Indignatie redactie 
Geert Wilders (C), Nederlands rechtse politicus en leider van de Partij voor de Vrijheid (PVV), reageert op de exitpoll en vroege resultaten die sterk wijzen op een overwinning voor zijn partij bij de Nederlandse verkiezingen op 22 november 2023 in Scheveningen, Nederland.
De beloftes waren helder. Met de PVV aan het roer zou er een andere wind waaien door Nederland. Nederland voor de Nederlanders. Weg met klimaatgekte, het eigen risico, het onzalige stikstofbeleid, asieloverlast en de macht van Brussel. De hardwerkende burger op de eerste plaats. Met meer geld in de portemonnee. De kiezer was er dol op, maar de realiteit heeft de populistische partij nog voor het begin al in de kont gebeten. Alweer.
We waren nog aan het formeren maar Omtzigt vertrouwde het niet, nu al is duidelijk dat niet alleen de anti-islamstandpunten waar Wilders PVV zo ontzettend lang furore mee maakte (‘het is mijn levensdoel om de islam te bestrijden’) in de ijskast zijn gezet, maar nog veel meer punten.
Eigen risico
Het was een tenenkrommend toneelstuk in de aanloop naar de verkiezingen, tijdens het verkiezingsdebat bij SBS6. Geert Wilders die tegenover een vrouw uit het publiek tekeerging tegen Frans Timmermans (GL/PvdA). De ‘armlastige’ vrouw zou en moest haar eigen risico per direct terugkrijgen van de overheid. Met haar uitkering kon ze dat immers niet betalen.
Volgens de leider van de PVV kon Timmermans het eigen risico de volgende dag nog afschaffen als hij dat zou willen.
‘Die mevrouw kan die 385 euro niet betalen. En u zegt: ‘Laten we even wachten met dat geld’. Mevrouw kan niet wachten. Mevrouw moet nu dat geld hebben. Dat de leider van de sociaaldemocratie niet zegt, wij gaan dat nu morgen afschaffen, is een schande. U bent het contact met de werkelijkheid verloren’
Tegen
Ruim twee maanden na de verkiezingswinst stemde de PVV, inmiddels de grootste fractie in de Tweede Kamer, tegen een voorstel van GroenLinks/PvdA en SP om het eigen risico af te schaffen of te verlagen. Dat kon wel wachten tot na de formatie.
Nogal in schril contrast met de populistische retoriek dat ‘mevrouw dat geld NU nodig heeft’. Kennelijk was de dringende noodzaak die Wilders voor de verkiezingen voelde na de verkiezingen als sneeuw voor de zon verdwenen.
De PVV kreeg even contact met de werkelijkheid.
Stikstof
Nog een vaak bereden stokpaardje van de PVV. Het beleid om iets te doen aan klimaatverandering. Overbodig natuurlijk. Miljarden verspilde euro’s die niet naar de gewone burger stromen en geen enkele invloed hebben op het klimaat. Zo toeterde de PVV jaar na jaar dat er een dikke streep door het ‘zinloze stikstofbeleid’ moest. Op Twitter fulmineerde Wilders: ‘Kappen met die stikstof-onzin’.
‘Stop die Brusselse regels maar in de shredder. Onze boeren zijn veel belangrijker’.
Programma
Ook in het verkiezingsprogramma werden er geen doekjes om gewonden. ‘Onder het mom van een niet-bestaand stikstofprobleem worden hardwerkende boeren vakkundig de nek omgedraaid. Belemmerende stikstofregels moeten van tafel’
In de zomer van 2022 eiste Wilders zelfs van de regering dat er gestopt moest worden met het stikstofbeleid.
Afgelopen week klonk een ander geluid van de PVV. Volgens PVV-politica Jeanet Nijhof is het ‘onverstandig een streep te zetten door het stikstofbeleid. Het stikstofbeleid van tafel is op dit moment een brug te ver’.
Nijhof ging nog een stap verder. Ze hield de optie nadrukkelijk open om op korte termijn drie miljard euro vrij te maken voor stikstofbeleid en stelde dat Nederland de regels van de Europese Unie op stikstofgebied gewoon moet volgen. Een toch wat bijzondere uitspraak van een partij die mordicus tegen die Europese Unie is en er het liefst gisteren nog uit wil stappen.
