Brief Bergkamp: Er komt een onderzoek naar Khadija Arib, omdat ‘de staf van de Tijdelijke Commissie Corona, waar mevrouw Arib voorzitter van is geworden, mogelijk in een onveilige en te belastende werkomgeving moet opereren’.

Dat schrijft Kamervoorzitter Vera Bergkamp vandaag in een brief aan de Kamer. Maar klopt dit wel? ‘Nee’, zeggen de betrokken ambtenaren zelf in een email, die Ton F. van Dijk in handen kreeg: ‘Als staf herkennen wij ons niet in dit beeld. We werkten al op een professionele manier samen met de hele commissie, óók met de voorzitter, en zien geen belemmeringen om dat te blijven doen.’ Op donderdag 29 september zit Tweede Kamer-griffier Sander Weeber – zoals velen op dat moment – aan de buis gekluisterd. Het gaat bij de dagelijkse talkshow Op1 over de brisante beschuldigingen tegen oud-Kamervoorzitter Khadija Arib. Onder haar leiding zou sprake zijn geweest van een ‘schrikbewind’ op het Binnenhof. De politiek zeer gevoelige kwestie is een dag eerder voor het presidium van de Tweede Kamer reden om een strikt vertrouwelijk advies van de landsadvocaat te bespreken. De jurist van Pels Rijcken adviseert een onderzoek naar Arib wegens ‘grensoverschrijdend gedrag’. En daarom besluiten de aanwezige Kamerleden onder leiding van Kamervoorzitter Vera Bergkamp tot een formeel onderzoek. Dit nieuws, inclusief het vertrouwelijke advies van de landsadvocaat, lekt diezelfde woensdagavond nog uit en wordt gepubliceerd in NRC. Gevolg is dat Arib het bericht over het onderzoek naar haar gedrag via NRC moet vernemen. Die krant schrijft hoe twee ‘anonieme’ meldingen de aanleiding vormen voor het advies van de landsadvocaat om onderzoek te doen naar de oud-Kamervoorzitter. Uniek in onze parlementaire geschiedenis. Het gaat om zaken die dateren van enkele jaren geleden. De reden – volgens NRC – om de kwestie nu opnieuw te agenderen is de huidige functie van Arib als voorzitter van de Tijdelijke Commissie Corona (TCC). De ambtenaren van de enquêtecommissie zouden niet meer met Arib willen of kunnen werken en zich bedreigd voelen. NRC schrijft daarover na het advies van de landsadvocaat te hebben ingezien: “Begin juli van dit jaar werd Arib benoemd tot voorzitter van de Tijdelijke Commissie Corona, die het voorbereidende werk doet voor een parlementaire enquête. In die functie hebben ambtenaren opnieuw met haar te maken. De auteur van de anonieme brief uit juli noemt die benoeming als aanleiding om alsnog tot een klacht over te gaan. De briefschrijver stelt zich zorgen te maken over de gezondheid van de medewerkers. ‘Ik en vele ambtenaren met mij, hadden gehoopt dat Mw Arib na haar schrikbewind (…) in de zijlijn van de politiek terecht was gekomen waar zij geen schade meer aan ambtenaren kan aanrichten.’” Ambtenaren zijn volgens de anonieme klager bevreesd voor hernieuwde samenwerking met Arib in haar functie als voorzitter van de parlementaire coronacommissie. Een zwaarwegend punt waarop de landsadvocaat dan ook voor een aanzienlijk deel het advies om tot formeel onderzoek over te gaan baseert, zo schrijft NRC: “De landsadvocaat noemt die nieuwe rol van Arib, waarbij ze opnieuw in direct contact staat met de ambtenaren, óók als reden om onderzoek te laten doen naar de klacht.”

