Big Pharma bevestigt haar reputatie van aasgieren ten koste van levens

Terwijl het coronavirus dood en verderf over de hele wereld verspreidt, is vrijwel geen enkele economische sector gespaard gebleven van schade. Maar te midden van de chaos van de wereldwijde pandemie, overleeft één industrie niet alleen, ze profiteert er ook van – daarbij welwillend geholpen door politici.

Het ANP meldde eergisteren het volgende:

Het medicijn Remdesivir mag in Europa worden gebruikt bij de behandeling van patiënten met covid-19. De Europese Commissie gaf vrijdag versneld haar goedkeuring na een positieve aanbeveling van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). Het is het eerste medicijn tegen de ziekte dat EU-breed wordt toegestaan.

De Europese Commissie is in onderhandeling met de Amerikaanse producent Gilead over voldoende doses van het antivirale middel voor de EU-landen. Er zijn zorgen over de levering omdat de Verenigde Staten vrijwel de hele fabrieksvoorraad voor de komende drie maanden zouden hebben opgekocht. De Europese Commissie verzekert er alles aan te doen om behandelingen of vaccins tegen covid-19 beschikbaar te krijgen, zegt EU-commissaris Stella Kyriakides (Gezondheid).

Nederland heeft volgens het ministerie van Volksgezondheid momenteel voldoende voorraad remdesivir. Gilead zou hebben beloofd dat ons land de komende tijd meer krijgt geleverd. Ook Duitsland zegt voorlopig genoeg voorraad te hebben van het medicijn dat oorspronkelijk is gemaakt om het ebolavirus af te remmen.

De zogeheten voorwaardelijke marketingautorisatie in Europa houdt in dat experts het medicijn als waarschijnlijk effectief beschouwen en er maar beperkte bijwerkingen zijn.

De farmaceutische gigant Gilead Sciences kondigde afgelopen maandag aan dat het $ 3.120 in rekening gaat brengen voor zijn coronavirusgeneesmiddel Remdesivir. Dit is de prijs die de overgrote meerderheid van de Amerikaanse burgers met particuliere gezondheidszorg of Medicare en Medicaid zou moeten betalen voor een behandeling van vijf dagen en zes doses. Een dosis Remdesivir, die een tiende van een gram van het medicijn bevat, kost $ 520 – honderd keer het gewicht in goud.

We zien hier bijna standaard praktijk van de farmaceutische industrie: pure chantage midden in de corona-pandemie. Er wordt geschat dat de prijs 400 keer hoger is dan wat nodig zou zijn om winst te maken met het medicijn. Gilead zal naar verwachting tegen het einde van het jaar $ 1,3 miljard weggehaald hebben bij particuliere betalers.

De boodschap van Gilead is duidelijk: Amerikaanse farmaceutische bedrijven zijn van plan miljarden te verdienen aan het coronavirus, dat wereldwijd meer dan 10,7 miljoen mensen heeft besmet en ten minste 517.000 mensen heeft gedood. Het is veelzeggend dat de koersen op Wall Street in slechts twee dagen na de aankondiging van Gilead met 800 punten waren stegen.

Michael Weinstein, president van de Aids Healthcare Foundation, drukte de algemene afkeer van Gilead bijzonder sterk uit: “Gilead Sciences heeft zich vandaag ontmaskerd als zowel een oorlogswinnaar als een hebzuchtige schurk – een deprimerende prestatie en een ongelooflijk brutale reactie op een wereldwijde pandemie die wereldwijd meer dan een half miljoen mensen heeft gedood, waaronder meer dan 120.000 slachtoffers in de Verenigde Staten.”

Daniel O’Day, voorzitter en CEO van Gilead, probeerde de prijsstijging van het bedrijf in een open brief te rechtvaardigen. Op basis van voorlopige en statistisch onbeduidende gegevens beweerde hij dat Remedesivir “de tijd tot herstel met gemiddeld vier dagen verkort”, wat naar verluidt “ongeveer $ 12.000 per patiënt” zou besparen voor ziekenhuizen.
Het management had daarom “genereus” besloten om “Remdesivir ruim onder deze waarde aan te bieden. Voor brede en rechtvaardige toegang in een tijd waarin er wereldwijd een dringende behoefte is, hebben we een prijs vastgesteld… die gelijk is aan $ 2.340 per patiënt.”
Amerikaanse verzekeraars betalen, naast Medicare en Medicaid, 33% meer, of $ 3.120.
O’Day zegt dat dit “alle patiënten toegang” tot het medicijn zou geven en de “verantwoordelijkheden op langere termijn” van het bedrijf zou compenseren.

