De grillige Amerikaanse president is van het wensen van vrede met Iran afgeweken om een paar dagen later een verhulde dreiging van nucleaire vernietiging tegen de Islamitische Republiek te maken.
Donald Trump kwam dit weekend op zijn tjilpenstoel en waarschuwde voor het “officiële einde van Iran”.
De configuratie van militaire macht in de Perzische Golf, de toename van spanningen tussen de VS en Iran en de losgeslagen agressieve retoriek vormen allemaal een tondeldoos.
Soms hebben de hoofdrolspelers gezegd dat ze geen oorlog willen. Maar net zoals de gladde helling richting de Eerste Wereldoorlog (1914-18), kan de uitbarsting van vijandelijkheden een eigen logica aannemen.
Paradoxaal genoeg zijn verzekeringen vorige week van president Trump en zijn topdiplomaat Mike Pompeo dat de VS “niet fundamenteel op zoek zijn naar een oorlog met Iran” in feite niet zo geruststellend.
Noch, het moet gezegd worden, zijn garanties van de Iraanse leiding dat zij ook geen oorlog met de VS willen. Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Mohammed Javad Zarif zei dat er “geen honger naar oorlog” was. Dat kan zo zijn, maar het is geen garantie dat er niet één zal zijn, vooral omdat de omstandigheden zo precair zijn.
In de aanloop naar de Eerste Wereldoorlog waren de Europese leiders net zo onvermurwbaar dat oorlog kon worden vermeden. Ze dachten dat hun rationaliteit en moderniteit hen zouden behoeden voor een catastrofe. Niettemin stortten de Europeanen zich snel in een vuurzee door een kettingreactie buiten hun macht.
Wat vandaag bijzonder ernstig is, is de grillige en opruiende aard van de retoriek van Trump. Aan het einde van vorige week vertelde hij de media dat “hij hoopte” dat er geen oorlog met Iran zou zijn. Hij zinspeelde zelfs op de mogelijkheid van toekomstige diplomatieke gesprekken met Teheran. In het weekend bladerde Trump zoals altijd en twitterde dat als Iran de VS zou bedreigen “het het officiële einde van Iran wordt”.
“Als Iran wil vechten, zal dat het officiële einde van Iran zijn. Dreig de Verenigde Staten nooit meer! “Tweette de Amerikaanse opperbevelhebber.
Het is niet duidelijk wat hem ertoe heeft gebracht. Misschien rapporten over raketaanvallen op de Amerikaanse ambassade in Bagdad, door Iraanse gesteunde Iraakse milities gebeiteld. Of misschien heeft iemand zijn hamburger te gaar gemaakt.
Er kan geen twijfel over bestaan dat Trump het gebruik van kernwapens tegen Iran inroept als er een oorlog uitbreekt. Wat valt er nog meer af te leiden uit de woorden “het officiële einde van Iran”?
Een senior Republikeinse senator, Tom Cotton, die een akelige oorlogshavik is op Iran, leek ook te steunen op nucleaire aanvallen als er een conflict zou ontstaan. Hij vertelde Fox News dat de VS Iran konden verslaan met slechts twee aanvallen, waarbij ze cryptisch “de eerste aanval en de laatste aanval” werden genoemd. Dat laat wederom weinig twijfel bestaan dat nucleaire vernietiging in de geest van de Washington-politici opkomt met betrekking tot het vervolgen van een oorlog met Iran.
Zo’n denken is natuurlijk verachtelijk. De genocidale vernietiging van een andere natie aanschouwen, demonstreert de barbaarsheid en ongerechtigheid van Amerikaanse heersers. Maar we zouden niet verrast moeten zijn door dergelijke verdorvenheid. De Amerikanen zijn tenslotte de enige mensen die ooit atoombommen gebruikten toen ze in augustus 1945 twee bommen op Hiroshima en Nagasaki gooiden, waarbij meer dan 200.000 burgers werden gedood. Washington heeft altijd het helse “recht” gereserveerd om kernmacht preventief te gebruiken om “zijn vitale belangen te verdedigen”.
Tijdens de Koude Oorlog-decennia hadden Amerikaanse strategen plannen opgesteld om preventieve nucleaire aanvallen uit te voeren op zowel de Sovjet-Unie als China, wetende dat miljoenen onschuldigen zouden worden vernietigd.
Trump heeft eerder Noord-Korea gewaarschuwd voor nucleaire vernietiging en opschepte over “een furie zoals de wereld nog nooit eerder heeft gezien”. Hij maakte zelfs een soortgelijke dreiging van vernietiging tegen Noord-Korea terwijl hij de Algemene Vergadering van de VN toesprak in september 2017. De arrogante criminaliteit kent geen grenzen. Stel je voor dat, voordat de VN in brutale schending van haar oprichtingsakte agressie verbood, Trump eigenlijk genocide genoot. (Hij is sindsdien de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un gaan omarmen met diplomatie, maar de psychotische Amerikaanse macht kan op elk moment terugkeren naar barbaarse agressie, als gesprekken zijn dictaten niet sussen.)
Trump’s nieuwste retorische dubbelzinnige kant tegen Iran is net zo provocerend als mogelijk. Kraaien over het uitroeien van een hele natie is alles behalve het verklaren van oorlog. Het is één tweet verwijderd van een vonkend vuur. Het is gestoord en crimineel. Waarom heeft Twitter het account van Trump niet afgesloten?
Om terug te keren naar onze analogie in de Eerste Wereldoorlog, werd die afschuwelijke gebeurtenis, die resulteerde in tot 20 miljoen doden en de komst van moord op industriële schaal, indertijd grotendeels door het publiek tegengewerkt. Politieke, militaire en imperiale leiders gingen ten strijde ondanks garanties vooraf dat er geen oorlog zou zijn. Het was alsof de naties in een vuurzee strompelden.
Het was echter niet helemaal ongekend. Wat het geweld onvermijdelijk maakte, was de configuratie van strijdkrachten en internationale spanningen waren over meerdere jaren opgezet zoals een kruitvat. Eén vonk – de moord op aartshertog Franz Ferdinand in Sarajevo op 28 juni 1914 – leidde tot een kettingreactie van rampspoed.
Dat is waarom geloften van deze Amerikaanse president dat hij niet wil dat oorlog nogal verontrustend is. De zelfgenoegzaamheid is alarmerend. De regering-Trump heeft al het mogelijke gedaan om een explosieve lont in de Perzische Golf neer te leggen. Van het vernietigen van het 2015 nucleaire akkoord met Iran, tot het oprukken van economisch terrorisme door middel van illegale sancties, van het verzenden van vliegdekschip-zee-armada en B-52 bommenwerpers, naar een hint op nucleaire vernietiging.
Washington is volledig schuldig aan de explosieve configuratie. Voor Trump en andere Amerikaanse politici om te praten over “niet willen oorlog” is belachelijke naïviteit of dubbelhartigheid.
Raketten afgevuurd op de Amerikaanse ambassade in Bagdad, of Jemenitische drones die de Saoedische olie-infrastructuur aanvielen, of verdachte sabotage van tankers in de Perzische Golf. De vonken vliegen naar het kruitvat.
De herhaling van de geschiedenis is niet onvermijdelijk. Maar Washington heeft zeker zijn duivelse uiterste best gedaan om de geschiedenis te herhalen – een eeuw na de Eerste Wereldoorlog.