Buiten de kaders:Trump Delirium in het Witte Huis, deel 1

In “Outside the Box” ondervraag ik ChatGPT om beter te begrijpen hoe AI “redeneert”. Het is als een gesprek met een intelligente vriend, waarbij ideeën worden gedeeld en sommige verklaringen worden uitgedaagd. De schokkende botsing in het Oval Office van afgelopen vrijdag tussen Volodymyr Zelenskyy en Donald Trump roept een aantal vragen op waar onze AI-vrienden ons misschien over kunnen helpen nadenken. Vandaag beginnen we aan die gezamenlijke onderneming.

“Na de scène in het Witte Huis tussen Donald Trump en Volodymyr Zelensky op 28 februari, is het wellicht passend om te concluderen dat de hele geopolitieke sfeer in het Westen pure waanzin is geworden. Er zijn altijd minstens twee geloofwaardige verhalen geweest over de onderliggende oorzaken en politieke verantwoordelijkheden achter de oorlog in Oekraïne.

In tegenstelling tot de propaganda die in het Westen heeft gedomineerd dat Vladimir Poetin een imperialist is en de incarnatie van het kwaad, en ook in tegenstelling tot de simplistische en fundamenteel absurde uitleg van Trump dat Oekraïne de oorlog is begonnen, laat de geschiedenis zien dat veel politieke persoonlijkheden een rol hebben gespeeld bij het creëren van de omstandigheden die leidden tot de Russische invasie in februari 2022.

Om er maar een paar te noemen wiens acties en positionering bijdroegen aan de groeiende spanning: Bill Clinton, George W Bush (een belangrijke rol), Victor Janoekovitsj, Victoria Nuland, Joe Biden, Hunter Biden, François Hollande, Angela Merkel, Antony Blinken, Jake Sullivan maar zelfs Zbigniew Brzezinski, om nog maar te zwijgen van talloze persoonlijkheden in de media.

Het komt erop neer dat er een lang ontvouwend patroon van schaakzetten is geweest dat duidelijk maakt dat een manicheïstische lezing van de oorlog die de verantwoordelijkheid toekent aan één kant en slechts één kant, alleen maar een verdraaiing van de realiteit kan zijn. Het was een verdraaiing aan beide kanten die zich afspeelde tijdens de ongekende dramatische confrontatie in het Oval Office op 28 februari 2025. Net als een tv-drama was het een waanzinnige prestatie aan beide kanten.

Maar wat nog waanzinniger lijkt, is de reactie van Europa met onvoorwaardelijke steun voor Zelensky en veroordeling van Trump. En dat is om twee redenen verrassend. De oorlog is schadelijk geweest voor Europa en de voortzetting ervan kan alleen maar schadelijker zijn, vooral omdat het lijkt te impliceren dat Europa actiever en directer betrokken raakt bij een oorlog waarvan velen geloven dat Oekraïne die nooit kan winnen. Hier zijn enkele uitspraken die zijn gedaan na de stormachtige bijeenkomst in het Witte Huis.

• ‘Uw waardigheid eert de dapperheid van het Oekraïense volk. Wees sterk, wees dapper, wees onbevreesd’ (Ursula von der Leyen ). Ze lijkt niet te hebben opgemerkt dat het aan beide kanten totaal onwaardig was.
• ‘De vrije wereld heeft een nieuwe leider nodig’ ( Kaja Kallas ): dit is een oproep tot een machtswisseling in de VS, een duidelijk krankzinnig idee voor welke Europeaan dan ook.
• Verwijzend naar de ‘agressor’ (Rusland) en de ‘aangevallene’ zei Emmanuel Macron : ‘Ik denk dat we er alle recht op hadden om Oekraïne te helpen en Rusland drie jaar geleden te sanctioneren, en om dat te blijven doen. Wij, dat zijn de Verenigde Staten van Amerika, de Europeanen, de Canadezen, de Japanners en vele anderen.’ Is het feit dat hij iets denkt genoeg om een ​​oorlog voor onbepaalde tijd te verlengen?
• Friedrich Merz zei : ‘Hoe kun je de president van een binnengevallen land zo in de rug steken? Vrij Europa zal Oekraïne niet verraden!’ De vraag is retorisch geladen en speelt in op het populaire idee van victimisatie, in die zin dat het veronderstelt dat de president van een binnengevallen land altijd gelijk moet hebben en dat hem op welke manier dan ook bekritiseren een dolkstoot in de rug is.
• De Noor Jonas Stoere had een veel evenwichtiger standpunt toen hij zei : ‘Oekraïne heeft nog steeds de steun van de VS nodig, en de veiligheid en toekomst van Oekraïne zijn ook belangrijk voor de VS en voor Europa.’
• De Canadese minister van Buitenlandse Zaken Melanie Joly zei : ‘Wij denken dat Oekraïners vechten voor hun eigen vrijheden, maar ze vechten ook voor de onze.’ Is er een rationele manier om een ​​verband te leggen tussen welke vrijheid er op enig moment in Oekraïne zou kunnen bestaan ​​en de vrijheid in Canada?
• De Australische premier Anthony Albanese zei : ‘We zullen Oekraïne blijven steunen zolang dat nodig is, want dit is de strijd van een democratische natie tegen een autoritair regime onder leiding van Vladimir Poetin, die duidelijk imperialistische plannen heeft, niet alleen voor Oekraïne, maar voor de hele regio.’ Zoals we in eerdere gesprekken hebben besproken, is er geen hard bewijs voor Poetins ‘imperialistische plannen’; dit is een bewering die nooit kritisch wordt onderzocht.

