Van verborgen spionagecamera’s tot wraakporno: Zuid-Koreaanse vrouwen worden het doelwit van zedendelinquenten en worden geconfronteerd met enorme obstakels voor gerechtigheid.
In Zuid-Korea drijft een epidemie van online seksuele misdrijven vrouwen tot zelfmoord en wanhoop, zo blijkt uit een omvangrijk nieuw rapport dat deze week is gepubliceerd door Human Rights Watch.
De studie schetst de duistere kant van een tech-forward cultuur die het hoogste percentage smartphonebezit ter wereld heeft. Een golf van mishandelingen mishandelt vrouwen via geheime spionagecamera’s en de verspreiding van niet-consensuele afbeeldingen. Het fenomeen heeft slachtoffers levenslange trauma’s bezorgd, ontdekten onderzoekers, waardoor sommige vrouwen gedwongen werden het land te ontvluchten, intieme relaties op te geven, het internet te verlaten, zelfbeschadiging te overwegen of hun leven te beëindigen.
De CEO van een bedrijf dat met vrouwen samenwerkt om ongewenste digitale content te verwijderen, schat dat ongeveer vier van zijn cliënten elk jaar zelfmoord plegen.
“Ik was echt geschokt door hoeveel vrouwen over zelfmoord spraken,” zei rapportauteur Heather Barr, de interim co-directeur van vrouwenrechten bij Human Rights Watch. Barr baseerde het rapport op interviews met 38 proefpersonen, waaronder overlevenden van digitale seksuele misdrijven, overheidsfunctionarissen, activisten en directe dienstverleners voor slachtoffers van online misbruik, evenals een online enquête die werd verspreid onder honderden vrouwen. “Ik denk dat dit een illustratie is van wat de impact is voor mensen. Er is iets unieks aan deze specifieke misdaad en ik denk dat het komt omdat het nooit ophoudt.”
In de Zuid-Koreaanse context omvatten digitale seksuele misdrijven het vastleggen en delen van intieme beelden van mensen — bijna altijd vrouwen en meisjes — zonder hun toestemming. Daders maken gebruik van een aantal methoden om de beelden vast te leggen en te verspreiden, van spionagecamera’s die verborgen zijn op openbare plaatsen zoals toiletten en hotels tot het heimelijk filmen van vrouwen zonder hun toestemming, tot de publicatie van gemanipuleerde of niet-consensuele intieme beelden. Het fenomeen is de afgelopen tien jaar geëxplodeerd. Van 2008 tot 2020 steeg het percentage vervolgingen van seksuele misdrijven in Zuid-Korea waarbij sprake was van illegaal filmen van vier naar 20%.
Hoewel de motieven van daders variëren — sommigen doen het om winst te maken, door beelden te verkopen aan websites en platforms, terwijl anderen het doen voor hun plezier of om wraak te nemen op ex-partners — kan de impact slachtoffers achterlaten met een diep trauma. De psychologische schade wordt vaak verergerd door negatieve ervaringen met politieagenten en het rechtssysteem, zo bleek uit het rapport, waarbij aanklagers meer dan 40 procent van de digitale zedenmisdrijven lieten vallen.
De plaatsing van spioncamera’s in openbare toiletten was zo wijdverbreid dat de regering van Seoul in 2018 een programma onthulde om de ruim 20.000 toiletten van de stad dagelijks te inspecteren. “Deze enorme inzet van menselijke hulpbronnen was een indicatie van hoe onbeheersbaar het probleem was geworden van mensen die intieme beelden van vrouwen en meisjes in openbare toiletten en andere openbare locaties filmden en probeerden te filmen”, aldus het rapport.
De spioncamera’s zitten vaak verstopt in alledaagse voorwerpen zoals tandpastatubes, kleerhangers of koffiekopjes, legde Barr uit, met de mogelijkheid om beelden rechtstreeks naar de smartphone van een gebruiker te streamen. Het rapport vertelde een huiveringwekkend voorbeeld van een slachtoffer wiens baas haar een klok cadeau deed. Het voorwerp, ontdekte ze later, streamde al meer dan een maand beelden van haar slaapkamer naar zijn mobiele telefoon. Toen ze hem erover aansprak, vroeg hij: “Is dat het ding waar je de hele nacht voor opbleef om te googelen?” De ervaring had invloed op haar geestelijke gezondheid; ze slikt nu medicijnen om haar angst en depressie te beheersen.