Hoewel hij niet heeft uitgelegd waaruit deze “verantwoordelijkheden op langere termijn” bestaan, gaat het zeker niet om de verantwoordelijkheid jegens coronapatiënten. Een rapport van het Institute for Clinical and Economic Review toont aan dat de grondstoffen die nodig zijn om Remdesivir te vervaardigen, slechts ongeveer $ 10 kosten voor een tiendaagse behandeling. Generieke fabrikanten in Bangladesh en India hebben $ 600 begroot voor het medicijn – een kwart van de “eerlijke” prijs waar O’Day over opschept. Onderzoekers van de Universiteit van Liverpool schatten de productiekosten op 93 dollarcent per dosis Remdesivir.

Voor vele miljoenen patiënten in de Verenigde Staten worden de kosten van Remdesivir gedekt door hun verzekering, maar miljoenen meer zijn afhankelijk van financiering voor coronavirusbehandeling onder de CARES-wet. Als deze fondsen opraken, hebben ze weinig kans om het geld voor het medicijn op te hoesten. Zelfs vóór de pandemie kon bijna 40 procent van de Amerikaanse bevolking in noodgevallen geen 400 dollar betalen, laat staan ​​zes of acht keer zoveel.

In een rationele wereld zou Alex Azar, de Amerikaanse minister van Volksgezondheid en Sociale Zaken, Gilead hebben gevraagd de botte prijsopdrijving onmiddellijk te beëindigen. In plaats daarvan noemde hij het medicijn “levensreddend” en beloofde hij dat zijn ministerie Remdesivir ter waarde van 1,56 miljard dollar zou kopen. Ook de Europese Unie doet er op dit punt het zwijgen toe en probeert het medicijn massaal in te kopen.
Pogingen van congresleden om prijzen in dit verband te reguleren zijn op niets uitgelopen.

Azar zelf heeft veel connecties met de farmaceutische industrie. Hij was president van het grote farmaceutische bedrijf Eli Lilly voordat hij werd gerekruteerd door de Amerikaanse president Donald Trump voor een post bij het ministerie van Volksgezondheid en Welzijn. Azar was ook directeur van de lobbygroep Biotechnology Innovation Organization en werd door klokkenluider Rick Bright aan de kaak gesteld omdat hij probeerde het risico van het virus te bagatelliseren toen het zich in december en januari naar China verspreidde. Bright stond aan het hoofd van het Amerikaanse bureau BARDA, dat betrokken was bij de ontwikkeling van vaccins, maar werd vanwege zijn kritiek overgeplaatst.

Het is ook nog maar de vraag of Remdesivir daadwerkelijk effectief is bij de behandeling van het nieuwe coronavirus. Gilead had de werkzaamheid van het medicijn getest tegen andere coronavirussen – Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS) en de MERS-CoV, afkomstig uit het Midden-Oosten. Op basis van deze positieve resultaten vermoedde het bedrijf dat het ook zou kunnen werken tegen de huidige SARS-CoV-2. Artsen in China begonnen in januari patiënten ermee te behandelen.

Virussen hebben subtiele verschillen in hun machinerie, om nog maar te zwijgen van de manier waarop ze schade aanrichten aan het lichaam. Zelfs als een medicijn bescheiden voordelen biedt, is het misschien niet geschikt voor wijdverbreid gebruik. Het antivirale Remdesivir van Gilead Sciences (oorspronkelijk ontwikkeld voor ebola) lijkt sommige mensen met COVID-19 bijvoorbeeld te helpen sneller te herstellen. Maar het is ook een intraveneus medicijn en kan dus niet worden gebruikt om te voorkómen dat mensen ziek worden.

Uit medische onderzoeken naar de werkzaamheid van Remdesivir bij de behandeling van Covid-19 blijkt echter dat het het sterftecijfer onder zieken niet significant verlaagt. Een onderzoek van het Amerikaanse National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID)  concludeerde (op basis van zijn onderzoek in maart en april) dat “gezien het hoge sterftecijfer ondanks het gebruik van Remedesivir, het duidelijk is dat behandeling met alleen een antiviraal geneesmiddel waarschijnlijk niet genoeg zal zijn”. Dat betekent dat er miljarden worden overhandigd aan een farmaceutisch bedrijf voor het kopen van een medicijn dat, op basis van de huidige wetenschappelijke gegevens, niet werkt.

