Scholz en zijn collega’s maken zich geen zorgen over de overwinning van Poetin. Ze maken zich zorgen over het ondenkbare. Poetin verliest.
De kwestie van de rol van Duitsland in een gemilitariseerd Europa zal niet verdwijnen. Het blijft opduiken of terugkeren als een slechte uitslag, geholpen door de groep geopolitieke commentatoren die kunnen zien wat veel gewone mensen niet kunnen: Duitsland keert terug naar zijn eens militaire supermachtwortels.
Een dergelijk idee van Duitsland met een machtig leger is decennialang gedwarsboomd, gezien de enorme vloedgolf van meningen in het land tegen het herhalen van de ellende van de geschiedenis die de oudere generaties tot op de dag van vandaag kwelt, die niet zozeer last hebben van de verschrikkingen van de Derde Reich maar meer door nederlagen op het slagveld die tot op de dag van vandaag littekens hebben achtergelaten die niet alleen zichtbaar zijn, maar ook af en toe moeten worden geschraapt.
Olaf Scholz behoort tot zowel een generatie als een politieke elite die de vernederende nederlaag zowel aan de rand van Moskou als later in Stalingrad niet mag vergeten. De rol van Duitsland bij het ondersteunen van Oekraïne op het slagveld met uitrusting brengt die eerdere nederlagen recht op de voorgrond van Schilz’ geest alsof het gisteren was.
En dus is het bewapenen van Oekraïne bijna een publieke plicht tegen Poetin, die meer wordt gezien als een Sovjetleider die verbonden is met de geschiedenis dan als een moderne die een moderne staat opbouwt. Maar verder gaan en erin slagen Duitsland te herbewapenen lijkt een gigantische zelfmoordpoging, zowel voor hem als kanselier – en leider van een coalitieregering die in de war is door de internationale politiek – en ook voor de politieke generatie die hij vertegenwoordigt.
Het was de oorlog in Oekraïne die het mogelijk maakte om de gebruikelijke weerstand tegen het idee van “herbewapening” op pauze te zetten, zodat een parlement van oorlogshonden hun leider kon aanvallen met zijn plan van 100 miljard euro om het leger te stimuleren.
De Duitse militaire sector wordt niet alleen geteisterd door corruptieproblemen, maar ook door een buitengewoon zwaarwegend en lastig beheersgebied, en het kan enige tijd duren voordat dit plan zelfs maar werkelijkheid kan worden. Bovendien zullen sommigen beweren dat 100 miljard euro niet veel geld is als het gaat om het moderniseren van wat toch al een vervallen onderdeel van de overheidsuitgaven was. Het is niet het geld dat telt, maar de ideeën die ermee gepaard gaan.
Duitsland gebruikt de oorlog in Oekraïne nu om het ondenkbare te doen, geloven velen, en om een programma te leiden om de EU een eigen leger te geven, een dat waarschijnlijk geen “EU-leger” zal worden genoemd omdat het niet door Brussel zal worden geleid, maar door Berlijn. Met deze nieuwe stap, die zo’n ingrijpende verandering betekent voor de Duitse leiders, zal Duitsland gaan nadenken over het uitspreiden van zijn vleugels en optreden als een mini-supermacht rond de hotspots van de wereld in Afrika en het Midden-Oosten.
En er zijn al andere EU-lidstaten die zijn troepen zouden sturen om zo’n nieuw Duits militair initiatief te ondersteunen. Daarom zal het EU-leger, bij naam minder, maar door de praktijk, evolueren en zowel de EU het enige geven waar ze van heeft gedroomd sinds het blok ontstond in de jaren 60 maar tegelijkertijd ook de moeder van alle nachtmerries.
Een van de redenen waarom Duitsland dit geld in de eerste plaats aan militairen moet uitgeven, is dat zijn eigen voorraden bijna op zijn omdat er veel uitrusting naar Oekraïne wordt gestuurd en ook beloften aan buurlanden om hen in het geval van nieuwe tanks te leveren van hen sturen hun oudere Russisch/Sovjet-tijdperk naar Kiev. En dan zijn er nog de beloften die Duitsland heeft gedaan om nieuwe Leopard-tanks naar het Oekraïense regime te sturen.
Op papier zijn er dus veel beloftes die nu al worden verbroken. Volgens rapporten zijn beloften om langeafstandskanonnen naar Oekraïne te sturen al verbroken, dus men moet zich afvragen of de beloften om de tanks te sturen serieus genomen kunnen worden. Duitsland is in de war over Oekraïne en wat zijn doelstellingen zouden moeten zijn, wat de grilligheid van de beslissingen van Scholz verklaart en de beloften die vaak oneerlijk blijken te zijn.