Een ander onderwerp kwam erachter dat een buurman haar heimelijk door haar raam had gefilmd. De politie ontdekte later dat hij afbeeldingen van zeven andere vrouwen op zijn elektronische apparaten had opgeslagen en werd een paar jaar eerder aangeklaagd voor dezelfde misdaad. Desondanks kreeg hij een voorwaardelijke straf, wat de kritiek onderstreept dat daders niet adequaat worden gestraft voor hun misdaden. Volgens het rapport lieten aanklagers in 2019 43,5 procent van de zaken van seksuele digitale misdrijven vallen, terwijl 79 procent van de mensen die werden veroordeeld voor het opnemen van niet-consensuele intieme afbeeldingen in 2020 een voorwaardelijke straf of boete kreeg.
“De kern van de reactie van de overheid is een onvermogen om te beseffen hoe diep de impact van digitale seksuele misdrijven op overlevenden is”, concludeert het rapport. “Als een afbeelding die niet met wederzijdse instemming is gedeeld, of als het slachtoffer bang is dat deze wordt gedeeld, blijft de angst dat de afbeelding verschijnt of opnieuw verschijnt, voor onbepaalde tijd boven de overlevende hangen.”
Onaangetast en toch verwoest: de tol van de Koreaanse spycam-epidemie
De trouwzaal was geboekt en alle meubels waren gekocht, maar de bruid – een van de duizenden vrouwen die het slachtoffer werden van een epidemie van hightechvoyeurisme in Zuid-Korea – is er niet.
Lee Yu-jung pleegde zelfmoord nadat een collega haar in het geheim filmde in de kleedkamer van het ziekenhuis waar ze beiden werkten, de eerste gerapporteerde ‘spycam’-dood in het land. Er werden beelden van Lee gevonden in een grotere cache met video’s van vrouwen, allemaal illegaal gejat in de spycam-epidemie van het land, vaak met goedkope apparaten zo klein als een sleutelhanger.
“Ik ben boos. Ik wil niet geloven dat ze weg is,” zei Lee Young-tae, vader van de 26-jarige patholoog, die zelfmoord pleegde door in september van een gebouw te springen. Nu digitale seksuele misdrijven wereldwijd toenemen, is Zuid-Korea het wereldwijde epicentrum geworden van spycam – het gebruik van kleine, verborgen camera’s om slachtoffers naakt, urinerend of midden in de seks te filmen.
De meeste slachtoffers zijn vrouwen – mensenrechtenorganisaties zeggen dat het schandaal een indicatie is van breder seksisme in de maatschappij – en Lee’s zaak heeft de mentale tol die het kan eisen van zijn slachtoffers, samen met de mildheid van de straffen die aan veel mannen worden opgelegd, aan het licht gebracht. Voordat Lee stierf, zei haar vader dat ze aan de drank was geraakt en antidepressiva had genomen nadat de politie de man had betrapt op het illegaal filmen in een supermarkt, alleen om zijn voorraad geheime beelden te ontdekken, haar naakte lichaam tussen de vele vrouwen die hij eerder had gefilmd.
In november werd hij veroordeeld tot 10 maanden gevangenisstraf. Lee’s vader gelooft dat de man, ook een patholoog, er licht vanaf is gekomen. Volgens de wet kan hij maximaal vijf jaar gevangenisstraf krijgen. “Ik wil dat de rechtbank illegaal filmen beschouwt als een misdaad die net zo ernstig is als seksueel misbruik. Er is nu een groot gat,” vertelde hij de Thomson Reuters Foundation in zijn huis in een plattelandsstadje in de buurt van de Zuid-Koreaanse havenstad Busan.
Vrouwenrechtenactivisten willen ook strengere straffen, en zeggen dat voyeurs niet zomaar vrijuit moeten gaan omdat ze niet fysiek worden aangevallen. De mentale gevolgen zijn net zo verwoestend, zeggen ze. Bijna één op de vier vrouwen die is lastiggevallen of in het geheim is gefilmd, heeft aan zelfmoord gedacht, volgens een enquête onder 2000 slachtoffers in oktober door het Korean Women’s Development Institute, een overheidsdenktank.
Overal ter wereld hebben seksuele roofdieren geprofiteerd van technologie om vrouwen te targeten, van “wraakporno” – het vrijgeven van naaktfoto’s van voormalige partners – tot “upskirting”, waarbij telefoons worden gebruikt om onder de rokken van vrouwen te kijken. Het probleem is vooral acuut in het technisch onderlegde Zuid-Korea, waar duizenden vrouwen de straat op zijn gegaan om te protesteren.
