Indignatie redactie 
Op deze foto, vrijgegeven door Inter Services Public Relations, stijgt rook op boven een nagebootst doelwit nadat Pakistaanse legerartillerie een granaat heeft afgevuurd tijdens een militaire oefening op de Tilla Field Firing Range in het district Jhelum, Pakistan, donderdag 1 mei 2025. [AP Photo/Inter Services Public Relations]
India en Pakistan, de rivaliserende kernmachten van Zuid-Azië, staan op de rand van een totale oorlog. Een dergelijk conflict zou catastrofaal zijn, niet alleen voor de twee miljard inwoners van de regio, maar voor de hele wereld. Een oorlog tussen India en Pakistan zou snel kunnen escaleren tot een nucleaire vernietiging en andere grootmachten, met name de Verenigde Staten en China, erbij betrekken.
De Pakistaanse minister van Defensie Khwaja Asif heeft herhaaldelijk gewaarschuwd dat Pakistan – waarvan de bevolking een zesde en de economie een tiende van die van India bedraagt – gedwongen zou kunnen worden zijn nucleaire arsenaal in te zetten. Afgelopen woensdag, na de grootschalige raketaanval van India met meer dan 75 gevechtsvliegtuigen, waaronder geavanceerde Rafale-straaljagers, verklaarde Asif dat als India “een totale oorlog aan de regio oplegt … er elk moment een nucleaire oorlog kan uitbreken.”
Pas zaterdag – na vier dagen van intensieve grensoverschrijdende raketaanvallen en artilleriegevechten, geconcentreerd in maar niet beperkt tot de betwiste regio Kasjmir – kwamen New Delhi en Islamabad overeen een wapenstilstand te sluiten. Of de wapenstilstand, die voor het eerst werd aangekondigd door de Amerikaanse president Donald Trump op zijn Truth Social-platform, stand zal houden, is zeer twijfelachtig.
Vrijwel onmiddellijk beschuldigden beide partijen elkaar van schending van het staakt-het-vuren, waarbij ze beweerden de bovenhand te hebben gekregen in de gevechten. New Delhi en Islamabad hebben ook provocerende, op de gemeenschap gerichte beschuldigingen uitgewisseld over het opzettelijk aanvallen van burgers en religieuze plaatsen.
India blijft erbij dat alle maatregelen die zijn genomen nadat Pakistan de schuld kreeg van de terroristische aanslag van 22 april in het Indiase deel van Kasjmir, van kracht blijven. Deze maatregelen omvatten het opschorten van deelname aan het Induswaterverdrag – een maatregel die Islamabad heeft veroordeeld als een “oorlogsdaad” en waarschuwde dat het de landbouw, voedselvoorziening en het elektriciteitsnet van Pakistan bedreigt.
Wat zeker is, is dat de wereld gevaarlijk dicht bij de eerste totale oorlog tussen staten met kernwapens is gekomen.
Deze ontwikkelingen moeten worden begrepen als onderdeel van een bredere ineenstorting van de wereldwijde interstatelijke betrekkingen. De geopolitiek wordt wereldwijd steeds meer gedomineerd door escalerende handelsconflicten, een wereldwijde haast – aangevoerd door de Verenigde Staten en andere imperialistische mogendheden – om grootschalige herbewapeningsprogramma’s door te voeren, het uitbreken van regionale oorlogen, de door imperialisten gesteunde genocide in Gaza en de “normalisering” van nucleaire oorlogvoering.
India en Pakistan hebben herhaaldelijk te maken gehad met oorlogscrises, met name in 2016 en 2019, toen Washington de pogingen van New Delhi om “de spelregels te veranderen” steunde door illegale grensaanvallen op Pakistan uit te voeren. De militaire confrontaties van vorige week waren echter de hevigste in decennia, met grootschalige gevechten tussen straaljagers, aanvallen op luchtverdedigingssystemen en, voor het eerst, drone- en grensoverschrijdende raketaanvallen.
Beide landen beschikken over tactische en strategische kernwapens die de belangrijkste bevolkingscentra van de ander kunnen vernietigen. Alsof dat nog niet huiveringwekkend genoeg is, bleek uit een onderzoek uit 2008 dat zelfs een beperkte uitwisseling van slechts 100 bommen ter grootte van Hiroshima – met een totale kracht van 1,5 megaton – een catastrofale “nucleaire winter” zou kunnen veroorzaken.
Zoals Richard Rhodes uitlegde in de editie van 2012 van The Making of the Atomic Bomb , was er een nucleaire uitwisseling tussen India en Pakistan
zou onvermijdelijk gericht zijn op steden vol brandbaar materiaal, [waardoor vuurstormen zouden ontstaan die] enorme hoeveelheden zwarte rook in de bovenste atmosfeer zouden injecteren, die zich over de hele wereld zouden verspreiden en de aarde lang genoeg zouden afkoelden om een wereldwijde ineenstorting van de landbouw te veroorzaken.
Naar schatting zouden 20 miljoen mensen direct sterven door de explosies, het vuur en de straling, gevolgd door ongeveer een miljard doden door massale hongersnood.
Werknemers zouden de pogingen van Trump en zijn handlangers om Washingtons late oproepen tot de-escalatie in het Indo-Pakistaanse conflict uit te buiten en zo de cynische pretentie van de fascistische president om een voorvechter van vrede te zijn, met minachting moeten behandelen.
