De monarchie is een poppenkast die veel kost . Ieder jaar als Willem jarig is of dat papiertje voorleest tijdens Prinsjesdag vraag ik me af wat ik daar nou eigenlijk van moet vinden, van dat koningshuis. En het antwoord is eigenlijk, helemaal niks.
Er zijn geen enkele rationele redenen te verzinnen om de monarchie voort te laten bestaan. Maar ze af laten treden en de hele boel opdoeken voelt ook weer zo lullig. Ze vertegenwoordigen op symbolische wijze een stukje nationale trots, een soort personificatie van ons historisch bewustzijn. En dingen met vlaggetjes en tompouces. Je moet wel erg zuur zijn om daartegen ten strijde te trekken.
Kennelijk is dat sentimentalisme voldoende reden om, volgens de laatste berekeningen, ieder jaar weer zo’n 350 miljoen euro al koekhappend in de monarchie te investeren. Terwijl je daar toch een boel bejaarden, zieke kinderen, en stakende leraren mee zou kunnen helpen. Of op z’n minst de buitenlandse aandeelhouders van een bescheiden multinational zou kunnen paaien.
Nederland zou Nederland niet zijn als we dit probleem niet kapotgepolderd hadden tot een situatie waar niemand eigenlijk écht gelukkig of ongelukkig is. We schaffen ze niet af, maar we laten ze ook niet meer echt meedoen. Een ‘normaliseringsproces’ heet dat. Zo wordt binnenkort het artikel over majesteitsschennis uit het Wetboek van Strafrecht gehaald. Als u dan ‘fuck de koning’ zegt, bent u niet strafbaarder dan wanneer u een politieagent uitnodigt om de tering te krijgen.
Het doet denken aan een aflevering van het tweede seizoen van de Britse serie The Crown, waarin de Britse koningin Elisabeth II zich in de jaren zestig na hevige kritiek aanpast aan de nieuwe tijden. De moeder van de koningin kijkt vol minachting naar het plebs dat het paleis mag betreden om ervoor te zorgen dat het koningshuis meer in contact komt te staan met ‘de gewone mens’ en geeft een bittere monoloog.
Langzaam wordt er niet alleen de macht, maar ook aan de functie van het koninklijk huis geknabbeld. Elizabeths moeder reageert Britser dan Brits: ‘No wonder we make such a fuss about curtseys, protocol and precedent. It’s all we have left. The last scraps of armor as we go from ruling to reigning, to being nothing at all. Marionettes… Right. Gloves on.’
En marionetten met handschoenen, dat is inderdaad wat er in Nederland van over is. De koninklijke familie is de menselijke belichaming van een uitgehold instituut, dat alleen nog verwijst naar de rol die de monarchie ooit had in de totstandkoming van Nederland en de belangrijke momenten in onze vaderlandse geschiedenis.
Tekenend is dan ook de foto van koning Willem-Alexander die de tentoonstelling Willem bezocht in het Nationaal Militair Museum. Het artikel wijdt uit over de vele veldslagen, gevechten en belegeringen waar Willem van Oranje in meevocht. En daar staat Willem-Alexander, zoals in zijn Koningslied al werd gezongen, te staan.
Wat resteert is het beeld van de koninklijke familie, zoals Erwin Olaf ze portretteert. Een beetje samen te vatten als Alex’ Angels. Maybe it’s koningshuis, maybe it’s Maybelline. Een foto die vraagt om een internetmeme. Verder valt er inhoudelijks niets te melden, behalve dat het toch zo’n verdomd aardige kerel is en dat zijn vrouw zulke mooie jurken draagt.
De ondraaglijke niksigheid
Deze ondraaglijke niksigheid van zijn bestaan lijkt hem zelf niet zo te deren. De tevredenheid, het zelfvertrouwen en de rust spat ervan af als je de kranten moet geloven. Terwijl, waarom eigenlijk? De grootste lof die hem kan worden gegeven is dat er nu in vijf jaar niets noemenswaardig mis is gegaan en dat hij zo ontzettend Nederlands is. En kennelijk is dat al bijzonder genoeg. Onze koning doet normaal. Gewoon. Doen.
En daarmee past hij perfect bij het land dat ons huidige kabinet heeft verkozen. De ondraaglijke niksigheid van het koningshuis weerspiegelt Nederland anno 2019. Een Nederlandse regering die wegkomt met leugens omdat dat geen leugens waren, maar onwaarheden over een memo die geen memo was, maar een notitie. De niksigheid van een Tweede Kamer die daarop nog geeneens een motie van afkeuring kan laten passeren. Marionetten, met maatpakken.
De niksigheid van volk dat 9massaal de straat op gaat. Niet om te demonstreren tegen de uitholling van de democratie, maar om dingen te kopen die we niet nodig hebben, of met prinsjesdag naar een veel geld verslindende optocht te kijken )de premier kan dat papiertje zelf wel oplezen) of om in naam van koning ons het leplazarus te zuipen en op Twitter te bespreken of zijn minderjarige dochter wel of niet te dik is. Ieder volk krijgt de leiders die het verdient.