Terwijl voormalig premier Theresa May worstelde met het jongleren van een Brexit-deal door het parlement, dachten veel mensen dat het Britse uitwerpplan niet sneller uit de hand had kunnen lopen. In de tijd dat Boris Johnson tot nu toe premier was geweest, hebben de optimisten echter ongelijk gekregen.
Hi folks – here's what's going on.
If you want to help me #GetBrexitDone then please sign up here to volunteer: https://t.co/K7s0eQXw5c pic.twitter.com/6L2l7KVpzY
— Boris Johnson (@BorisJohnson) October 25, 2019
Nog minder dan een week voor de deadline van 31 oktober – de voorbode van het lang gevreesde, no-deal Brexit-scenario en het resultaat van talloze vertragingen. De gebeurtenissen vliegen voorbij, omdat het Parlement slechts enkele dagen geleden een amendement heeft aangenomen om nog een verlenging van de Europese Unie aan te vragen , nadat het een intrekkingsovereenkomst van bijna 600 pagina’s had gekregen die binnen enkele weken moest worden gelezen. Meer recentelijk stemde het Lagerhuis tegenstrijdig voor het akkoord in de tweede leesfase, maar weigerde Johnson’s snelle tijdschema enkele ogenblikken later, daarbij verwijzend naar de behoefte aan meer tijd om het document te controleren waartoe zij reeds waren overeengekomen.
De uitkomst van Brexit kon alle kanten op, maar tot dusverre gehoorzaamde Johnson het verzoek van het Parlement om verlenging door twee brieven aan de EU-raad te sturen. De eerste, niet-ondertekend, uitte de wens van het Parlement voor een verlenging; de tweede, die wel zijn handtekening droeg , zei dat het verstrekken van een andere extensie een vergissing zou zijn.
Misschien probeert Johnson het Parlement bang te maken om zijn goedkeuring te verlenen aan zijn Brexit-deal, of misschien gelooft hij echt dat de EU wil dat ze zo slecht vertrekken dat er geen nieuwe verlenging komt. Hoe het ook zij, Johnson’s Cabinet heeft duidelijk gemaakt: “de vastberadenheid van de premier is absoluut” als het gaat om het bereiken van het “vastberaden beleid” van de regering om de deadline te verlaten.
Operatie Yellowhammer
Om het beleid van de premier uit te voeren, zegt kabinetminister Michael Gove dat hij op de grote rode knop drukt – operatie Yellowhammer. Het is een Brexit doemsdagstrategie die in september openbaar werd gemaakt; een document van zes pagina’s dat de voorbereidingen voor de meest schadelijke projecties van een no-deal toekomst illustreert.
Maandenlange grensvertragingen, stijgende prijzen van voedsel en medicijnen, en een “stijging van de openbare wanorde” worden allemaal in het document getoond als de ergste angsten van Londen, en “lage inkomensgroepen” zullen naar verwachting “onevenredig” worden beïnvloed. Als gevolg hiervan verwachten de Britse autoriteiten dat ze “aanzienlijke hoeveelheden politiemiddelen” zullen gebruiken om de situatie te beheersen.
Operatie Yellowhammer beschrijft in wezen een revolutionair scenario – zou een Brexit zonder deal het Britse publiek echt over de rand van de opstand kunnen duwen?
Wat zou het volgende kunnen zijn?
Op basis van de eindeloze afwisselingen van beide Brexit-voorstellen in het Parlement en de premier tussen het VK en Brussel zijn er nu een aantal mogelijke uitkomsten waarvan de waarschijnlijkheid moeilijk vast te stellen is.
Natuurlijk is de burgerlijke onrust, economische ineenstorting en opstand van de lagere klasse van een no-deal scenario geïllustreerd door het kabinet van Johnson een mogelijkheid. Maar dit zijn tenslotte slechts projecties, en het is ook heel goed mogelijk dat Nigel Farage en de Brexit-partij terecht beweren dat no-deal Brexit-hysterie een schriktactiek is die door de Europese Unie en het VK wordt gebruikt.
In zijn frustratie over de voortdurende aandringen van het Parlement op verlengingen, heeft Johnson een ander potentieel resultaat op de voorgrond van de discussie gebracht – algemene verkiezingen. Misschien is het de combinatie van zittende parlementsleden die het proces in stand houden, en een herschikking zou de impasse kunnen elimineren. Het kan echter de Brexit helpen of belemmeren, omdat het referendum 3 jaar geleden plaatsvond en vermoeidheid meer van gedachten heeft veranderd over het verlaten van de EU dan de premier momenteel verwacht.
Dan is er de minst opwindende van alle mogelijkheden – een terugkeer naar afronding van opnieuw onderhandelen over de deal. Hoewel Johnson de goedkeuring van het Lagerhuis met zijn deal als overwinning begroette, prees de oppositie van het Parlement de uitbreiding van het proces als een nederlaag voor de premier. Meer tijd krijgen om de lange nieuwe Brexit-deal onder de loep te nemen, zou een meerderheid van de parlementsleden het moeilijk kunnen hebben met alles wat ze in hun eerste overzicht van de details niet waarnamen. En als het VK tijd en middelen zou spenderen aan nog eens 3 jaar rijden en handelen, zou het misschien beter zijn geweest om vanaf het begin zonder een deal te vertrekken.