Maar de echte beslissing achter de uitgaven gaat over het verdedigen van Duitsland. Scholz en zijn collega’s maken zich geen zorgen over de overwinning van Poetin. Ze maken zich zorgen over het ondenkbare. Poetin verliest. In dit geval maken de Duitsers zich zorgen over een aanval op het Duitse thuisland zelf, waarbij alleen Polen Rusland en Duitsland verdeelt.
Afgezien van het voor de hand liggende probleem van een totaal gebrek aan vertrouwen in de NAVO om een dergelijke stap van Poetin te voorkomen of af te schrikken, voorspelt dit niet veel goeds voor Europa, of wat dat betreft, de toekomst van de NAVO. Als zo’n aanval zou plaatsvinden, misschien zelfs vanaf Poolse bodem, en de NAVO niet snel handelde, dan zal de geloofwaardigheid van deze organisatie binnen enkele minuten instorten en zal Duitsland opnieuw een oorlog met Rusland voeren, en de kansen zien er vandaag niet goed uit, gebaseerd op over de lessen van de geschiedenis.
De stap van Duitsland om zich los te maken van de NAVO en ofwel zijn eigen zogenaamde vredeshandhavingsorganisatie te vormen, die EU-functionarissen in Brussel een EU-leger zullen noemen – of een ‘pijler’ binnen de NAVO – levert een aantal problemen op voor de grotendeels Amerikaanse organisatie geleid. Biden zou zo’n initiatief kunnen verwelkomen, omdat het zou kunnen worden beschouwd als een manier om de Amerikanen van hun conflictplicht te ontlasten, zeker in Europa en zeker in het ergste geval met Rusland, waarvan hij al heeft aangegeven dat hij er geen Amerikaanse troepen voor zal inzetten – een van de de redenen waarom hij Poetin niet wil provoceren door langeafstandsartillerie te sturen die Rusland zelf kan bereiken.
Maar op de langere termijn kan een EU-leger in of uit een NAVO-structuur alleen maar een groter probleem worden dan een oplossing voor mondiale conflicten in het algemeen en zeker in Oekraïne.
Het is geen nieuw idee om zo’n ‘afgescheiden’ contingent van NAVO-landen te hebben. Ironisch genoeg is het Amerika dat de wereld heeft laten zien dat het in staat was dit zelf te doen in Afghanistan, waar nooit werd gemeld dat de VS een eigen onafhankelijk niet-NAVO-contingent soldaten hadden, wat ik ontdekte toen ik daar in 2008 werkte en welke Amerikaanse officieren altijd verlegen om over te praten; ze waren er voor het geval de door de NAVO geleide operatie – ISIF genaamd – niet altijd precies zou verlopen zoals Washington wilde, werd mij verteld door Amerikaanse generaals.
De Amerikanen kunnen dus moeilijk met de vinger naar Duitsland wijzen en Duitsland ervan beschuldigen de vlieg in de zalf te zijn als ze doorgaan met hun militaire ambities. Maar het zal zeker de betrekkingen tussen de VS en de EU onder druk zetten, aangezien de VS niet langer een dominante kracht zal zijn. Ook kan de door Duitsland geleide operatie andere doelstellingen hebben dan de NAVO in de hotspots van de wereld, wat de handelsbetrekkingen, zowel multilateraal als unilateraal met de EU, verder onder druk zal zetten.
Tot nu toe volgt de EU Washington grotendeels op bijna alle grote beleidsinitiatieven en dit is dus echt een stap in het duister, maar een die veel hardcore federalisten in Brussel zullen verwelkomen. Voor Duitsland zelf zit de stap vol valkuilen, aangezien er zoveel scenario’s zijn die verder gaan dan alleen vredeshandhaving in Afrika, waar het hele idee kan ontploffen in het gezicht van degenen die er voorstander van zijn. inclusief de oorlogshonden in Brussel die een nieuwe golf van Brexit-achtige lidstaten zullen voelen die een identiteit binnen de EU hebben verloren, waarschijnlijk te beginnen met Hongarije.
‘Hoe groter je bent, hoe harder je valt’ is niet alleen een adagium dat van toepassing is op Poetin. Het zal meer passen bij het Duitse kruis op uniformen, meer nog bij uniformen met een blauwe armband van Brussel.