Zoals in Irak, zoals in Libië, zoals in Mali. Het is tijd om eindelijk de doctrine van de zogenaamde “verantwoordelijkheid om te beschermen”, die werd bedacht ten tijde van het begin van de Afghaanse oorlog, te begraven en te bestempelen als wat het was vanaf het begin: een neokoloniaal project.
Door Fabian SCHEIDLER
De onthoofde vlucht van NAVO-troepen uit Afghanistan en de ravage die ze achterlaten zijn slechts het laatste hoofdstuk in een verwoestend verhaal dat begon in oktober 2001. Op dat moment kondigde de Amerikaanse regering, gesteund door bondgenoten, waaronder de Duitse regering, aan dat de terreuraanslagen van 11 september moet worden beantwoord met een oorlog in Afghanistan. Geen van de moordenaars was Afghaan. En de toenmalige Taliban-regering bood de VS zelfs aan om Osama bin Laden uit te leveren – een aanbod waar de VS niet eens op inging. Er werd vrijwel niets gezegd over het land van herkomst van 15 van de 19 terroristen – Saoedi-Arabië. Integendeel: leden van de familie Bin Laden werden in een nacht-en-mistoperatie uit de VS gevlogen, zodat ze niet konden worden verhoord. Nadat in 2016 geheime delen van het rapport van de 9/11-commissie waren vrijgegeven, bleek dat hooggeplaatste leden van de Saoedische ambassade in Washington voor de aanslagen in contact waren geweest met de terroristen. Gevolgen? Geen. Zij zijn onze bondgenoten.
Thörner voorspelde dat de medeplichtigheid van de NAVO-troepen aan de oorlogsmisdaden en de “counterinsurgency-methoden uit het koloniale tijdperk” de bevolking meer en meer tegen het Westen zou keren en het fundamentalisme zou versterken.
Dus Afghanistan werd aangevallen. Al tijdens de Koude Oorlog hadden de VS en Saoedi-Arabië daar op grote schaal islamisten gesteund tegen de Sovjet-Unie. Nu waren de islamitische krijgsheren van de “Noordelijke Alliantie” de nieuwe bondgenoten. De Duitse strijdkrachten flankeerden de Amerikaanse troepen. Terwijl hun inzet was gehuld in het verhaal van een “humanitaire interventie”, werkte de Bundeswehr in feite hand in hand met de krijgsheren, zoals onderzoeksjournalist Marc Thörner meldde. (Hij was de enige Duitse verslaggever ter plaatse die niet was ingebed in het leger.) Thörner voorspelde dat de medeplichtigheid van de NAVO-troepen aan de oorlogsmisdaden en de “counterinsurgency-methoden uit het koloniale tijdperk” de bevolking meer en meer tegen de Westen en versterken van het fundamentalisme. Het resultaat zien we vandaag: de triomf van de Taliban door het hele land.