Dit weerhield NIAID-directeur Anthony Fauci er echter niet van om toen de voorlopige resultaten werden gepubliceerd, te zeggen: “De resultaten tonen aan dat Remdesivir een duidelijk en significant positief effect heeft en dus de hersteltijd verkort… We denken dat we nu op de goede weg zijn om het coronavirus succesvol te behandelen.”

De steun van Fauci hielp de aandelenkoers van Gilead omhoogduwen. Sinds het begin van het jaar is de marktwaarde van het bedrijf met $ 20,1 miljard gestegen tot $ 96,5 miljard, grotendeels dankzij de promotie van Remdesivir als een effectief middel tegen de pandemie. Dit doet denken aan geneesmiddelenfabrikant Moderna, die zijn waarde met meer dan 200 procent zag toenemen tot een vermogen van bijna $ 25 miljard nadat het had aangekondigd dat het aan zijn eigen vaccin werkte.

Moderna-bestuurslid Moncef Slaoui, door Trump aangesteld om het Warp Speed-vaccinontwikkelingsinitiatief te leiden, heeft zijn fortuin met $ 2,4 miljoen zien toenemen dankzij de mediahype na de aankondiging van Moderna dat het vooruitgang boekte om vaccin te maken.

Wat in ieder geval wel vaststaat is dat de winsten leiden tot enorme bonussen voor leidinggevenden van farmaceutische bedrijven en agressieve marketing van medicijnen aan consumenten. De winsten zijn ook gebruikt om de winstgevendheid van de farmaceutische sector verder te vergroten. Volgens berekeningen van Axios maken farmaceutische bedrijven in de VS 63% van de totale winst in de gezondheidszorg in de Verenigde Staten. Dat komt deels door het succes van hun lobbyactiviteiten. In 2019 gaf de farmaceutische industrie in dat land $ 295 miljoen uit aan lobbywerk, veel meer dan welke andere sector in de Verenigde Staten dan ook. Dat is bijna twee keer zoveel als de op één na grootste geldverstrekker – de elektronica-, productie- en apparatuursector – en meer dan het dubbele van wat olie en gas bedrijven besteedden aan lobbywerk. De industrie besteedt ook rijkelijk veel geld aan campagnebijdragen aan zowel democratische als republikeinse politici. Gedurende de Democratische primary heeft Joe Biden het peloton van ontvangers van bijdragen van de gezondheidszorg en de farmaceutische industrie aangevoerd. In ieder geval één zaak waarin hij hoog scoort.

Verschillende bedrijven, waaronder Johnson & Johnson, DiaSorin Molecular en QIAGEN, hebben duidelijk gemaakt dat ze financiering krijgen van het Amerikaanse ministerie van Health and Human Services (HHS) voor inspanningen in verband met de pandemie, maar het is onduidelijk of Eli Lilly en Gilead Sciences gebruik maken van overheidsgeld voor hun werk aan het vaccin. Tot op heden heeft HHS geen lijst van begunstigden verstrekt, en volgens Reuters heeft de Trump-regering topgezondheidsfunctionarissen verteld om hun coronavirusdiscussies te behandelen als geclassificeerd en personeel zonder veiligheidsmachtigingen uitgesloten van discussies over het virus. Voormalige toplobbyisten van zowel Eli Lilly als Gilead zijn nu lid van de White House Coronavirus Task Force. Azar was, zoals we al zeiden, directeur van Amerikaanse operaties voor Eli Lilly en lobbyde voor het bedrijf, terwijl Joe Grogan, nu directeur van de Domestic Policy Council, de belangrijkste lobbyist was voor Gilead Sciences.

Contracten die de Amerikaanse overheid heeft gesloten met de farmaceutische bedrijven Janssen (het Nederlandse onderdeel van Johnson & Johnson), Regeneron, Genentech en Ology Bioservices beperken de octrooirechten van de overheid op de producten die voor Covid-19 worden ontwikkeld, ook al gebruiken ze daarvoor belastinggeld. Een teken dat politici hun oren maar al te gemakkelijk laten hangen naar – in dit geval farmaceutische – bedrijven. Over mogelijke steekpenningen zullen we het dan maar niet hebben.