Spreidingswet
En weer een stokpaardje van de PVV. De ‘enorme’ overlast van de ‘asieltsunami’ waar de hardwerkende burger dagelijks het slachtoffer van is. In juni 2023 toog Wilders hoogstpersoonlijk naar Ter Apel om de bewoners van het Groningse dorp een hart onder de riem te steken.
‘De veiligheid van de inwoners staat voorop. Het leger moet ingezet worden’
De problemen met overlast gevende asielzoekers zijn er en de spreidingswet vormt een deel van de oplossing. Het draait immers om het evenredig onder Nederlandse gemeenten verdelen, waardoor er meer controle is op raddraaiers die niet meer getalsmatig voor ongecontroleerde overlast kunnen zorgen op enkele locaties.
Tegen
U kent de uitkomst. De PVV stemde tegen de wet, waarmee de kiezers in onder meer Ter Apel (42% stemde PVV) en Budel (33% koos voor Wilders) in de steek werden gelaten. De veiligheid van de inwoners bleek helemaal niet voorop te staan. De PVV bleef hardnekkig vasthouden aan een onrealistische volledige asielstop, iets wat niet kan en de problemen nu ook niet gaan oplossen.
Mede door VVD-politici die er wel heil in zagen, kwam de wet er alsnog door.
Beloftes
Dat politieke partijen niet al hun verkiezingsbeloftes waar kunnen maken is niet raar. Dat gaat op voor alle partijen. Maar de stevige retoriek van de PVV is van een hele andere orde. Wilders wist ook voor de verkiezingen heel goed dat regeringsdeelname liters water bij de wijn tot gevolg zou hebben. Desondanks beloofde hij gouden bergen.
Ook na zijn verkiezingswinst strooide de blonde leider van de eenmanspartij met superlatieven. Hij zou zich weliswaar ‘redelijk’ opstellen, maar we zouden wel een ander Nederland krijgen. Grenzen dicht, een asielstop, meer geld in de portemonnee, geen cent meer naar de klimaatwaanzin, afschaffen van het eigen risico en op termijn een Nexit.
Zijlijn
De PVV heeft twintig jaar aan de zijlijn gestaan en is erin geslaagd om met een agenda van rigoureuze verandering en onvrede over de islam, asielzoekers, vluchtelingen en de Europese Unie veel kiezers aan hun kant te krijgen. Nu het voorportaal van regeringsdeelname is bereikt, blijkt dat ook de PVV niet om de harde realiteit van een parlementaire democratie heen kan.
De noodzaak om samen te werken, internationale verdragen, het lidmaatschap van de Europese Unie en grondrechten staan stevig in de weg van de agenda van de PVV.
Draaien
Het draaien van de PVV mag beslist geen verbazing wekken. Toen Wilders in 2010 met 24 zetels de derde partij werd, verleende hij gedoogsteun aan een kabinet met CDA en VVD. Al snel bleek dat het stemgedrag van de PVV in de Tweede Kamer totaal anders was dan de verkiezingsbeloftes. In de verkiezingsstrijd liet Wilders optekenen dat de AOW-leeftijd een keihard breekpunt was voor zijn partij. Een standpunt waar hij toen veel kiezers mee over de streep trok.
Na de verkiezingen bleek dat heilige breekpunt binnen twaalf uur in een diepvriezer zonder sleutel te liggen.
Tweehonderd
Het bleek bepaald geen incident. Uit onderzoek volgde dat de partij in krap een half jaar tijd maar liefst tweehonderd keer radicaal anders stemde dan het eigen verkiezingsprogramma.
De PVV stemde voor bezuinigingen en marktwerking in de zorg, ageerde niet tegen topsalarissen in de publieke sector en stemde tegen een plan om geld vrij te maken voor 3000 agenten (terwijl ze er 10.000 beloofde).
De partij beloofde dat de zorg beter en betaalbaarder zou worden, maar stemde voor hogere eigen bijdragen, winstuitkeringen in ziekenhuizen en bezuinigingen op het persoonsgebonden budget. Net zoals de partij tegen een inkomensafhankelijke zorgpremie stemde, tegen het wettelijk recht op jeugdzorg en tegen maatregelen om de wachtlijsten in de jeugdzorg te verminderen.
Anyway: lees hier de lange lijst van verbroken beloftes.
