Israëlische journalist besprak de pogingen om de diplomatieke betrekkingen met Saoedi-Arabië te normaliseren, toen hij ten onrechte zei dat er geen vooruitgang zou zijn zonder de oprichting van een ‘Saoedische staat’.

“Een Palestijnse staat.” Netanyahu corrigeerde hem, voordat hij toevoegde: “Tenzij je wilt dat de Palestijnse staat in Saoedi-Arabië komt? Ze hebben veel grondgebied.”

Egypte noemde de suggestie “roekeloos” en iets dat “rechtstreeks inbreuk maakt op de Saoedische soevereiniteit”, terwijl Jordanië het een “flagrante schending van het internationaal recht” noemde.

Saoedi-Arabië zei zondag dat het de “veroordeling, afkeuring en totale afwijzing van de broederlanden ten aanzien van wat Benjamin Netanyahu heeft verklaard over de verdrijving van het Palestijnse volk uit hun land” waardeert.

Een Bondgenootschap met Verstrekkende Gevolgen

De relatie tussen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en de Amerikaanse president Donald Trump heeft altijd in het teken gestaan van wederzijdse politieke steun en controversiële beleidsbeslissingen. Sinds Trumps terugkeer naar het Witte Huis in januari 2025 heeft dit duo opnieuw wereldwijde verontwaardiging gewekt met een plan om de Gazastrook over te nemen en Palestijnen te herplaatsen. Dit artikel onderzoekt de historische context, de recente ontwikkelingen en de impact van hun beleid op Palestina, met aandacht voor beschuldigingen van misleiding en mensenrechtenschendingen 17.

1. Trumps Plan voor Gaza: Een “Rivièra van het Midden-Oosten”

De Aankondiging en Details

Tijdens een persconferentie op 4 februari 2025 kondigde Trump aan dat de VS de Gazastrook wil “overnemen” en omvormen tot een economisch paradijs. Hij noemde het een “demolitieplaats” en stelde voor alle 1,8 miljoen Palestijnen te verplaatsen naar buurlanden zoals Egypte en Jordanië, die dit echter al hebben afgewezen 35. Zijn visie omvat:

• Ontmanteling van puin en niet-ontplofte bommen 1.
• Economische ontwikkeling met duizenden banen en luxe woningen 11.
• “Langdurig eigendom” van de VS, mogelijk met militaire aanwezigheid 7.

Netanyahu steunde het plan openlijk en prees Trumps “buiten-de-box-denken” 2. Critici vergelijken dit echter met etnische zuivering, verwijzend naar de Nakba van 1948, waarbij 700.000 Palestijnen werden verdreven 49.

Reacties van Palestijnen

• Saeed Abu Elaish, een gezondheidswerker wiens familie omkwam bij Israëlische luchtaanvallen, verklaarde: “We zullen elk plan tot verdrijving weerstaan” 4.
• Amna Omar, een 71-jarige weduwe, noemde Trump een “gek” en eiste het recht om in Gaza te blijven 4.
• Hamas en de Palestijnse Autoriteit verwierpen het plan unaniem, waarbij Hamas het omschreef als een “recept voor chaos” 9.

2. Historische Parallel: Nakba en het Recht op Terugkeer

Het Palestijnse verzet tegen Trumps plan is geworteld in de geschiedenis van de Nakba. Mustafa al-Gazzar, een overlevende van de verdrijving in 1948, benadrukte: “Ik zal niet vertrekken. Stop dat in uw hoofd” 4. Voor velen symboliseert Gaza niet alleen hun thuis, maar ook een strijd om erkenning en soevereiniteit.

• Internationaal recht verbiedt gedwongen verplaatsing, een punt aangehaald door mensenrechtenorganisaties zoals B’Tselem 45.
• Israëlische nederzettingen: Trumps opmerkingen over Joodse nederzettingen in Gaza—hoewel hij deze later afwees—wekken angst voor annexatie, vergelijkbaar met de Westelijke Jordaanoever 8.

3. Regionale en Internationale Reacties

Arabische Landen

• Egypte en Jordanië verwierpen herhaaldelijk het idee om Palestijnen op te nemen, uit angst voor destabilisatie 39.
• Saoedi-Arabië benadrukte dat normalisatie met Israël afhangt van een tweestatenoplossing 9.

Globalisering van de Kritiek

• VN-experten waarschuwden voor schendingen van het internationaal recht 5.
• Extremisme: Onderzoekers zoals Robert A. Pape (Universiteit van Chicago) voorspellen dat Trumps plan Islamitische extremisten kan radicaliseren, zoals eerder gebeurde na de Irak-oorlog 2.

4. Netanyahu’s Rol en Binnenlandse Politiek

Netanyahu’s steun aan Trump dient meerdere doelen:

1. Versterking van zijn positie: Door zich te profileren als dé bondgenoot van de VS, neutraliseert hij kritiek vanuit zijn rechtse coalitie, waar ministers zoals Ben-Gvir en Smotrich annexatie van de Westoever eisen 8.
2. Afleiding van binnenlandse crises: Zijn populariteit daalde na de Hamas-aanval van 7 oktober 2023, waarbij Israël onvoorbereid bleek 67.

Spanningen met de VS

Ondanks de samenwerking is de relatie fragiel. Trump uitte eerder frustratie over Netanyahu’s erkenning van Biden’s verkiezingsoverwinning in 2020, wat hij als “verraad” bestempelde 7.

5. Toekomstscenario’s en Diplomatieke Uitdagingen

Mogelijke Ontwikkelingen

• Heropbouw van Gaza: Dennis Ross (Washington Institute) stelt een interim-bestuur voor met Arabische en internationale betrokkenheid, gevolgd door hervormingen van de Palestijnse Autoriteit 8.
• Normalisatie met Saoedi-Arabië: Een kans voor Trump, maar alleen mogelijk met een Palestijnse staat 9.

Risico’s

• Escalatie van geweld: Een permanente VS-aanwezigheid in Gaza kan aanslagen uitlokken, zoals in Irak en Afghanistan 2.
• Politieke instabiliteit: Netanyahu’s coalitie kan breken als hij toegeeft aan internationale druk 6.

Conclusie: Een Gevaarlijk Precedent

Het plan van Trump en Netanyahu negeert niet alleen Palestijnse rechten, maar zet ook een precedent voor machtsmisbruik en territoriale annexatie. Hoewel de retoriek gericht is op “vrede door kracht”, dreigt het de regio verder te destabiliseren. Een duurzame oplossing vereist erkenning van Palestijnse zelfbeschikking en internationale samenwerking—iets wat deze leiders tot nu toe schuwen.

Bronnen met Klikbare Links

1. Trump’s persconferentie over Gaza
2. Analyse van Foreign Policy
3. Netanyahu’s reactie op herhuisvesting
4. Palestijns verzet (AP News)
5. Juridische kritiek (The Straits Times)
6. Netanyahu’s misrekening (The Atlantic)
7. CNN’s diepgaande verslag
8. Toekomstvisies (Newsweek)
9. NBC’s reportage over regionale reacties
10. NPR’s samenvatting van het plan

Dit artikel is gebaseerd op openbare bronnen en analyse van experts. Voor updates volg de hyperlinks naar de oorspronkelijke rapporten.