Met de aankondiging van Remdesivir (dat is ontwikkeld met ten minste 79 miljoen dollar aan Amerikaanse overheidsfinanciering) en het Moderna-vaccin als een “wondermiddel”, hebben de mainstream media niet alleen de aandelenkoersen van de farmaceutische gigant verhoogd, maar ook de back-to-work-campagne gepromoot om arbeiders terug te dwingen naar fabrieken en kantoren – plekken die broedplaatsen zijn voor Covid-19.

Wall Street ziet de pandemie als een potentiële goudmijn. De grote banken en bedrijven hebben sinds maart ten minste 6 biljoen dollar aan reddingspakketten ontvangen en zullen miljarden méér verdienen door de prijzen voor mogelijk levensreddende coronavirusbehandelingen te verhogen. Dit neemt de bevolking van de Verenigde Staten en wereldwijd effectief in gijzeling. Politici doen er het zwijgen toe.

Gilead is slechts een voorbeeld van de juridische ruimte waarin bedrijven in de Verenigde Staten (en wereldwijd) kunnen opereren. Hetzelfde hebben we de afgelopen jaren gezien met watervergiftiging in Flint, de crashes van twee Boeing 737 Max-vliegtuigen, de opioïde-epidemie en de bosbranden in Californië veroorzaakt door energiebedrijf PG&E. Geen enkele topman is ooit in de gevangenis beland voor deze misdaden. Zoals de procureur-generaal van Barack Obama in 2013 aan het Congres vertelde zijn deze moderne roofridders “te groot om opgesloten te worden”.

Sinds de jaren dertig van de vorige eeuw heeft het eerder genoemde National Institutes of Health zo’n 900 miljard dollar geïnvesteerd in onderzoek dat farmaceutische bedrijven vervolgens gebruikten om merkgeneesmiddelen te patenteren. Elk medicijn dat tussen 2010 en 2016 door de Food and Drug Administration is goedgekeurd, had betrekking op wetenschap die werd gefinancierd met geld van de Amerikaanse belastingbetaler via het NIH, meldt de belangenorganisatie Patients for Affordable Drugs. Belastingbetalers hebben meer dan 100 miljard dollar uitgegeven aan dat onderzoek.
Onder de medicijnen die met enige overheidsfinanciering zijn ontwikkeld en die grote goudmijnen voor particuliere bedrijven zijn geworden, zijn het hiv-medicijn AZT en de kankerbehandeling Kymriah, die Novartis vandaag de dag verkoopt voor $ 475.000.

Exorbitante medicijnprijzen veroorzaakten faillissementen en sterfgevallen, niet alleen in de Verenigde Staten, lang voordat de corona-pandemie toesloeg. Zelfs nu het aantal coronavirusinfecties de 2,5 miljoen heeft overschreden en tientallen miljoenen mensen hun baan hebben verloren, lijkt de farmaceutische industrie nog minder geneigd haar wurggreep op het gebied van prijzen los te laten.
De tweeledige wetgeving die de crisis zou moeten aanpakken, is in de Amerikaanse Senaat tot stilstand gekomen omdat meerderheidsleider Mitch McConnell, die meer dan 1,6 miljoen dollar aan bijdragen van farmaceutische bedrijven en fabrikanten van gezondheidsproducten heeft ontvangen, heeft geweigerd de wet in stemming te brengen.

Volgens een Amerikaanse wet uit 1980 die bekend staat als de Bayh-Dole Act, geven contracten voor uitvindingen die voortkomen uit door de federale overheid gefinancierd onderzoek de regering het recht om “binnen te lopen” en de licentie over te nemen voor een product dat ze heeft helpen uitvinden, als het bedrijf dat niet doet (dus het niet beschikbaar stelt tegen een redelijke prijs) of als het overnemen van de licentie “noodzakelijk is om de gezondheids- of veiligheidsbehoeften te verlichten.” De wet geeft de Amerikaanse regering ook een niet-exclusief, onherroepelijk recht om een ​​uitvinding op te eisen die ze hielp creëren zonder royalty’s te betalen.

Maar agentschappen kunnen deze vereisten omzeilen door een alternatief contracteringsmodel te gebruiken dat bekend staat als Other Transactions Authority-overeenkomsten of OTA’s. Oorspronkelijk alleen gebruikt in een beperkt aantal omstandigheden, werden OTA’s, die voor het eerst werden geïntroduceerd in de jaren ’50, steeds gebruikelijker bij sommige federale instanties, waaronder HHS en het ministerie van Defensie, zelfs vóór de corona-pandemie. Na de virusaanval kregen beide instanties meer mogelijkheden om de overeenkomsten te gebruiken. BARDA gaf zijn eerste OTA uit in 2013 en heeft oude OTA’s uitgebreid en nieuwe uitgegeven voor Covid-19-gerelateerde producten.