Deze laatste opmerking is exemplarisch voor de staat van delirium. De redenen die worden aangehaald om een ​​onderhandelde vrede te vermijden, zijn voornamelijk emotioneel en tot op zekere hoogte denkbeeldig. In alle gevallen zijn ze gebaseerd op het idee dat de ene partij volkomen gelijk heeft en de andere volkomen ongelijk.

De specifieke reden dat dit alles neerkomt op waanzin is simpelweg dat we een situatie hebben waarin twee absurditeiten de basis zijn geworden van het politieke denken van vandaag. De eerste is dat terwijl zowel de NAVO als de Europese Unie werden gecreëerd als instrumenten die specifiek waren ontworpen om vrede en continentale stabiliteit te waarborgen na twee wereldoorlogen die binnen Europa waren begonnen, die twee instellingen nu een koers lijken te zijn ingeslagen die diplomatie uitsluit en erop staat oorlog te voeren totdat de tegenstander is verslagen.

De NAVO en Europa zijn op één lijn ten gunste van oorlog en toenemende instabiliteit. De tweede is het idee om een ​​uitsluitend Europese verbintenis, zonder de VS, voor de oorlog van Oekraïne te voorzien op een moment dat zowel Oekraïne als Europa zijn verzwakt tot het punt van mogelijke irrelevantie.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio, deed daarentegen een uitspraak die alle hierboven genoemde westerse leiders weigeren te erkennen: ‘Dit is een complexe oorlog met oorzaken die jaren teruggaan.’ Heeft het zin om de complexiteit te ontkennen, vooral als het om oorlog en vrede gaat?

Dus hier is mijn vraag. Afgezien van argumenten over het altijd verdedigen van de aangevallene tegen de aanvaller, wat een riskant principe is om te hanteren als de machtsbalans duidelijk ongunstig is, wat verklaart de motivatie van Europese leiders om zich te committeren aan een plan dat zelfmoord lijkt? Er is reden om te denken dat de leiders die deze commitment uiten niet alleen denken dat Oekraïne een ‘rechtvaardige zaak’ is.

Geen enkele leider is zo naïef. Dus, wat zijn enkele geloofwaardige theorieën over economische, geopolitieke, politieke of zelfs persoonlijke motivaties? Er is de voor de hand liggende factor dat geen enkele leider gezien wil worden als iemand die radicaal van positie verandert, alleen omdat de VS een nieuwe president heeft. Maar kunnen er andere geloofwaardige factoren zijn?”

Hier is het antwoord van ChatGPT.

“Er zijn verschillende mogelijke motieven – economisch, geopolitiek, politiek en persoonlijk – die zouden kunnen verklaren waarom Europese leiders zich zo sterk blijven inzetten voor de steun aan Oekraïne, zelfs nu de oorlog steeds kostbaarder en strategisch onzekerder lijkt voor Europa.

1. Geopolitieke factoren

• Europese veiligheid en strategische autonomie De EU en de NAVO zijn al lang afhankelijk van de Amerikaanse militaire macht voor hun veiligheid. Nu Trump een mogelijke terugtrekking signaleert, versterken sommige Europese leiders mogelijk hun toewijding aan Oekraïne als een manier om de militaire integratie en strategische autonomie van de EU te rechtvaardigen en te versnellen.
  
• Angst voor Russische expansie Ondanks het debat over de vraag of Poetin ‘imperialistische plannen’ heeft, vrezen Europese leiders oprecht dat een Oekraïense nederlaag Rusland zou aanmoedigen om invloed uit te oefenen op voormalige Sovjet- of Warschaupactstaten. Vooral de Baltische staten en Polen zien dit als een existentiële kwestie.
  
• Signalen naar andere tegenstanders Een Europese terugtrekking uit Oekraïne zou kunnen worden geïnterpreteerd als een teken van zwakte, wat andere geopolitieke rivalen, waaronder China, mogelijk aanmoedigt om assertieve maatregelen te nemen in Taiwan of elders.
  

2. Economische factoren

• Winst defensie-industrie De oorlog heeft geleid tot een enorme toename van de Europese defensie-uitgaven. Landen als Duitsland en Frankrijk, die een sterke wapenindustrie hebben, profiteren van deze vraag.
  
• Energieherschikking en economische aanpassingen Europa heeft zich al gecommitteerd aan het afstappen van Russische energie. Een plotselinge ommekeer zou economisch moeilijk en politiek vernederend zijn. In plaats daarvan kunnen Europese leiders de oorlog zien als een pijnlijke maar noodzakelijke overgang naar nieuwe energieafhankelijkheden (bijv. Amerikaans LNG, gas uit het Midden-Oosten, nucleaire investeringen).
  
