Bijna de helft van de Amerikanen ademt onveilige lucht in. Trumps klimaatramp zal het alleen maar erger maken.

Klimaat – Terwijl steeds meer mensen ongezonde lucht inademen, worden de federale autoriteiten, programma’s en beleidsmaatregelen die de vervuiling zouden moeten opruimen, geconfronteerd met terugdraaiingen, herstructureringen en financiële uitdagingen.

klimaat De Amerikaanse president Donald Trump  beloofde na zijn verkiezingsoverwinning in 2024 om de “schoonste lucht” op aarde te creëren. Uit een rapport dat woensdag werd gepubliceerd, blijkt echter dat zijn aanval op het Environmental Protection Agency, pogingen om de vooruitgang op het gebied van schone energie terug te draaien en pogingen om de vervuilende kolenindustrie te stimuleren, de toch al slechte situatie alleen maar erger zullen maken.

Uit het rapport “State of the Air” van de American Lung Association (ALA) uit 2025 bleek dat 156 miljoen mensen in de VS, bijna de helft van de bevolking van het land, tussen 2021 en 2023 in gebieden met gevaarlijke ozon- of fijnstofvervuiling woonden. Dit zijn de laatste jaren waarvoor gegevens beschikbaar zijn.

Dat zijn 25 miljoen meer mensen die in gebieden met onveilige lucht wonen dan in de vorige periode die de ALA onderzocht. De ALA schreef de toename toe aan “extreme hitte en bosbranden”, die frequenter en intenser werden door de wereldwijde klimaatcrisis. Trump lijkt vastbesloten de crisis te versnellen met zijn pogingen om de fossielebrandstofindustrie , de belangrijkste aanjager van de opwarming van de aarde, te versterken.

“In de drie jaar die dit rapport bestrijkt, ervoeren mensen in de VS het hoogste aantal dagen waarop de fijnstofvervuiling ‘ongezond’ (rode dagen) en ‘zeer ongezond’ (paarse dagen) bereikte in de 26 jaar dat de ‘State of the Air’ werd gerapporteerd”, aldus de groep woensdag. “Het rapport van dit jaar bevat gegevens uit de zomer van 2023, toen de rook van bosbranden in Canada een aanzienlijke impact had op de staten in het middenwesten en het oosten, wat resulteerde in een hogere fijnstofvervuiling.”

Bakersfield-Delano (Californië), Fairbanks-College (Alaska) en Eugene-Springfield (Oregon) waren de drie Amerikaanse gebieden die het zwaarst getroffen werden door kortdurende fijnstofvervuiling. Los Angeles-Long Beach (Visalia) en Bakersfield-Delano (allemaal in Californië) en Phoenix-Mesa (Arizona) waren de gebieden die het zwaarst getroffen werden door ozonvervuiling, aldus het ALA-rapport.

“Gezinnen in de VS hebben dagelijks te maken met de gezondheidseffecten van luchtvervuiling, en extreme hitte en bosbranden verergeren dit”, aldus Harold Wimmer, president en CEO van de ALA. “Luchtvervuiling zorgt ervoor dat kinderen astma-aanvallen krijgen, mensen die buiten werken ziek worden en baby’s een laag geboortegewicht krijgen. Het rapport van dit jaar laat de dramatische impact zien die luchtvervuiling heeft op een groeiend aantal mensen.”

“Terwijl steeds meer mensen ongezonde lucht inademen, worden de federale staf, programma’s en beleidsmakers die de vervuiling zouden moeten opruimen, geconfronteerd met terugdraaiingen, herstructureringen en financieringsproblemen”, vervolgde Wimmer, verwijzend naar de grootschalige aanvallen van de Trump-regering op belangrijke overheidsinitiatieven. “De Amerikaanse Environmental Protection Agency zet zich al tientallen jaren in om ervoor te zorgen dat mensen schone lucht hebben om in te ademen, van het leveren van betrouwbare voorspellingen over de luchtkwaliteit tot het ervoor zorgen dat vervuilers die de wet overtreden, opruimen.”

“Pogingen om personeel, financiering en programma’s bij de EPA te bezuinigen”, waarschuwde hij, “maken gezinnen nog kwetsbaarder voor schadelijke luchtvervuiling. We moeten de EPA beschermen.”

