Indignatie redactie 
Een jaar na het boerkaverbod in Nederland melden moslimvrouwen toenemende discriminatie en geweld. Naast de frustratie zijn gezichtsmaskers tegen COVID-19 verplicht geworden in het Nederlandse openbaar vervoer.
Snel lopend over het Bos en Lommerplein, een plein in het westen van Amsterdam, valt Emarah * op. Regendruppels lopen langs haar lange zwarte boerka en laten de onderkant van het zwarte lichaamsbedekkende kledingstuk weken. Het is drie jaar geleden dat ze voor het eerst een boerka begon te dragen, die ook haar gezicht bedekt.
‘Mensen denken vaak dat ik het moet dragen zoals mijn man zegt, maar het is mijn eigen keuze’, zegt ze tegen Indignatie. ‘Ik had eigenlijk geen man toen ik hem begon te dragen.
Lees verder:
‘Het is echt moeilijk om de boerka te dragen. Mensen zien je gewoon als de vijand. Ik voel me helemaal alleen, in een hoek geduwd’, zegt ze.
Het is oneerlijk, zegt Emarah, met frustratie in haar stem. ‘Ik word alleen gediscrimineerd omdat ik mijn religie wil beoefenen, voor mijn keuze.’
Nederlands verbod een ‘handvol keer’ afgedwongen
Op 1 augustus is het een jaar geleden dat de Nederlandse regering een controversiële wet heeft aangenomen die kleding verbiedt die ‘het hele gezicht bedekt’. Het volgde soortgelijke, zij het striktere, verboden in Frankrijk en België .
Het Nederlandse verbod verbood het dragen van dergelijke kleding in het openbaar vervoer of in openbare gebouwen zoals scholen, ziekenhuizen en overheidsgebouwen. Anders dan in Frankrijk en België mag de boerka nog steeds op straat worden gedragen.
Openbare veiligheid was de belangrijkste reden die de regering gaf voor het verbod, een proces dat 14 jaar geleden werd geïnitieerd door Geert Wilders, leider van de rechtse Partij voor de Vrijheid . De boete voor het weigeren van het verwijderen van een gezichtsbedekking is een boete tussen de € 150 en € 450 ($ 177 en $ 529).
Volgens een woordvoerder van de Nederlandse politie is het afgelopen jaar echter slechts een “handvol” mensen beboet voor het dragen van het kledingstuk.
‘Reacties in het openbaar zijn agressiever dan ooit tevoren’, zegt Emarah, ondanks het feit dat het nog steeds legaal is om de boerka op straat te dragen. Voorafgaand aan het verbod zou ze geweld ervaren, zegt ze. ‘Toen ik in de supermarkt was, sloegen mensen me met een winkelwagentje op mijn enkels om me weg te halen.’
Maar ze zegt dat het niveau van agressie aanzienlijk is geëscaleerd: ‘Een man probeerde me zelfs met zijn auto te slaan.’
Nederlanders hebben verschillende opvattingen
Zussen Anne en Truus Postma drinken thee op het Lambertus de Zijlplein in Amsterdam-West, uitkijkend over handelaars die op de maandagmarkt verse groenten verkopen. Het is een populaire migrantenbuurt.
Het plein, zeggen ze, is niet veel veranderd sinds het verbod. ‘Ik zie hun gezichten het liefst – maar er waren sowieso nauwelijks vrouwen met zulke gezichtsbedekkingen’, zegt een van de zussen.
Leila zit op een houten bankje op de andere hoek van het plein. Ze zegt dat ze blij is met het verbod.
‘Het is gewoon te veel’, legt ze uit. ‘Je woont in een Europees land, waarom moet je jezelf zo bedekken? Een sjaal zoals ik die draag, is goed genoeg.’
Giulio Bonotti, een Somalisch-Italiaanse medewerker van de gemeenteraad, is ook blij met de wetgeving. ‘Ik hou helemaal niet van die sluiers, het is marteling’, stelt hij. ‘Het is alsof de vrouw helemaal niets waard is, ze hebben gelijk om de boerka te verbieden.’
Moslims ‘voelen zich niet meer welkom’
Ondanks dat het wereldberoemd is vanwege zijn liberalisme, ‘wordt Nederland steeds minder tolerant’, zucht Emarah. Ze beschouwt de wet als ‘een aanval op de islam’ en zegt dat deze recht in strijd is met haar recht op vrijheid van godsdienst zoals vastgelegd in de Nederlandse grondwet en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.
Als ze gedwongen werd haar boerka te verwijderen, zegt ze “het zou vernederend zijn … het was mijn keuze om het aan te trekken en ik zou de keuze willen maken om het af te doen.”
Safa *, een praktiserende 30-jarige moslim, voelt het verbod angst zaaien bij de bredere moslimmaatschappij, ondanks dat slechts een kleine minderheid van vrouwen – misschien wel 150 – de boerka of nikab in Nederland draagt.
Sommige van haar meer religieus conservatieve vrienden zijn nu naar andere landen geëmigreerd, met name naar het Verenigd Koninkrijk. ‘Ze voelen zich hier niet meer welkom’, legt ze uit.
Dat sentiment was bijzonder hoog toen het Algemeen Dagblad in juli 2019 een artikel publiceerde waarin werd opgeroepen tot “burgerarrestaties” van vrouwen die de wet overtreden. ‘Toen dat gebeurde, begonnen zelfs jonge, gematigde moslims zich zorgen te maken’, zegt Safa.
COVID-19 maskers: één regel voor hen, een andere voor iedereen?
Emarah en andere vrouwen die een niqab of boerka dragen, zien een ironie in de nieuwe COVID-19-regels in Nederland, die gezichtsmaskers verplicht maakten in het openbaar vervoer.
Vrouwen, zo lijkt het, worden nu gestraft voor het dragen en niet dragen van gezichtsbedekkingen, afhankelijk van hun doel. ‘Het is volkomen tegenstrijdig’, meent Emarah, die vindt dat het verkeerd is dat de volksgezondheid wordt beschouwd als een aanvaardbare reden om een gezicht te bedekken, maar religieus geloof niet.
Ze is niet de enige. Een aantal organisaties, onder leiding van de groep Don’t Touch My Niqab, doet nu een beroep op het Ministerie van Buitenlandse Zaken, de Tweede Kamer en de Eerste Kamer om de gezichtsbedekkende wet in te trekken, in het licht van de recente COVID-19 regels juridische argumenten ter ondersteuning van het verbod zijn nietig.
Emarah blijft toegewijd: “Ik zal voor mijn recht opkomen.”
* Namen zijn gewijzigd om de anonimiteit van de vrouw te garanderen.
