CDA-coryfee Dries van Agt zegt lidmaatschap op: ‘Kon de onbarmhartigheid jegens Palestijnen niet langer verdragen’

Voormalig minister-president Dries van Agt zegt zijn lidmaatschap van het CDA op. Dat vertelt hij op de website van zijn pro-Palestijnse lobbygroep The Rights Forum. Hij vindt zijn partij veel te “onbarmhartig” naar het Palestijnse volk, en geeft daarom zijn lidmaatschapskaart terug aan het partijbestuur.

Het CDA is in rap tempo steun aan het verliezen. Behalve Van Agt verliet ook onlangs Pieter Omtzigt de partij. Ook de kiezer lijkt genoeg te hebben van de christendemocratie: de partij staat in de peilingen van Maurice de Hond op een historisch dieptepunt van nog maar zes zetels.

De brief van Dries van Agt

Eind mei van dit jaar stemde de CDA-fractie in de Tweede Kamer opnieuw tegen belangrijke moties, ingediend ter ondersteuning van Palestina en als handreiking aan het noodlijdende Palestijnse volk. In elf gevallen was de stem van die fractie doorslaggevend voor verwerping van die moties. De moties gingen onder meer over erkenning van de Palestijnse staat, het koloniseren en annexeren van Palestijns grondgebied door Israël in strijd met het internationale recht, het veroordelen van het dodelijke geweld van Israël tegen de bevolking van Gaza, en beëindiging van de Israëlische blokkade van Gaza.

In recente rapporten hebben de gezaghebbende mensenrechtenorganisaties Human Rights Watch en het Israëlische B’Tselem vastgesteld dat Israël in de bezette gebieden een systeem van apartheid hanteert. Toch werd de motie ter veroordeling van apartheid ook al niet door het CDA gesteund.

Het stemgedrag van de CDA-fractie is mij rauw op het dak gevallen. Voor mij is het onbegrijpelijk dat het CDA het hoofd blijft afwenden van het immense leed dat het Palestijnse volk wordt aangedaan, en zich bovendien geen snars aantrekt van onze eigen Grondwet die verplicht tot eerbiediging van de internationale rechtsorde. Even onbegrijpelijk is dat onze parlementariërs als het erop aankomt stemmen tegen de christelijke inspiratie die de partij in zijn vaandel voert, en ook tegen zijn eigen politieke standpunten zoals de kwalificatie van de kolonisering van Palestijns land als illegaal.

Ik heb de hoop verloren dat het CDA de kant van het recht, de rechtvaardigheid en de solidariteit met mensen in verdrukking zal kiezen. Ik voel me dan ook vervreemd van mijn partij en me er niet meer thuis, en kan nu niet anders meer doen dan mijn lidmaatschap opzeggen.

Keer op keer heb ik geprobeerd het CDA ervan te doordringen wat er werkelijk gaande is. Telkens weer heeft het CDA ervoor gekozen Palestina en het Palestijnse volk in de steek te laten. Even was er hoop. In juni 2013 trok de CDA-fractie bij monde van zijn toenmalige buitenlandwoordvoerder een rode lijn, voor het eerst. Israël mocht op straffe van sancties, zoals opschorting van het EU-Israël Associatieverdrag, geen nieuwe nederzettingen stichten, geen ‘buitenposten’ met terugwerkende kracht autoriseren, en geen activiteiten ontplooien in het strategische E1-gebied, ten oosten van Jerusalem. Maar toen Israël deze lijn toch overschreed, en ver zelfs, stemde het CDA in 2017 tegen een motie die de regering opriep om in EU-verband te bepleiten dat verdrag op te schorten. Ook toen was de tegenstem van het CDA doorslaggevend voor de verwerping van de motie.

Helaas is het mij niet gelukt het CDA tot inzicht te brengen en zijn hart te openen. De opstelling van het CDA is en blijft een sta-in-de-weg voor een Nederlands beleid gericht op een rechtvaardige en bestendige oplossing voor Palestina en het vertrapte volk aldaar, het beleid dat voorts in overeenstemming zou zijn met het internationale recht. Met een zwaar gemoed verlaat ik de partij waarvan ik sinds de oprichting een toegewijd lid ben geweest.

Nadere toelichting

Op 20 en 25 mei werd in de Tweede Kamer gestemd over een vracht van moties over Israël/Palestina. Die stemming is dramatisch verlopen. De CDA-fractie heeft voor geen enkele motie gestemd die aanstuurde op maatregelen tegen de krachtens het internationaal recht illegale nederzettingen in bezet Palestijns gebied. Let wel: die kolonisering is een oorlogsmisdadig beleid, zowel volgens de Conventies van Genève alsook het Statuut van Rome, en maakt bovendien de ook door Nederland steeds bepleite en door het CDA gewenste tweestatenoplossing volstrekt illusoir. De CDA-fractie heeft het (anders dan D66, toch ook een redelijke middenpartij) zelfs zo bont gemaakt te stemmen tegen moties die oproepen tot eerbiediging van de internationale rechtsorde! Waarom die extravagantie? Waarschijnlijk omdat die moties werden opgevat als terechtwijzingen aan de schenders van die rechtsorde, Israël in het bijzonder.

Kwalijk is het voorts dat de Tweede Kamer met instemming van het CDA het geweld van de zijde van Hamas heeft veroordeeld, en tevens de rol van Iran, Qatar en Turkije, maar geen kritisch woord heeft uitgebracht over Israël, dat wederom enorme schade heeft berokkend aan het overbevolkte Gaza en daar heel veel slachtoffers heeft gemaakt. Ook voor die ongebalanceerde uitkomst heeft het CDA zich door zijn stemgedrag beslissend verantwoordelijk gemaakt.

Voorafgaand aan de debatten in de Tweede Kamer heeft de stichting The Rights Forum in Amsterdam een analyse gegeven van de veelheid van oorzaken van al het geweld in de bezette gebieden. Die analyse is neergelegd in een brief aan de minister van buitenlandse zaken d.d. 18 mei j.l. Veel moties in de Kamer waren op die brief gebaseerd, maar geen ervan heeft het gered vooral door de stugge tegenstand door het CDA.

Het gedrag van de CDA-fractie heeft mij diep teleurgesteld en gegriefd. Ik zeg u vaarwel in treurnis.

Dries van Agt

Nijmegen