Officiële cijfers tonen aan dat er in 2018 ongeveer 6.000 gevallen van zogenaamde spycamporno waren en ongeveer 6.500 het jaar ervoor. De daders filmen meestal op openbare plaatsen, in kleedkamers of toiletten, of in hotels, en verkopen de beelden vervolgens aan pornosites. Een Zuid-Koreaanse pornowebsite die meer dan een miljoen gebruikers trok en duizenden spycamvideo’s hostte, floreerde jarenlang totdat deze in 2016 werd gesloten na klachten van activisten.
Een medeoprichter werd vorig jaar gevangengezet. Beelden kunnen tot 100.000 won ($ 90) opbrengen, waarbij topverdieners meer dan 100 miljoen won per maand binnenhalen, melden lokale media. De overheid heeft een reeks tegenmaatregelen ingevoerd: langere gevangenisstraffen, dagelijkse controles in openbare toiletten en een taskforce om slachtoffers te helpen de ongewenste online video’s te doden. Maar het probleem is nog steeds niet opgelost.
Het Zuid-Koreaanse ministerie van Gendergelijkheid en Gezin zei dat overtreders straffen moeten krijgen die passen bij de ernst van het vergrijp, en dat het hoogste gerechtshof van het land nieuwe richtlijnen voor straffen voor digitale seksuele misdrijven opstelt. Het zei dat het vergroten van het bewustzijn over vrouwenrechten ook belangrijk was. “Om digitale seksuele misdrijven uit te bannen, moet eerst het verkeerde idee dat het lichaam van een vrouw seksueel wordt geobjectiveerd, worden veranderd”, zei het ministerie in opmerkingen aan de Thomson Reuters Foundation. Ook beroemdheden zijn niet immuun voor seksuele invasie.
De zelfmoord van K-popster Koo Hara in november leidde tot een landelijk debat over de gezondheidsimpact op vrouwen, ongeacht hun status, van deze nieuwe en extreme inbreuken op de privacy. Vóór haar dood had Koo een rechtszaak gevoerd tegen een ex-vriend die dreigde hun seksvideo’s openbaar te maken. Hij kreeg een voorwaardelijke gevangenisstraf voor mishandeling en chantage.
Kim Young-mi zei dat slachtoffers van spycam- of wraakporno vaak hun trauma opnieuw moesten beleven in herhaalde pogingen om video’s van internet te halen, en dat de huidige wetten geen afschrikwekkend effect hadden. “De straf voor het verspreiden van seksvideo’s is te zwak vergeleken met de schade die het slachtoffer wordt toegebracht”, aldus Kim, directeur van de Korean Women Lawyers Association.
Uit een onderzoek van de non-profitorganisatie uit Seoul bleek dat slechts 5% van de bijna 2000 zaken van illegale filmopnames die tussen 2011 en 2016 voor de rechter kwamen, eindigde met een gevangenisstraf. STIGMA Massale protesten in 2018 leidden ertoe dat meer vrouwen het stigma overwonnen om de misdaad te melden, aldus adviseur Kim Milinae van de Gwangju Women Link,die juridische ondersteuning biedt aan slachtoffers.
Maar de counselor, die Yu-jungs familie helpt, riep op tot geestelijke gezondheidszorg voor de slachtoffers en familie die zich melden om om te gaan met wat zij een patriarchaal systeem noemde.
“(Digitale criminaliteit) omvat geen fysieke kracht, maar de impact is er, het bestaat en het duurt lang,” zei ze.
Nadat haar dochter stierf, probeerde Yu-jungs moeder zelfmoord te plegen en de vader nam wat tijd vrij van zijn werk als vrachtwagenchauffeur. Terwijl ze door foto’s op een telefoon scrolde – gelukkige momenten van haar dochter die op vakantie was met haar verloofde – zei Jeong Hee-ho dat ze terughoudend was om zich uit te spreken, maar wanhopig was voor verandering.
“Ik had er nog niet over nagedacht hoe spycam mijn leven zou kunnen beïnvloeden tot nu toe,” zei de 49-jarige moeder. “Ik weet dat ik haar leven niet terug kan brengen, dus ik doe dit om te voorkomen dat meer mensen spycam-slachtoffers worden.”