Na een strafrechtelijke klacht in België tegen de voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie, neemt de zogenaamde sms-zaak nu een nieuwe wending. De rechter die verantwoordelijk is voor het onderzoek zal waarschijnlijk toegang krijgen tot de geheime berichten die zijn uitgewisseld tussen Ursula von der Leyen en Albert Bourla, CEO van Pfizer, tenminste als ze niet zijn verwijderd.
De akkoorden over vaccins waarover via sms is onderhandeld tussen de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen en de CEO van de farmaceutische gigant Pfizer, Albert Bourla, hebben veel inkt doen vloeien, niet in de laatste plaats omdat velen met juridische kennis beweren dat de Europese Commissie, die niet is gekozen, niet over de nodige bevoegdheden beschikt. mandaat om hierover te onderhandelen.
Vanwege dit vermoeden van onderhandelingen “buiten het kader” van het ondertekende megacontract voor de aanschaf van vaccins, zou het een misdaad zijn om deze sms-berichten niet te presenteren, die wettelijk worden beschouwd als administratieve documenten en dus moeten worden geregistreerd. Als ze zijn geschrapt, moet president Ursula von der Leyen, als verantwoordelijk hoofd van een overheidsinstantie, zich in de rechtbank verantwoorden. De zaak zou het bestaan van “een corruptiepact” kunnen onthullen, aldus de Franse advocaat Diane Protat, maar heeft weinig aandacht gekregen in de reguliere media.
Verschillende alternatieve media hebben geschreven over de administratieve verdraaiingen in de zaak waarin leden van het EU-parlement twee keer tevergeefs de CEO van Pfizer uitnodigden om zichzelf toe te lichten voor het Europees Parlement. Hij accepteerde de eerste uitnodiging, maar annuleerde op het laatste moment en stuurde in plaats daarvan een ondergeschikte, Janine Small. Toen ze er rechtstreeks naar werd gevraagd, gaf ze toe dat ze niet hadden getest of het vaccin effectief was tegen overdracht, maar koppig weigerde om enige financiële voorwaarden in de overeenkomst bekend te maken.
Belangenverstrengeling? Corruptie?
Sinds oktober 2022 loopt er een onderzoek binnen de Europese autoriteiten. Vervolgens startte de BonSens-vereniging in december een procedure bij de New York State Court om de beruchte sms-berichten te laten overhandigen, omdat ze ernstige vermoedens hebben tegen de voorzitter van de Europese Commissie met betrekking tot belangenconflicten of zelfs corruptie.
Feit is dat geen enkel officieel document precies de officiële voorwaarden beschrijft van de onderhandelingen over het gigantische derde contract voor de aankoop van vaccins van Pfizer, goed voor 1,8 miljard doses, voor een bedrag van meer dan 70 miljard euro.
Iets anders dat niet in significante mate door de reguliere media wordt gemeld, is dat de New York Times de Europese Commissie op dezelfde gronden heeft aangeklaagd om toegang te krijgen tot de sms-berichten op 25 januari 2023.
Op 5 april 2023 diende lobbyist Frédéric Baldan een nieuwe klacht in, dit keer als strafzaak in België, bij onderzoeksrechter Frenay in Luik. Zijn klacht verwijst rechtstreeks naar de kwestie van het derde contract voor de aanschaf van vaccins en het feit dat de onderhandelingen blijkbaar buiten het gebruikelijke kader om over dit type contract te onderhandelen plaatsvonden, waarbij de stuurgroep die verantwoordelijk was voor de beoordeling van de offertes werd omzeild. Ursula von der Leyen heeft echter geen mandaat dat haar het recht geeft om tussenbeide te komen in dit soort contractonderhandelingen.
Het Belgische recht heeft een bijzonderheid. Een exploitant van het openbaar gezag die willekeurig een grondwet overtreedt, riskeert gevangenisstraf (artikel 151 van het wetboek van strafrecht). Het gaat in dit geval om het recht om elke burger toegang te geven tot administratieve documenten, volgens het principe van openbaarheid.
De klacht is dus afkomstig van een particulier en betreft civielrechtelijke aansprakelijkheid voor oneigenlijke gezagsuitoefening, bevoegdheidsoverschrijding, vernieling van openbare registers, onrechtmatige vooringenomenheid en corruptie. De klacht beoogt daarom alle eventualiteiten te dekken.
