Woensdagavond is het in Barcelona voor de derde dag op rij tot geweld gekomen tussen Catalaanse demonstranten en de oproerpolitie. De demonstranten staken auto’s en containers in brand, de politie chargeerde en vuurde rubberkogels af. De onafhankelijkheidsgezinde Catalaanse minister-president Quim Torra heeft het gewelddadige protest van de voorbije dagen veroordeeld en roept op om het onmiddellijk te beëindigen. Torra gaat daarmee in op de vraag van de Spaanse premier Pedro Sanchez.
Het is onrustig in Barcelona en andere steden in de regio Catalonië sinds maandag, nadat een Spaanse rechter een aantal vooraanstaande Catalaanse politici strenge gevangenisstraffen had opgelegd. Eerst werd de luchthaven van Barcelona geviseerd door demonstranten. Veel reizigers ondervonden hinder. Maandagavond verplaatsten de betogers zich naar het centrum van Barcelona. En dat liep ook die eerste avond al uit op relletjes.
Woensdagavond liep het voor de derde avond op rij uit de hand. De demonstranten staken containers en auto’s in de buurt van regionale overheidsgebouwen in brand. Verschillende straten werden geblokkeerd, enkele auto’s ontploften door het vuur. De politie voerde charges uit en vuurde rubberkogels af. Ook in Girona kwam het weer tot onlusten
Voor de Spaanse premier Pedro Sanchez was de maat vol, hij riep de Catalaanse leider Quim Torra op het geweld te veroordelen. En die ging daarop in, met een verklaring op de Catalaanse regionale televisie: “We kunnen de incidenten die we nu op straat zien gebeuren, niet toestaan. Dit moet onmiddellijk stoppen”, verklaarde Quim Torra. Of zijn oproep ook opgevolgd zal worden, zal donderdag nog moeten.
Spaanse regering overweegt inwerkingtreding artikel 155
President Pedro Sánchez zal vandaag samen met Pablo Casado (PP), Albert Rivera (Ciudadanos) en Pablo Iglesias (Podemos) naar een antwoord zoeken op de golf van ongeregeldheden en geweld die zich momenteel voordoet in verschillende Catalaanse steden. In een uitgegeven bericht liet de president al weten actie te gaan ondernemen als de protesten zullen voortduren.
Enige weken geleden al maakte de president bekend dat de mogelijkheid bestond van het in werking stellen van de Nationale Veiligheidswet of zelfs van artikel 155 van de grondwet om de institutionele, politieke en sociale gevolgen van de uitspraak van het hooggerechtshof in de hand te houden. In deze uitspraak werd een jarenlange gevangenisstraf geëist tegen twaalf voormalige Catalaanse leiders. Als artikel 155 in werking wordt gesteld, neemt de centrale regering in Madrid de zeggenschap over de autonome regio geheel over.
Nationale Veiligheidswet
Met de Nationale Veiligheidswet kan president Sánchez direct ingrijpen in de crisis zonder inmenging van de regioregering. Om hiertoe over te gaan is een Koninklijk Besluit nodig en een spoedprocedure voor goedkeuring door het parlement. Tot dusver leek dit de meest voor de hand liggende maatregel voor, zoals het parlement zelf zegt, ‘het waarborgen van de veiligheid en het samenleven in Catalonië’. Met het inwerkingtreden van de Nationale Veiligheidswet is de centrale regering bevoegd de leiding te nemen over alle politiemachten, ook die van de autonome regio’s.
Vandaag heeft president Sánchez nogmaals benadrukt dat de incidenten die zich nu in Catalonië voordoen niets te maken hebben met een geweldloos protest, maar dat er sprake is van een gewelddadige ontwrichting van de samenleving.
Bescherming van politie
Zowel de PP als Ciudadanos hadden gisteren al een verzoek ingediend voor het in werking stellen van de Nationale Veiligheidswet. Vandaag benadrukten zij nogmaals hun verzoek waarbij PP-leider Casado op sociale media liet weten dat “politie-eenheden beschermd moeten worden en niet onderworpen mogen zijn aan de onafhankelijkheidsstrijders”. “Het garantstellen van de veiligheid en de openbare orde heeft nu urgente prioriteit”, aldus Casado.
Albert Rivera noemt de gebeurtenissen in Catalonië ontoelaatbaar. Hij vindt dat de president actie moet ondernemen tegen het geweld en de chaos. Volgens hem was de huidige situatie te voorspellen en komt de president te laat in actie. Vandaag wordt door de partijen gezamenlijk naar een oplossing gezocht waarbij president Sánchez kan rekenen op de steun van Casado en Rivera, partijleider Iglesias van Unidas Podemos heeft zijn steun nog niet toegezegd.
Mening van Spanjaarden verdeeld over invoering artikel 155
De inwerkingtreding van artikel 155 van de grondwet houdt in dat alle Catalaanse instituties onder het gezag van de regering in Madrid komen en daarmee tijdelijk hun autonomie verliezen. Over het al dan niet in werking stellen van artikel 155 zijn de meningen in Spanje verdeeld. Uit een recent onderzoek voor de Spaanse krant El Español dat kort na de uitspraak van het vonnis voor de separatistische leiders gehouden werd, blijkt dat 41% van de Spanjaarden zich positief uitspreekt over een machtsovername door de centrale regering. Ruim 38% geeft daarentegegn aan voorstander te zijn van onderhandelingen voor een nieuw autonoom statuut in Catalonië. Maar 11% vindt dat Catalonië geheel zelfstandig moet worden, een krappe 5% houdt de situatie het liefst zoals die nu is en een kleine 5% heeft geen mening.