Veel mensen zijn terecht afgeknapt op de manier waarop in den Haag politiek wordt bedreven en hebben hun hoop gevestigd op de PVV van Geert Wilders. Maar is de PVV nou anders dan? Zal een regering met PVV (waar de VVD inmiddels bij monde van minister Edith Schippers naar aast) het zoveel anders aanpakken. Zullen gedane beloften dan wèl worden nagekomen?
In 2011 bracht de SP een rapport uit over het stemgedrag van Partij voor de Vrijheid in de periode na de verkiezingen. Beloftes en stemgedrag in de tijd dat de PVV net geen regeringsverantwoordelijkheid droeg en daardoor maximale invloed op het beleid kon uitoefenen.
Wie overweegt om bij de volgende Tweede Kamerverkiezingen (uiterlijk voorjaar 2017) op de PVV te stemmen doet er goed aan onderstaande samenvatting van dat rapport te lezen. Er is namelijk nogal wat verschil tussen wat men roept en wat men stemt. Daarin lijkt de PVV dus gewoon op alle andere partijen.
De zorg
De PVV beloofde dat de zorg beter en betaalbaar zou worden en ouderen meer rechten en voorzieningen zouden krijgen.
In werkelijkheid stemde de fractie in de Tweede Kamer
- voor hogere eigen bijdragen
- voor bezuiniging op het persoonsgebonden budget
- voor bezuinigingen op de begeleiding van ouderen in de dagopvang met een IQ boven de 70
De PVV zegt tegen de marktwerking in de zorg te zijn, maar stemde
- voor particuliere investeringen in ziekenhuizen
- voor winstuitkeringen in ziekenhuizen
- voor betaalde voorrangszorg via SOS-artsen
- tegen een meer inkomensafhankelijke premie
- tegen maatregelen om wachtlijsten in de jeugdzorg te verminderen
- tegen het in stand houden van het wettelijk recht op jeugdzorg
- tegen een passende indicatiestelling voor AWBZ-verzekerden, waardoor meervoudig gehandicapten en mensen met een intensieve zorgvraag nu geen gebruik kunnen maken van een pgb
Veiligheid
De PVV zei te kiezen voor zero tolerance. Elk afdingen van het gezag van de politie moest worden tegengegaan.
In werkelijkheid ging de PVV akkoord met
- bezuinigingen op de politieopleiding
- afschaffing vergoeding aspirant-agenten, waardoor het voor zij-instromers onmogelijk werd om politieagent te worden
- afschaffing van middelen die gemeentes konden aanwenden voor hun veiligheidsbeleid
De PVV was tegen
- het aanpakken van alcoholverslaafden in het verkeer
- het terugdringen van de oververtegenwoordiging van niet-westerse jongeren in de criminaliteit
- het terugdringen van recidive en stemde voor bezuiniging op de reclassering
- snelle re-integratie van ex-gedetineerden.
Verkeer en vervoer
De PVV beloofde maar liefst 2 miljard euro extra in nieuwe wegen en wegverbreding te steken; vergroting van de veiligheid in het openbaar vervoer; keiharde aanpak van verkeersagressie of hufterig gedrag en beter onderhoud van wegen.
De PVV stemde
- voor elite-tolrijbanen, waarop mensen tegen betaling de files sneller kunnen passeren
- tegen mobiliteitsmanagement voor werkgevers en werknemers
- tegen geld voor sneller onderhoud van bestaande wegen
- tegen maximale sluitingstijden van spoorwegovergangen
- tegen het oplossen van het tekort aan fietsenstallingen bij stations
De PVV verklaarde zich
- tegen het weerbestendig maken van de spoorwegen
- voor een snellere stijging van de prijs van een trein- of buskaartje in vergelijking met de kosten van een auto
- tegen het verbeteren van de verkeersleiding bij ProRail
- tegen een inventarisatie van knelpunten op het spoor
- tegen een onafhankelijke klachteninstelling voor het OV
- tegen verbetering van de reisinformatie en communicatie bij ongelukken op het spoor
- tegen het instellen van maatregelen tegen autorijdende alcoholisten
- voorstander van het afschaffen van mobiele snelheidsmetingen op de snelwegen.