Deze zaak is een echte aardbeving op het Europese politieke toneel, dat al is getroffen door verdenkingen van corruptie tegen EU-gezondheidscommissaris Stella Kyriakidou en het QatarGate-schandaal.
Chaos
Hoewel de EU-commissie burgers, of zelfs EU-parlementariërs, geen licht wilde laten werpen op de (dure) economische voorwaarden voor de aankoop van vaccins, kon een juridische oplossing worden gevonden op het niveau van de staat en zijn jurisdictie, in dit geval, België.
Bovendien zetten een tiental Europese staten, waaronder Polen en Bulgarije, nu vraagtekens bij de aankoopprijs van vaccindoses en maken ze zich zorgen over de verplichting om producten aan te bevelen die, naast wijdverspreide twijfel over hun werkelijke effectiviteit, niet langer bruikbaar zijn sinds de Covid-19-epidemie fenomeen is voorbij.
In Frankrijk blijven 46 miljoen doses in het magazijn van de gezondheidsadministratie en zullen verloren gaan. Er zijn meer dan 30 miljoen doses in Italië en meer dan 10 miljoen in België. Een echte verspilling. Hoe kan het idee worden ondersteund – of was het mogelijk om het idee te ondersteunen dat er nog meer doses moeten worden gekocht onder de dreiging van vervolging wegens niet-naleving van een commercieel contract … dat niemand te zien krijgt?
Deze situatie heeft alle kaarten in handen gegeven aan de farmaceutische industrie, in de eerste plaats aan Pfizer, dat meer dan driekwart van de verkoopcontracten in handen heeft gekregen. Dit zet Europees Parlementslid Michèle Rivasi, van Europe Ecology-The Greens (EELV), ertoe aan om te zeggen:
“Het lijkt alsof het de farmaceutische bedrijven zijn die de pen hebben vastgehouden bij de Europese Commissie.”
Ze besprak de zaak in verschillende Franse media, zoals de linkse krant l’Humanité, die het onderwerp op haar YouTube-kanaal presenteerde. De krant Valeurs Actuelles bracht het onderwerp ter sprake in een column van Patricia de Sagazan. De EU-nieuwswebsite EURACTIV besteedde aandacht aan het onderwerp. Sud-Radio sprak ook over dit nieuws dankzij André Bercoff, die het woord overliet aan Diane Protat en Frédéric Baldan.
Een catastrofale stilte voor de democratie
Het onderwerp zou snel kunnen gaan van een soapserie tot een groot juridisch en politiek schandaal. De voorzitter van de EU-Commissie, die al een turbulent verleden heeft met het Duitse rechtssysteem sinds ze minister van Defensie van het land was, heeft veel tekenen van hechte vriendschap met Albert Bourla getoond, niet in de laatste plaats via haar echtgenoot, die op farmaceutisch gebied werkt .
De uitgewisselde sms-berichten moeten aan het publiek worden getoond om de EU-instellingen niet verder in diskrediet te brengen, kortgesloten door Von der Leyen’s wens om deze zaak zelf te behandelen. EU-instellingen lijden aan een ogenschijnlijk zorgwekkende structurele zwakte, namelijk dat ze te veel worden blootgesteld aan de macht achter industriële en financiële lobbygroepen.
Sinds het begin van de “gezondheidscrisis” in 2020 hebben de reguliere media een duidelijke inactiviteit getoond over deze kwesties. De ethische regels voor journalisten die zijn vastgelegd in de Verklaring van München van 1971 hebben tot doel de burgers objectieve en feitelijke informatie te garanderen over de gevaren die de openbare aangelegenheden en het algemeen belang bedreigen. Het journalistenkorps van tegenwoordig lijkt deze regels vaak te zijn vergeten.
Dit stilzwijgen is een ernstige zaak voor de democratie en de stabiliteit op politiek gebied in Europa. Terwijl het wantrouwen van burgers jegens de media in Europa blijft groeien, schaadt deze situatie ook het imago van de EU en haar lidstaten die niet reageren op de tekortkomingen van de supranationale instellingen die de landen nu grotendeels besturen.