De landsadvocaat noemt die nieuwe rol van Arib, waarbij ze opnieuw in direct contact staat met de ambtenaren, óók als reden om onderzoek te laten doen naar de klacht. NRC

Arib wordt onderzocht, niet vanwege oude klachten, maar vooral omdat ze een ‘gevaar’ vormt voor de ambtenaren van de voorbereidende enquêtecommissie corona. Dit wordt op maandag 3 oktober in een Kamerbrief ook bevestigd door Kamervoorzitter Vera Bergkamp: “De anonieme brief vraagt er aandacht voor dat de staf van de ‘Tijdelijke Commissie Corona’, waar mevrouw Arib voorzitter van is geworden, mogelijk in een onveilige en te belastende werkomgeving moet opereren.” Ook politiek analist Thomas van Groningen legde vorige week bij de dagelijkse talkshow Op1 uit dat commissievoorzitter Arib volgens de anonieme klager op gespannen voet staat met de ambtelijke staf, die de parlementaire onderzoekers moeten ondersteunen. Die avond kijkt griffier Sander Weeber – zoals gezegd – ook naar Op1. Weeber is meer dan gemiddeld betrokken. Hij is als griffier van de Tijdelijke Commissie Corona verantwoordelijk voor de ambtelijke ondersteuning en geeft leiding aan de ambtelijke staf, waar door de landsadvocaat over gesproken wordt en die slachtoffer zou zijn van het ‘schrikbewind’ van Arib.

Als staf herkennen wij ons niet in dit beeld. We werkten al op een professionele manier samen met de hele commissie, óók met de voorzitter, en zien geen belemmeringen om dat te blijven doen. Sander Weeber, Griffier Tijdelijke Commissie Corona

De griffier van de coronacommissie is meer dan verbaasd als hij Van Groningen hoort vertellen dat er problemen zouden zijn tussen Arib en zijn ondersteuningsteam. De volgende dag bespreekt hij de kwestie daarom met alle direct betrokken ambtenaren. Die geven unaniem aan dat ze zich ‘niet herkennen’ in het geschetste beeld: zij kunnen wel degelijk goed samenwerken met commissievoorzitter Arib. Besloten wordt dat de griffier namens alle bij de TCC betrokken ambtenaren een mail stuurt aan de leden van de commissie. Het bericht wordt vrijdagmiddag 30 september j.l. om 15.39 verstuurd. De griffier schrijft: “De afgelopen dagen zijn veel berichten verschenen over de voorzitter van de Tijdelijke Commissie Corona. Op een van die berichten wil ik graag, namens de hele commissiestaf, een reactie geven.” Weeber schrijft: “In de uitzending van Op1 van donderdagavond schetste journalist Thomas van Groningen het beeld dat het ‘niet zou boteren tussen de commissievoorzitter en ambtenaren’. Als staf herkennen wij ons niet in dit beeld. We werkten al op een professionele manier samen met de hele commissie, óók met de voorzitter, en zien geen belemmeringen om dat te blijven doen.” Gebrekkige samenwerking tussen de ambtelijke staf en de voorzitter vormt echter volgens Bergkamp (ook vandaag nog) in een brief aan de Kamer een cruciaal argument voor het serieus nemen van de anonieme melding en het instellen van een onderzoek. Bergkamp: “De anonieme brief vraagt er aandacht voor dat de staf van de ‘Tijdelijke Commissie Corona’, waar mevrouw Arib voorzitter van is geworden, mogelijk in een onveilige en te belastende werkomgeving moet opereren”, aldus de parlementsvoorzitter aan de Tweede Kamer.

What the fuck gebeurt hier? Hooggeplaatste medewerker Tweede Kamer

Een tweede, hooggeplaatste Kamermedewerker bevestigt aan HP/De Tijd dat er ‘absoluut’ geen sprake is van spanningen tussen Arib en medewerkers van de commissie. Dit zou volgens de Kamermedewerker ook al in een eerder stadium aan de ambtelijke leiding van de Tweede Kamer (de Griffier, het hoofd van de ambtelijke ondersteuning van de Tweede Kamer, tevens contactpersoon presidium, niet te verwarren met griffier Sander Weeber) zijn meegedeeld. Dit gebeurde volgens de medewerker zelfs nog vóór tot een onderzoek naar Arib om deze reden werd besloten. Waarom voorzitter Bergkamp hiervan geen melding maakt in de Kamerbrief en vast blijft houden aan de vermeende onveilige situatie voor ambtenaren van de commissie is dan ook onduidelijk. De hoge ambtenaar zegt tegen HP/De Tijd dat samenwerking met de staf van de Tijdelijke Corona Commissie ‘ten onrechte’ wordt gebruikt om het onderzoek naar Arib te rechtvaardigen. “What the fuck gebeurt hier?”, zo zegt de topambtenaar letterlijk. bergkamp