Zowel de Amerikaanse troepen als de Bundeswehr en andere bondgenoten steunden niet alleen oorlogsmisdadigers op de grond, ze pleegden ook zelf ernstige misdaden. Geen van de daders is hiervoor ooit door de rechter veroordeeld. Neem Kunduz: in september 2009 bombardeerde de Bundeswehr hier een voornamelijk civiele trektocht, met meer dan honderd doden of ernstig gewonden, waaronder kinderen. De procedure tegen de hoofdverantwoordelijken, kolonel Georg Klein en minister van Defensie Jung (CDU), eindigde met vrijspraak. In 2010 publiceerde WikiLeaks 76.000 eerder geclassificeerde documenten over de oorlog, met daarin verwijzingen naar honderden andere oorlogsmisdaden. Maar in plaats van deze zaken te onderzoeken en de schuldigen voor het gerecht te brengen, werd de boodschapper, Julian Assange, achtervolgd. Vandaag zit hij, ernstig ziek, in een Britse zwaarbeveiligde gevangenis en moet vrezen te worden uitgeleverd aan de VS, waar hij wordt bedreigd met levenslange gevangenisstraf onder onmenselijke omstandigheden. De speciale VN-rapporteur inzake foltering, Nils Melzer, kwam na een diepgaand onderzoek van de zaak tot de conclusie dat Assange systematisch werd en wordt gemarteld door westerse autoriteiten. De meeste grote media, die veel aandacht kregen en geld verdienden met de lekken van hun journalist-collega, hebben hem nu grotendeels laten vallen. En daarmee de verdediging van de persvrijheid, die vooral cruciaal is als het gaat om kwesties van oorlog en vrede. Dus Assange staat terecht – en niet de oorlogsmisdadigers. na een diepgaand onderzoek van de zaak, dat Assange systematisch werd en wordt gemarteld door westerse autoriteiten. De meeste grote media, die veel aandacht kregen en geld verdienden met de lekken van hun journalist-collega, hebben hem nu grotendeels laten vallen. En daarmee de verdediging van de persvrijheid, die vooral cruciaal is als het gaat om kwesties van oorlog en vrede. Dus Assange staat terecht – en niet de oorlogsmisdadigers. na een diepgaand onderzoek van de zaak, dat Assange systematisch werd en wordt gemarteld door westerse autoriteiten. De meeste grote media, die veel aandacht kregen en geld verdienden met de lekken van hun journalist-collega, hebben hem nu grotendeels laten vallen. En daarmee de verdediging van de persvrijheid, die vooral cruciaal is als het gaat om kwesties van oorlog en vrede. Dus Assange staat terecht – en niet de oorlogsmisdadigers.
Al degenen die waarschuwden voor de oorlog in Afghanistan werden vanaf het begin belachelijk gemaakt als naïeve pacifisten of zelfs beschuldigd van het ontwijken van humanitaire verantwoordelijkheid en zo de islamisten in de kaart te spelen. Maar vandaag is het eindelijk duidelijk: de vermeende humanitaire operatie stortte het land alleen maar verder in de ellende en versterkte de islamisten. Zoals in Irak, zoals in Libië, zoals in Mali. Het is tijd om eindelijk de doctrine van de zogenaamde “verantwoordelijkheid om te beschermen”, die werd bedacht ten tijde van het begin van de Afghaanse oorlog, te begraven en te bestempelen als wat het was vanaf het begin: een neokoloniaal project.
In plaats van militaire interventies zou men bijvoorbeeld de terreursponsor Saoedi-Arabië financieel kunnen leegzuigen en alle wapenexport daar stopzetten. Het zou ook de moeite waard zijn om het project van een Conferentie voor Veiligheid en Samenwerking in het Midden-Oosten vooruit te helpen, die – naar het model van het ontspanningsbeleid van de OVSE in de Koude Oorlog in Europa – zou kunnen werken aan een nieuwe civiele veiligheidsarchitectuur voor de regio.
Het debacle in Afghanistan zou ook een aanleiding moeten zijn om vraagtekens te zetten bij de enorme uitbreiding van de westerse militaire budgetten in de afgelopen jaren, die niet in de laatste plaats werd gerechtvaardigd door uitzendingen in het buitenland. De Duitse militaire uitgaven stegen van 2015 tot 2020 van € 40 miljard naar € 52 miljard, een stijging van maar liefst 30 procent. Het militaire budget van de VS bedraagt 778 miljard dollar, ongeveer twaalf keer zoveel als wat Rusland aan zijn leger uitgeeft. Dit geld is hard nodig voor taken die de wereld echt vooruit helpen, vooral voor het tegengaan van de klimaaturgentie en voor een sociaal-ecologische transitie. Het Amerikaanse leger heeft niet alleen een sombere balans op het gebied van vredesbeleid, maar is ook DE grootste uitstoter van broeikasgassen op aarde. Het is tijd voor een afslankkuur.