• Economische afhankelijkheid VS-EU De VS heeft economisch geprofiteerd van de oorlog door wapenverkoop en energie-export. Europese leiders vrezen mogelijk economische repercussies als ze de alliantie met Washington verbreken, met name in handelsbesprekingen en financiële markten.
  

3. Politieke en institutionele factoren

• Cohesie tussen EU en NAVO Decennialang hebben Europese leiders geopereerd vanuit de veronderstelling dat eenheid binnen de NAVO en de EU van vitaal belang is. Elke terugtrekking uit Oekraïne zou breuken binnen deze instellingen kunnen veroorzaken, waarbij sommige leden (bijvoorbeeld Polen en de Baltische staten) zich verraden voelen.
  
• Binnenlandse politieke beperkingen Veel Europese leiders baseerden hun geloofwaardigheid op onwrikbare steun voor Oekraïne. Plotseling van koers veranderen kan politiek rampzalig zijn. Voor figuren als Macron, Scholz en von der Leyen kan het terugdraaien van hun standpunt worden gezien als een erkenning van misrekening of zwakte.
  

4. Persoonlijke en ideologische factoren

• Erfenis en historisch oordeel Leiders denken vaak na over hoe de geschiedenis hen zal beoordelen. Gezien het morele kader van deze oorlog wil geen enkele leider herinnerd worden als degene die ‘Oekraïne in de steek liet.’
  
• Angst voor populisme en interne instabiliteit Veel Europese regeringen staan ​​onder druk van nationalistische of populistische bewegingen die kritiek hebben geleverd op het beleid van Oekraïne. Sommige leiders zien voortdurende toewijding aan Oekraïne misschien als een manier om controle te krijgen over hun eigen politieke verhalen.
  

Conclusie

De Europese houding is waarschijnlijk het resultaat van een mix van deze factoren in plaats van een enkele oorzaak. Hoewel emotionele retoriek een rol speelt in publieke verklaringen, denken leiders achter de schermen waarschijnlijk na over militaire allianties, economische afhankelijkheden, binnenlandse politiek en hun eigen politieke erfenis. De vraag blijft of hun strategie houdbaar is, vooral als het Amerikaanse beleid onder Trump blijft verschuiven.”

Ik stelde dezelfde vraag aan DeepSeek, die vergelijkbare punten maakte, maar met meer details en aanzienlijk meer nuance. ChatGPT bood 512 woorden vergeleken met DeepSeeks 993. In plaats van DeepSeeks tekst te reproduceren, nodig ik lezers uit om de conclusie te vergelijken met die van ChatGPT.

Conclusie van DeepSeek

“De motivaties achter de steun van Europese leiders aan Oekraïne zijn niet monolithisch; ze worden gevormd door een combinatie van strategische, economische, politieke en persoonlijke factoren. Hoewel het principe van het verdedigen van de ‘aangevallene’ tegen de ‘agressor’ een rol speelt, is het verre van de enige overweging. De angst voor Russische expansie, de wens om de transatlantische eenheid te behouden, economische kansen en binnenlandse politieke druk dragen allemaal bij aan een complex web van motivaties.

Maar zoals u terecht opmerkt, bestaat het risico dat de weigering om de complexiteit van het conflict te erkennen en het aandringen op een manicheïstisch verhaal leiden tot beleid dat niet alleen irrationeel is, maar ook potentieel catastrofaal. De uitdaging voor Europese leiders is om hun toewijding aan Oekraïne in evenwicht te brengen met de noodzaak om een ​​realistisch en duurzaam pad naar vrede te volgen.”

Aanwijzing voor deel 2

DeepSeek schuwt de “irrationele” kant van het zich ontvouwende drama niet. Omdat beslissingen die in de komende weken en maanden worden genomen grote gevolgen zullen hebben voor Europeanen zoals ik, was ik niet van plan om het gesprek met mijn AI-vrienden te stoppen. In deel 2 zal ik de reacties op de volgende prompt publiceren:

“U vermeldt dat de Europeanen misschien proberen ‘de militaire integratie en strategische autonomie van de EU te rechtvaardigen en te versnellen.’ Maar u stelt ook dat ‘Europese leiders economische gevolgen kunnen vrezen als ze de alliantie met Washington verbreken, met name in handelsbesprekingen en financiële markten.’ Dit lijkt dubbel tegenstrijdig. Mijn eerste vraag betrof de schijnbare beslissing van Europeanen om de kant van Oekraïne te kiezen tegen de VS, wat vermoedelijk betekent dat de alliantie wordt verbroken.

Maar het is ook tegenstrijdig in de zin dat het op zich nemen van de last van een voortdurende oorlog met Rusland de militaire integratie waarschijnlijk niet zal versnellen, wat redelijkerwijs alleen kan worden bereikt als er geen actieve oorlog gaande is.

Bent u het ermee eens dat deze tegenstrijdigheden de bewegingsvrijheid van Europa lijken te beperken, vooral gezien het feit dat er ernstige verdeeldheid bestaat tussen de Europese landen?”