Het rapport verscheen nadat de regering-Trump de vooravond van Earth Day markeerde door ontslagbrieven te sturen naar meer EPA-medewerkers, met name gericht op de meningsverschillen over milieurechtvaardigheid. De EPA wordt momenteel geleid door de door Trump benoemde Lee Zeldin, die als Congreslid herhaaldelijk stemde voor verzwakking van de normen van de Clean Air Act .

De New York Times meldde maandag dat de EPA onder leiding van Zeldin “de kantoren heeft gesloten die verantwoordelijk waren voor de aanpak van de onevenredig hoge mate van vervuiling waarmee arme gemeenschappen te kampen hebben.”

“Interne documenten hebben plannen uiteengezet om de tak wetenschappelijk onderzoek van het agentschap op te heffen . Volgens deskundigen zal deze stap de verbetering van schoon water, de controle van de luchtkwaliteit, het opruimen van giftige locaties en andere onderdelen van de missie van het agentschap belemmeren”, aldus de Times .

Eerder deze maand tekende Trump, zoals Common Dreams meldde , een aantal uitvoerende besluiten die gericht zijn op het promoten van de kolenindustrie. Volgens het ALA-rapport is die industrie een belangrijke veroorzaker van gevaarlijke luchtvervuiling door fijnstof.

“Steenkool is dodelijk”, zei Ben Jealous, directeur van de Sierra Club , in reactie op de bevelen. “In de afgelopen twee decennia zijn bijna een half miljoen Amerikanen gestorven door blootstelling aan steenkoolvervuiling. Het dwingen van kolencentrales om open te blijven, zal Amerikanen meer kosten, meer mensen ziek maken met ademhalings- en hartaandoeningen, en leiden tot meer vroegtijdige sterfgevallen. Donald Trumps plan is even verachtelijk als roekeloos en slecht bedacht.”

De 10 steden met de meeste en minste luchtvervuiling ter wereld

Door de bosbranden in Canada krijgen de longen van New Yorkers momenteel de minst zuivere zuurstof op de planeet binnen. Maar welke steden naast The Big Apple hebben wereldwijd de meeste én de minste luchtvervuiling? En hoe staat Nederland ervoor?

De rook van de bosbranden in Canada is inmiddels naar New York gewaaid. En de hoofdstad der wereldsteden is in slechts enkele dagen tijd omgetoverd tot een bijna onherkenbaar apocalyptisch landschap.

Timelapse of wildfire smoke consuming the New York City skyline on June 7, 2023

[current air quality: https://t.co/jRG3kg4dnN]pic.twitter.com/D5pyn7PS0E

— Massimo (@Rainmaker1973) June 8, 2023

Op de Air Quality Index heeft New York dan ook de slechtste luchtkwaliteit op aarde momenteel. Welke andere grote steden vervolmaken deze bedenkelijke top tien van luchtvervuiling?

Steden met meeste luchtvervuiling ter wereld

De Air Quality Index, of US AQI gaat van 0 tot 300. Alles tussen 0 en 50 is gezond, en hoe dichter bij 300 hoe slechter de lucht is voor je longen. Alles boven 300 is in principe dodelijk. Als we de gegevens erbij nemen van IQAir, een organisatie die in realtime de luchtkwaliteit meet, is het dus niet aangeraden om binnenkort naar deze grote steden, die de meeste luchtvervuiling ter wereld hebben, af te reizen.

Steden met de minste luchtvervuiling ter wereld

Anderzijds kun je een vakantie boeken naar de volgende bestemmingen die geen aanslag op de longen plegen. Let wel, de gegevens van IQAir zijn actueel. Indien er deze zomer dus opnieuw een Californische bosbrand plaatsvindt, zullen San Francisco en Los Angeles meer dan vermoedelijk uit dit lijstje verdwijnen. Hoe dan ook, dit is momenteel de top tien van grote steden met de minste luchtvervuiling op aarde.

Luchtkwaliteit in Nederland en België

IQAir nam ook drie grote steden uit de Lage Landen onder de loep. Daaruit blijkt dat Brussel de slechtste luchtkwaliteit heeft met een score van 52. De Belgische hoofdstad staat daarmee op een wereldwijde 53ste plaats wat betreft de meeste luchtvervuiling.

In Nederland ademen Amsterdammers net iets schonere lucht in dan Rotterdammers. Rotterdam krijgt een score van 40 tegenover een score van 39 voor Amsterdam. Daarmee staan beide Nederlandse steden op een respectievelijke 67ste en 69ste plek wereldwijd.