Bericht van Barbados voor Mark Rutte: ’try harder, try harder, try harder’

Jottem, Klimaatweek. Talloze getallen en grafieken, tegen de achtergrond van een bosbrand of een in zee stortende ijsschots. Bij Nieuwsuur hadden ze zelfs een badkuipvormige grafiek. Conclusie: welke vorm een grafiek ook aanneemt, over een paar jaar klotst het water hoe dan ook de overloop op.

Van de Nederlanders maakt 84 procent zich zorgen over het klimaat, hoorde ik maandag tijdens de thema-avond van NPO1 met de weinig opgewekt stemmende slagzin: ‘Het Klimaat: zijn we te laat?’ Ondanks een dystopische reportage van weerman Peter Kuipers Munneke over een fraai wandelpad dat tien jaar geleden nog bedekt was door een dikke laag gletsjerijs, was de sfeer in de met studenten gevulde studio hoopvol. Prettig, want hoop is op de afdeling klimaat als goede raad: duur, en zelden voorhanden.

Tijdens dit soort weken smelt in mij de hoop sneller weg dan normaal. Hardlopen helpt tegen sombere gedachten, zeggen ze. Maar wie een klimaatdepressie wil wegrennen, kan wel aan het hollen blijven. Soms veer je op van iets wat op een meevaller lijkt; direct daarna krijg je de realiteit op je kanis. Zo werd in Glasgow eerst een groot akkoord tegen ontbossing ondertekend. Hoera, denk je dan, even, want onmiddellijk betwijfelden specialisten of Brazilië zich ook maar iets aan die handtekening gelegen zal laten liggen. En de verantwoordelijke minister in Indonesië (ook een handtekening gezet) kwam zelf al vertellen dat dat hele akkoord ‘ongepast’ was.

De enige verlichting kwam van de premier van Barbados, Mia Mottley. Mottley riep in een toespraak van acht beklijvende minuten op de Glasgow-klimaattop op tot wereldwijde actie en solidariteit. Grote, ernstige, dramatische woorden voor een grote, ernstige, dramatische zaak.

Ook in Glasgow: Mark Rutte, van klimaatadviesbureau ‘Haalbaar & Betaalbaar’. Met het zelfvertrouwen van de leider van een demissionair kabinet dat net te horen heeft gekregen dat het met het terugdringen van emissies iets minder beroerd gaat dan voorgaande jaren, betoogde de premier dat ‘action action action’ vereist was. Ja, op ons kon de wereld rekenen. Maar Rutte had zijn hielen nog niet gelicht, of er was nieuws: Nederland sluit zich niet aan bij de groeiende groep landen die stopt met investeren in fossiele projecten. Het mapje ‘klimaat’ slingert immers nog ergens in de formatie, al is het ook mogelijk dat het inmiddels gebruikt wordt om een wiebelende bijzettafel recht te houden.

Ik dacht aan die keer dat Rutte voor het klimaat demonstrerende jongeren toesprak, een jaar of twee geleden. ‘Jongens,’ zei hij toen, ‘wat wil je nog meer? Je kunt onmogelijk meer vragen.’ Als die jongeren destijds om onvoldoende inspanningen hadden gevraagd, hadden ze nu wel mooi hun zin.

Dinsdagavond had Rutte het tijdens de coronareünie van De Persconferentie over het vervagen van het onderscheid tussen binnen en buiten in de horeca, dankzij ‘de door Jesse Klaver verfoeide terrasverwarmers’. Steekje onder snel stijgend water. Alsof hij niet net uit Glasgow kwam. Alsof hij met ‘Action Action Action’ slechts duidelijk had willen maken waar hij altijd zijn waxinelichthouders haalt.

Wederom bleek Ruttes klimaatambitie die van de incidentele jogger die na een middagje op de tribune bij een atletiekwedstrijd in zijn agenda voor 2022 de datum van de marathon van Rotterdam omcirkelt, om zich vervolgens op de bank uit te strekken. Zo, genoeg action gehad. Wanneer zijn ogen dichtvallen, hoort hij hopelijk de stem van Mia Mottley op repeat: ‘Try harder. Try harder. Try harder.’