
Gaza
Gaza Het veroveren van een gebied betekent in wezen de bevolking ervan onderwerpen. Dit moet duidelijk worden onderscheiden van ‘bezetting’, een specifieke juridische term die de relatie tussen een buitenlandse ‘bezettende macht’ en de bezette natie regelt volgens het internationaal recht, met name de Vierde Conventie van Genève .
Toen Israëlische troepen zich in 2005 uiteindelijk gedwongen zagen zich opnieuw te verzamelen uit de Gazastrook, een direct gevolg van het aanhoudende verzet van de Palestijnse bevolking aldaar, hielden de Verenigde Naties vastberaden vol dat de Gazastrook een bezet gebied bleef volgens het internationaal recht.
Dit standpunt stond in schril contrast met dat van Israël, dat op eigen houtje zijn eigen wetteksten produceerde waarin Gaza werd aangemerkt als een ‘ vijandige entiteit ‘ – en dus niet als bezet gebied.
Laten we proberen deze ogenschijnlijk verwarrende logica te begrijpen:
Israël bleek niet in staat de militaire bezetting van Gaza, die in juni 1967 begon , vol te houden . De belangrijkste reden voor Israëls uiteindelijke hergroepering was het aanhoudende Palestijnse verzet, waardoor het voor Israël onmogelijk werd de militaire bezetting te normaliseren en, belangrijker nog, winstgevend te maken – in tegenstelling tot de illegale nederzettingen in Oost-Jeruzalem en op de Westelijke Jordaanoever.
Tussen 1967 en begin jaren zeventig, toen Israël begon te investeren in de bouw van illegale nederzettingen in de Gazastrook, streefde het Israëlische leger onder leiding van Ariel Sharon meedogenloos naar het onderdrukken van de Palestijnen. Hij gebruikte extreem geweld, massavernietiging en etnische zuivering om de Gazastrook te onderwerpen.
Toch heeft hij op geen enkel moment zijn uiteindelijke en allesomvattende doel bereikt: volledige onderwerping.
Vervolgens investeerde hij in zijn beruchte, maar mislukte ‘ Five Fingers’ -plan. Destijds, als hoofd van het Israëlische leger Zuidelijk Commando – waartoe ook Gaza behoorde – geloofde Sharon koppig dat de enige manier om de inwoners van Gaza te verslaan was door de aangrenzende Gazastrook af te snijden, en zo georganiseerd verzet te belemmeren.
Om dit doel te bereiken, probeerde hij Gaza op te delen in zogenaamde veiligheidszones waar de belangrijkste Joodse nederzettingen van Israël zouden worden gebouwd, versterkt door een massale militaire opbouw. Dit zou gepaard gaan met Israëlische militaire controle over belangrijke routes en het blokkeren van de meeste kusttoegangen.
Dit plan is echter nooit helemaal uitgevoerd, omdat het creëren van deze ‘vingers’ vereiste dat Palestijnen aan beide zijden van de ‘veiligheidszones’ in zekere mate gepacificeerd moesten worden – een voorwaarde die in de praktijk nooit is vervuld.
Wat wel gebeurde, was de bouw van geïsoleerde nederzettingenblokken: het grootste lag in het zuidwesten van de Gazastrook, vlak bij de grens met Egypte, bekend als Gush Katif, gevolgd door de noordelijke nederzettingen en ten slotte de centrale nederzetting Netzarim.
Deze zogenaamde nederzettingen, die onderdak boden aan een paar duizend kolonisten en vaak de aanwezigheid van een veel groter aantal soldaten vereisten om hen te beschermen, waren in wezen versterkte militaire steden. Door de beperkte geografie van Gaza (365 vierkante kilometer) en de hevige weerstand hadden de nederzettingen weinig ruimte voor uitbreiding, waardoor ze een kostbare koloniale onderneming bleven.
Toen het Israëlische leger in 2005 de laatste illegale nederzetting in Gaza ontruimde , slopen de soldaten midden in de nacht de Gazastrook uit. Duizenden Gazanen volgden hen op de hielen en achtervolgden de soldaten tot de laatsten van hen de dramatische scène ontvluchtten.
Deze unieke en krachtige episode alleen al is meer dan voldoende om met onwrikbare zekerheid te beweren dat Gaza op geen enkel moment daadwerkelijk door Israël is veroverd.
