De onsamenhangende benadering van TikTok door de Europese Unie is zelfs nog minder overtuigend geworden, na de lancering van een nieuw onderzoek naar de vraag of het sociale-mediaplatform de kinderbeschermingsregels schendt.
TikTok Knipper met je ogen en je mist de nieuwste verdraaiingen van het blok op de in China gemaakte sociale app, waarin typische gebruikers korte video’s op muziek delen. Brusselse functionarissen hebben de app lange tijd bekritiseerd – en zelfs medewerkers van de Commissie en het Parlement verboden de app te gebruiken – vanwege angst voor cyberveiligheid. Maar de geur van aankomende verkiezingen was meer dan genoeg om deze angsten te onderdrukken, wat de persdienst van het Parlement ertoe bracht aan te kondigen dat het TikTok zal gebruiken om “ de boodschap over te brengen ” (blijkbaar niet de “boodschap” dat TikTok slecht is).
#EuropeanParliament Using #TikTok During Election Despite EU’s Own Ban
”It's one thing to consider TikTok Chinese #spyware and ban it. It’s another thing to tell yourself that you will use an evil tool for a good cause” says MEP @MarketkaG.https://t.co/0b9j78lDYM
— The European Conservative (@EuroConOfficial) February 8, 2024
Nog geen veertien dagen later heeft de EU aangekondigd een onderzoek te starten naar mogelijke regelovertredingen. EU-industriechef Thierry Breton zei dat dit verband houdt met “vermoedelijke inbreuk[en] op de transparantie en verplichtingen om minderjarigen te beschermen.” Hij noemde ‘verslavende ontwerpen’ en potentieel ineffectieve maatregelen voor leeftijdsverificatie, die ertoe zouden kunnen leiden dat kinderen naar ongepast materiaal kijken.
Ambtenaren zijn ook bezorgd over het zogenaamde ‘konijnenhol-effect’, dat optreedt wanneer algoritmen gebruikers soortgelijke inhoud ‘voeden’ door te volgen wat ze al bekijken – een niet ongebruikelijke techniek die ook wordt gebruikt door online platforms zoals YouTube en Facebook. In een persbericht van de Commissie stond dat zij de potentiële impact hiervan op ‘radicaliseringsprocessen’ zou onderzoeken.
Deze angst lijkt reëel en weinigen zullen waarschijnlijk principieel tegen de potentieel schadelijke gevolgen van internetverslaving pleiten, vooral voor kinderen . Toch is het op zijn zachtst gezegd verontrustend als deze angsten samengaan met de bereidheid van de EU om de app te gebruiken om een paar extra kiezers te bereiken.
Deze hypocrisie is ook te zien in zowel Groot-Brittannië als de VS , waar functionarissen TikTok graag aanvallen – en het omschrijven als een ‘ Trojaans paard voor de Chinese Communistische Partij ’ – terwijl ze hun personeel betalen om het te gebruiken bij het nastreven van oppervlakkig electoraal voordeel.
Is TikTok een veilige omgeving voor minderjarigen? Europese Commissie opent onderzoek
De Europese Commissie heeft een diepgaand onderzoek geopend naar het sociaal medium TikTok. De Commissie wil nagaan of het Chinese platform voldoende actie onderneemt om minderjarigen te beschermen en of de Chinezen zich houden aan de Europese regels rond transparantie en adverteren via sociale media.
“De bescherming van minderjarigen is een absolute prioriteit in de wetgeving voor digitale diensten”, benadrukt Europees Commissaris voor de Interne Markt Thierry Breton.
“Als platform dat miljoenen kinderen en adolescenten bereikt, moet TikTok de wetgeving voor digitale diensten volledig naleven en een bijzondere rol spelen in de bescherming van minderjarigen online.”
Today we open an investigation into #TikTok over suspected breach of transparency & obligations to protect minors:
📱Addictive design & screen time limits
🕳️ Rabbit hole effect
🔞 Age verification
🔐 Default privacy settings
Enforcing #DSA for safer Internet for youngsters pic.twitter.com/4d2F0FQUHw
— Thierry Breton (@ThierryBreton) February 19, 2024
De Europese uitvoerende macht maakt zich onder meer zorgen over de verslavende algoritmes die TikTok gebruikt, en over het zogenoemde “rabbithole effect” waardoor gebruikers steeds extremere inhoud te zien krijgen. Dat houdt volgens de Commissie ernstige risico’s in op vlak van het “lichamelijk en geestelijk welzijn van personen” en zou jongeren kunnen meeslepen in “radicaliseringsprocessen”.
Officieel mogen jongeren pas vanaf 13 jaar actief zijn op TikTok, maar de Commissie merkt op dat de “leeftijdsverificatietools” die TikTok gebruikt mogelijk niet effectief zijn. Europa maakt zich ook zorgen over de privacy van die minderjarigen.
Tot slot zal de Commissie ook nagaan of TikTok zich houdt aan de Europese regels rond transparantie, advertenties via sociale media en het beschikbaar stellen van netwerkgegevens voor onderzoekers.
Online platforms en diensten moeten er vanaf deze week alles aan doen om hun gebruikers te beschermen. Dat is de afspraak in de de Digital Services Act (DSA). Techreuzen als Google en Facebook moesten er afgelopen zomer al aan geloven, maar nu zijn de platforms als Bol.com en Marktplaats ook aan de beurt.
Alle online platforms en diensten zijn nu verplicht om inzicht te geven in de algoritmes die ze toepassen. Ook mogen reclames niet meer worden gericht op kinderen of gebaseerd op gegevens als religie, geslacht, ras en politieke opvattingen.
De nieuwe regels zijn bedoeld om door middel van transparantie en toezicht gebruikers beter te beschermen en om online misleiding en illegale informatie aan te pakken. Het idee is dat de gebruiker beter geïnformeerd is over welke inhoud een website biedt en wat voor reclames worden getoond.
Voorwaarden aangepast
Heel veel zal je er als gebruiker niet van merken, maar de kans is groot dat je wel wat berichtjes voorbij ziet komen op verschillende websites met de mededeling dat ze hun voorwaarden hebben aangepast. ICT-jurist Peter Kager zag ze al voorbijkomen bij platforms als Reddit en Dumpert.
De nieuwe regels op een rij:
- Illegale inhoud en desinformatie moeten in de EU gericht aangepakt worden.
- De algoritmes op de platforms moeten worden aangepast.
- Online platforms en zoekmachines moeten transparant zijn over online reclame via hun diensten.
- De risico’s van schadelijke online praktijken op hun diensten moeten elk jaar worden beoordeeld. Denk daarbij aan illegale content en het verspreiden van desinformatie.
- Platforms en zoekmachines moeten maatregelen nemen tegen schadelijke online praktijken op hun diensten.
Bron: Kamer van Koophandel
“Het hangt er net vanaf welke keuze websites maken”, zegt hij. “De een doet het met een klein berichtje op de site, de ander doet het wat actiever en stuurt een mailtje.”
De DSA geldt sinds 25 augustus vorig jaar al voor de 19 allergrootste platforms en zoekmachines, waaronder Google Search, YouTube, TikTok en Facebook. Bedrijven werden als ’toonaangevend’ gezien bij meer dan 45 miljoen maandelijks actieve gebruikers in de EU.
Handhaving niet op orde
Platforms en diensten die zich niet aan de nieuwe regels houden, kunnen een boete opgelegd krijgen door de Europese Commissie (EC). De Nederlandse handhaving van de regels is alleen nog niet op orde, bevestigde een woordvoerder van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) aan Indignatie.nl.