Dierenwelzijn
De PVV stelde fatsoen en respect voor weerloze levende wezens voorop. Niet alleen t.a.v. onze huisdieren, maar ook vanwege onze primaire levensbehoeften melk, kaas en vlees. De rechten van het dier moesten van de PVV in de grondwet worden verankerd. De PVV verklaarde zich tegenstander van plezier- druk- en drijfjacht, maar voor noodafschot en/of beheersjacht als er gevaar dreigt voor mens of dier
De PVV stemde
- tegen verplichte brandbestrijdingsmiddelen in stallen – waar de laatste vijf jaar ruim 700.000 dieren levend zijn verbrand
- tegen betere controle op de intensieve veehouderij
- tegen een voorstel om de dierenwelzijnsregels aan te scherpen
- tegen plannen om gaandeweg een einde te maken aan de bio-industrie
- tegen een verkoopverbod voor de bedreigde blauwvintonijn
- tegen het in stand houden van het systeem van dierenrechten na 2015
- tegen een vergunningenstop voor megastallen
- voor de plezierjacht op wilde zwijnen op de Kroondomeinen
Het milieu
DE PVV vond dat het goed gaat met het milieu in Nederland. De lucht is sinds decennia niet zo schoon geweest. Illegale lozingen moesten met kracht worden tegengegaan. Wetten moesten strikt worden nageleefd. Straatvuil was volgens de PVV voor veel mensen ergernis nummer één. De PVV was tegenstander van het onder water zetten van vruchtbare landbouwgrond. Dus geen ontpoldering. In de Westerschelde wilde de PVV geen nieuwe verdiepingen meer.
De PVV stemde
- tegen het voorstel om vervuilende bedrijven te laten meebetalen aan het opruimen van dioxine in onze rivierbodems
- tegen een actieplan om zwerfafval aan te pakken
- tegen gesprekken met België om te voorkomen dat de Westerschelde verder zou moeten worden uitgediept
- tegen het voorstel om meer openheid te geven over de plannen voor nieuwe kerncentrales
- voor de bouw van nieuwe kolencentrales
Democratisch Nederland
De PVV vond dat onze democratie in de grootste crisis sinds Thorbecke verkeerde. De macht moest worden teruggegeven aan de burger. Het EU-nationalisme moest de kop worden ingedrukt. De macht uit Brussel moest naar Nederland gerepatrieerd worden en subsidies aan politieke partijen waren uit den boze.
De PVV stemde
- tegen de verbetering van de informatievoorziening van de regering aan de Kamer over Europese besluitvorming en de invloed van Nederland daarop
- tegen een nieuwe wet die de financiering van politieke partijen inzichtelijker moet maken
- tegen openbaarmaking van de zakelijke belangen van ministers en hoe zij met die belangen zijn omgegaan
- voor meer invloed van ‘Brussel’ op onze begroting
De PVV verleende geen steun aan voorstellen om
- meer zeggenschap te krijgen over onze land- en tuinbouw
- de groeiende bemoeienis van Europa met onze woningcorporaties een halt toe te roepen
En tot slot: De ‘falende magistratuur’ is volgens de PVV een bedreiging voor onze democratie, maar de PVV stemde
- tegen een onderzoek naar de invloed van de manier van financieren van de rechterlijke macht op de kwaliteit van de vonnissen
Is het zo erg om af en toe onder invloed van de realiteit een verkiezingsbelofte niet na te komen? Nee, ook andere partijen doen er vrolijk aan mee.
Maar eind 2012 stelde Wilders wel doodleuk in de Telegraaf dat premier Mark Rutte niet alleen zijn eigen partij, maar de hele politiek schaadt ‘door de ene na de andere verkiezingsbelofte te verbreken’.
Veel cynischer gaat het niet worden.
IJskast
We zijn inmiddels ruim tien jaar verder en het gaat gewoon weer dezelfde kant op. De realiteit van regeringsverantwoordelijkheid doet de populistische taal en beloofde maatregelen van Wilders bijna als vanzelf in de ijskast belanden.
Of Wilders mee gaat regeren is nog steeds een vraagteken, maar als het zover gaat komen, dan voorspel ik dat zijn kiezers telkens weer te maken gaan krijgen met het levensgrote verschil tussen beloftes en de werkelijkheid.
Ik zeg het alvast maar even: de grenzen gaan niet dicht, er komt geen asielstop, Nederland zal de Europese Unie niet verlaten, de islam wordt niet aan banden gelegd, klimaatbeleid zal alleen maar steviger worden, uw portemonnee gaat niet een stuk voller worden en de woningnood zal net zo nijpend blijven.
Wen daar maar aan.