Hoewel Israël zijn permanente militaire aanwezigheid uit de belangrijkste bevolkingscentra van de Gazastrook terugtrok, bleef het opereren binnen zogenaamde bufferzones, die vaak aanzienlijke invallen in Palestijns gebied vormden, ver voorbij de wapenstilstandslijn. Het legde ook een hermetische blokkade op tegen Gaza, wat op een schokkende manier verklaart waarom de meerderheid van de inwoners van Gaza nooit een voet buiten de Gazastrook heeft gezet.
De controle van Israël over het luchtruim, de territoriale wateren, de natuurlijke hulpbronnen (vooral de gasvelden in de Middellandse Zee) en nog veel meer leidde ertoe dat de VN onmiddellijk tot de conclusie kwamen: Gaza blijft bezet gebied.
Het is niet verwonderlijk dat Israël zich fel tegen deze realiteit verzette. Tel Avivs ware verlangen is absolute controle over Gaza, gecombineerd met de handige en zelfzuchtige aanduiding van het gebied als permanent vijandig. Deze verdraaide logica zou het Israëlische leger een eindeloos te exploiteren voorwendsel verschaffen om verwoestende oorlogen te beginnen tegen de reeds belegerde en verarmde Gazastrook wanneer het dat maar uitkomt.
Deze brutale en cynische praktijk staat in het Israëlische militaire jargon huiveringwekkend bekend als ‘ het gras maaien ‘ – een onmenselijk eufemisme voor de periodieke en opzettelijke degradatie van de militaire capaciteiten van het Palestijnse verzet in een poging ervoor te zorgen dat Gaza nooit effectief zijn Israëlische bewakers kan uitdagen of kan ontsnappen uit zijn openluchtgevangenis.
Op 7 oktober 2023 kwam er een einde aan die mythe, toen Operatie Al-Aqsa de al lang bestaande Israëlische militaire doctrine ter discussie stelde. De zogenaamde Gaza-envelop, waar het Zuidelijk Commando van wijlen Sharon is gevestigd, werd volledig ingenomen door de jeugd van Gaza, die zich onder de zwaarste economische en militaire omstandigheden organiseerde om, in een schokkende wending, Israël te verslaan.
Hoewel de Palestijnen erkennen dat Gaza door de VN is aangewezen als bezet gebied, herdenken ze begrijpelijkerwijs de ‘bevrijding’ van Gaza in 2005. Hun logica is duidelijk: de herinzet van het Israëlische leger in de grensregio was een direct gevolg van hun verzet.
Israëls huidige pogingen om de Palestijnen in Gaza te verslaan mislukken om een fundamentele reden die geworteld is in de geschiedenis. Toen de Israëlische troepen zich twintig jaar geleden heimelijk terugtrokken uit de Gazastrook, beschikten Palestijnse verzetsstrijders over rudimentair wapentuig, dat meer leek op vuurwerk dan op effectieve militaire instrumenten. Het landschap van het verzet is sindsdien fundamenteel veranderd.
Deze al lang bestaande realiteit is de afgelopen maanden op zijn kop gezet. Alle Israëlische schattingen wijzen erop dat er sinds het begin van de oorlog in Gaza tienduizenden soldaten zijn gedood, gewond of psychisch beschadigd . Aangezien Israël er in de afgelopen twee meedogenloze decennia niet in is geslaagd de inwoners van Gaza te onderwerpen, is het niet alleen onwaarschijnlijk, maar ronduit absurd om te verwachten dat Israël er nu wel in zal slagen Gaza te onderwerpen en te veroveren.
Israël zelf is zich terdege bewust van deze inherente paradox, vandaar de onmiddellijke en brute keuze: het plegen van een genocide , een gruwelijke daad die bedoeld is om de weg vrij te maken voor de etnische zuivering van de overgebleven overlevenden. De eerste is met verwoestende efficiëntie uitgevoerd, een smet op het geweten van een wereld die grotendeels zwijgend toekeek. De tweede blijft echter een onhaalbare fantasie, gebaseerd op de waanvoorstelling dat de inwoners van Gaza er vrijwillig voor zouden kiezen hun voorouderlijk thuisland te verlaten.
Gaza is nooit veroverd en zal dat ook nooit worden. Volgens de onwrikbare principes van het internationaal recht blijft het bezet gebied, ongeacht een eventuele terugtrekking van Israëlische troepen naar de grens – een terugtrekking die Netanyahu’s vernietigende en zinloze oorlog niet eindeloos kan uitstellen. Wanneer deze onvermijdelijke hergroepering plaatsvindt, zal de relatie tussen Gaza en Israël onherroepelijk veranderen, een krachtig bewijs van de blijvende veerkracht en ontembare geest van het Palestijnse volk.