Voorstanders van de overeenkomsten beweren dat ze nodig zijn om bedrijven, die mogelijk niet willen voldoen aan de belangrijke vereisten van traditionele federale contracten, te verleiden om met de overheid samen te werken. Maar ze ontnemen de regering ook instrumenten die Covid-19-geneesmiddelen voor iedereen toegankelijk zouden moeten maken.

Een overeenkomst die Genentech, een dochteronderneming van Roche Pharmaceuticals, met BARDA sloot voor de ontwikkeling van een mogelijke Covid-19-behandeling (genaamd Tocilizumab) geeft de Amerikaanse regering niet het recht om “binnen te lopen” en het octrooi over te nemen, en specificeert ook dat de VS-regering dat doet niet met het royaltyvrije recht om de uitvinding te gebruiken, waardoor er weinig verhaal kan zijn als het bedrijf geen eerlijke prijs voor het medicijn vaststelt.

Trump, die in 2018 verklaarde dat het verlagen van de kosten van geneesmiddelen op recept één van zijn “grootste prioriteiten” was, heeft niets maar dan ook helemaal niets gedaan om de daad bij het woord te voegen. In plaats daarvan zit zijn regering nu midden in de laatste poging om af te rekenen met Obamacare, waardoor miljoenen Amerikanen hun toegang tot medicijnen en de andere voordelen van een ziektekostenverzekering zouden kunnen kwijtraken. Deze voorbeelden tonen ook het failliet en de grootschalige corruptie van het Amerikaanse politieke systeem – dat door moet gaan voor een democratisch proces.

De door Trump ingestelde “White House Coronavirus Task Force” wordt geleid door vice-president Mike Pence, maar slechts een klein aantal personen in die taskforce hebben een opleiding in wetenschap of geneeskunde. De anderen komen voornamelijk uit de zakenwereld, waaronder de minister van Financiën Steven Mnuchin, een investeringsbankier die eerder werd aangeklaagd wegens asset stripping; Ken Cuccinelli, een advocaat en een zelfbenoemde “tegenstander van homoseksualiteit” die nu dienst doet als plaatsvervangend secretaris van de binnenlandse veiligheid; en Christopher Liddell, een voormalig directeur van Microsoft en General Motors, die met de schoonzoon van Trump, Jared Kushner, werkte aan de modernisering van federale IT-systemen voordat hij de reactie van het land op wat misschien wel de grootste crisis op het gebied van de volksgezondheid in meer dan een eeuw was, leidde.

Pence heeft ook Larry Kudlow benoemd tot lid van de taskforce. Kudlow, een economisch topadviseur van Trump die voor Bear Stearns werkte, verscheen een tijdje geleden op Fox Business News om het Amerikaanse publiek gerust te stellen dat berichten over toenemende coronavirusinfecties over de hele wereld niet noodzakelijkerwijs betekenen “dat dit ding omhoog schiet in Noord-Amerika”. Kudlow moedigde vervolgens iedereen aan om te blijven investeren en zei: “Aandelen zien er voor mij redelijk goedkoop uit.”

Trump heeft veel mensen ontslagen die ècht weten hoe ze de reacties van de regering op epidemieën moeten coördineren. Zoals Laurie Garrett in januari meldde, sloot de president de wereldwijde veiligheidsdienst van de National Security Council en bezuinigde hij $ 15 miljard aan nationale gezondheidsuitgaven, inclusief financiering voor het beheer van besmettelijke wereldwijde ziekten bij de Centers for Disease Control and Prevention (CDC), het Department of Homeland Security , en HHS. Bij de CDC waren de bezuinigingen op de wereldwijde gezondheidsafdeling zo ernstig, schreef Garrett, dat “het aantal landen waarin het werkte, werd teruggebracht van 49 tot slechts 10”.

De onthutsende reactie van de Amerikaanse heersende elite op de corona-pandemie laat zien hoe noodzakelijk het is om het huidige kapitalisme aan banden te leggen en de onderwerping van gezondheid aan particuliere winst te beëindigen. Dit vereist een nieuwe generatie politici – weg met de baantjescarrousel – die er niet voor terugdeinst om de farmaceutische reuzen en alle grote industrieën te onteigenen en deze monopolies om te vormen tot openbare en democratisch gecontroleerde nutsbedrijven.