Dit komt niet alleen doordat Trump de Israëlische inspanningen om de genocide in Gaza te voltooien, mogelijk maakt door middel van hernieuwde militaire aanvallen en opzettelijke uithongering, Iran met “vernietiging” bedreigt, de confrontatie van Washington met China opvoert en een defensiebudget van 1 biljoen dollar oplegt. De rol van het Amerikaanse imperialisme in Zuid-Azië – zoals overal – is explosief.
Washington geeft al meer dan twintig jaar prioriteit aan de integratie van India in zijn militair-strategische offensief tegen het opkomende China. Hiertoe hebben zowel Democratische als Republikeinse regeringen belangrijke strategische concessies gedaan aan New Delhi, terwijl de betrekkingen met Pakistan drastisch zijn verslechterd.
Het Indiaas-Amerikaanse “wereldwijde strategische partnerschap” heeft de door de hindoeïstische suprematisten geleide regering van de Bharatiya Janata Party (BJP) gesterkt in haar confronterende houding ten opzichte van Pakistan, terwijl Islamabad wordt aangespoord om haar alliantie met Peking te verdiepen. Dit omvat samenwerking rond de China-Pakistan Economische Corridor, die China alternatieven moet bieden voor de Amerikaanse pogingen om cruciale knelpunten in de Indische en Stille Oceaan te blokkeren.
Het Indo-Pakistaanse conflict raakt daardoor steeds meer verweven met de pogingen van het Amerikaanse imperialisme om de opkomst van China te dwarsbomen, waardoor het explosieve karakter van beide partijen wordt versterkt. Een grootschalige oorlog tussen India en Pakistan zou de geopolitieke orde in Eurazië op zijn kop kunnen zetten, de VS en China erbij betrekken en een regionaal conflict in een wereldwijde brand kunnen veranderen.
Het is een teken van de roekeloosheid van de imperialistische heersende klassen, geconfronteerd met de steeds dieper wordende crisis van het wereldkapitalisme en een opleving van de wereldwijde klassenstrijd. Washington negeerde de oorlogscrisis in Zuid-Azië totdat India en Pakistan verwikkeld raakten in een snel escalerende cyclus van oog-om-oog-oorlog militaire aanvallen die op een ramp afstevende.
Mike Pompeo, minister van Buitenlandse Zaken tijdens Trumps eerste ambtstermijn, schrijft in zijn onlangs gepubliceerde memoires dat de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken van India hem in 2019 vertelde dat New Delhi geloofde dat Pakistan zich voorbereidde om kernwapens te plaatsen en als reactie daarop zijn eigen arsenaal gereedmaakte.
Pompeo schreef:
Ik denk niet dat de wereld precies weet hoe dicht de rivaliteit tussen India en Pakistan in februari 2019 bij een nucleaire ramp kwam.
Toch heeft de Amerikaanse vicepresident JD Vance, die vorige maand New Delhi bezocht om de Indiaas-Amerikaanse anti-Chinese militaire alliantie te versterken, nog zo recent als donderdag onbezorgd verklaard dat de regering-Trump zich geen zorgen maakt over de escalerende oorlog in Zuid-Azië, omdat het conflict “fundamenteel gezien niet onze zaak is.”
Onder het Biden-bestuur kregen de contouren van een door de VS geïnitieerde wereldoorlog vorm via de door de VS en de NAVO geïnitieerde oorlog tegen Rusland, de Amerikaans-Israëlische campagne om een ’eindoplossing’ voor de ‘Palestijnse kwestie’ op te leggen en de hertekening van de kaart van het Midden-Oosten en de geïntensiveerde Amerikaanse opmars tegen China.
Nu heeft Trump, de belichaming van oligarchie, dictatuur en imperialistisch geweld, de ineenstorting van de interstatelijke betrekkingen versneld door zijn wereldwijde handelsoorlog en de steeds langer wordende lijst van annexatiedoelen – van Canada en Groenland tot het Panamakanaal en Gaza.
Maar alle imperialistische en kleinere kapitalistische machten volgen hetzelfde pad, verwikkeld in een meedogenloze strijd om de controle over markten, grondstoffen en strategische gebieden. Deze drang wordt voortgestuwd door dezelfde essentiële tegenstellingen die de twee wereldoorlogen van de vorige eeuw hebben doen ontstaan.
Zoals David North, voorzitter van de internationale redactieraad van de WSWS, uitlegde in zijn toespraak tot de International May Day Online Rally :
De essentiële oorzaken van de afglijding naar politieke barbarij en catastrofale wereldoorlogvoering zijn dezelfde economische en sociale tegenstellingen van het kapitalistische regime die in de vorige eeuw tot oorlog en fascisme hebben geleid. Deze onderling samenhangende tegenstellingen zijn ten eerste de onverenigbaarheid van de wereldeconomie met het kapitalistische natiestaatsysteem; en ten tweede het sociaal destructieve karakter van het kapitalistische privébezit van de productiekrachten, gecontroleerd door geldzuchtige oligarchen, en de sociale productie die de arbeid vereist van de miljarden mensen die de internationale arbeidersklasse vormen.
Om een catastrofe af te wenden, is de beslissende taak het opbouwen van een wereldwijde anti-oorlogsbeweging. Deze beweging verbindt de strijd om de arbeidersklasse te mobiliseren tegen de toenemende aanval op haar democratische en sociale rechten met de strijd tegen oorlog en het kapitalistische systeem dat oorlog veroorzaakt.
