De Week van de Lentekriebels: de clitoris is de kanarie in de kolenmijn

Lentekriebels De geschiedenis herhaalt zich, maar nooit helemaal op dezelfde manier. Ultrarechts en religieus Nederland hingen deze week in de gordijnen vanwege de Week van de Lentekriebels. Kinderen al vanaf groep 1 basisschool onderwijzen in kennis over hun lichaam? Bah! Hen leren dat alleen zij bepalen wat er op het gebied van intimiteiten gebeurt? Het zal toch niet..

Over seks wordt veelal lacherig en besmuikt gedaan. We zijn allemaal uit ‘de geslachtsdaad’ ontstaan, iedereen heeft in min of meerdere mate seksuele gevoelens, maar tegelijkertijd worden die geïnterpreteerd door de overheersende cultuur van het moment. Met al dan niet de taboes. Verschuivingen in opvattingen over seks zijn als een soort ‘kanarie in de kolenmijn’: ze zijn een indicator voor de sfeer in de maatschappij.

Ook al komen we allemaal uit een vagina

Dat komt omdat mensen van alle tijden het spoor bijster waren. Want wat is het verschil tussen liefde en lust, tussen seksualiteit en intimiteit, tussen mannelijk en vrouwelijk en bovenal: hoe hoort het eigenlijk? En omdat die laatste vraag zinloos is en er in de eerste 7 jaar van een mensenleven een blauwdruk gevormd wordt voor het latere leven, is de wijze waarop hechting, aantrekkingskracht en het al dan niet beheersen van impulsen nauw verbonden met de cultuur thuis en de omgeving. Of zoals ik vroeger bij pedagogiek leerde: hoe meer balans een kind ontwikkelt tussen hoofd, hart en handen, hoe beter hij (m/v/x) zal kunnen omgaan met het leven later.

Hippies van de Middeleeuwen

Hoogleraar Herman Pleij schreef het boek ‘Oefeningen in genot’, over seks in de Middeleeuwen: de seksuele revolutie van de 15de eeuw. Jawel, 500 jaar voordat de hippies de vrije liefde predikten. Het beeld van zinnelijkheid staat haaks op het klassieke beeld dat wij van de duistere Middeleeuwen hebben. Met name in de 14e eeuw werd literatuur steeds meer gebruikt als voorlichting. Geen porno, zoals nu, waardoor je seksueel geprikkeld moet worden, maar meer gepersonifieerde geslachtsdelen, heel technisch beschreven. Pleij noemt de verhalen waarin “een ridder met zijn staf de bodem van de roos moet bereiken”. En soms gingen verhalen letterlijk over een vagina op laarsjes of een penis met een hoedje.

Terug naar zogenaamd fatsoen

Daar kwam een heftige reactie op. De kerk nam de touwtjes weer stevig in handen. Vanwege de nadruk die werd gelegd op goede zeden en fatsoensnormen, werd deze zogenaamde Victoriaanse tijd synoniem aan conservatisme, preutsheid, humorloosheid en tuttige burgerlijkheid. De Bijbel stelt namelijk dat seks een cadeau is voor echtelieden in een eervol huwelijk. Het was de basis voor wat we later het madonna-/hoer-syndroom zijn gaan noemen. Nette vrouwen gedragen zich en zijn ‘eigendom’ van hun man en vrouwen die zich niet aan deze regels houden zijn allemaal hoeren en daarmee kun je doen wat je wilt. Zo groeiden generaties mannen op met een verknipt genderbeeld en waren vrouwen navenant ongelukkig. Haar lusten zijn zondig en hij: ach, hij moet zo nodig!

De genotsknop moet uit

Iets soortgelijks gebeurde in landen waar de islam post vatte. Ook daar was (en is) een vrouw eigendom van de man, staat zij tot zijn (en nadrukkelijk niet andermans) beschikking en is het bepaald niet de bedoeling dat zij geniet van de seks, maar slechts kinderen baart. Om die reden werden en worden vrouwen in bepaalde regionen zelfs beroofd van hun clitoris. (FGM) Haar genotsorgaan leidt immers tot verwarring, tot zonde, tot bandeloosheid.

Er is gedoe over de clitoris

In het boek van Herman Pleij wordt duidelijk dat er een soort herhaling in de geschiedenis zit: dingen worden afgeschermd, dichtgemetseld en seksuele onderwerpen verdwijnen naar de taboesfeer. Vervolgens breekt dit weer open en ontstaat er weer openheid. “De clitoris wordt elke eeuw opnieuw ontdekt”, vertelt de hoogleraar Geschiedenis. “Ze wisten in de klassieke oudheid al wat de clitoris was. In de jaren ’60 en ’70 werd het ook weer, opnieuw ontdekt. Net als in de 17e, 18e en 19e eeuw. Het is erg merkwaardig, er is altijd gedoe en eigenlijk schiet het nooit echt op. We komen niet vooruit.”

Mannen kaapten de seksuele revolutie

De 60’er en meer nog de 70’er jaren luidden een nieuw hoofdstuk in. Hippies waren vrij en blij, uit gingen de (letterlijke en figuurlijke) corsetten van vrouwen, liefde en lust werden losgekoppeld en Organon kwam met de pil. Dankzij vrij verkrijgbare anticonceptie leidde seks niet per definitie meer tot zwangerschap. Een zegen? Nou gedeeltelijk. Het waren namelijk de mannen die er de meeste profijt van hadden. Eerdere generaties breed-uit-n•ukers moesten met officiële dan wel inofficiële maîtresses immers op hun tellen passen. Voor je het wist had je een buitenechtelijk kind dat veel schande opleverde en evenveel geld kostte. Vanaf toen konden deze heren hun ‘goddelijke gang’ gaan.

Vrouwenstrijd voor blijheid

Het mannelijk orgasme bleef wel prioriteit houden. Het is niet voor niks dat de seksuele revolutie vrij rap opgevolgd werd door de tweede feministische golf. Vrouwen wilden in de maatschappij en in hun relaties meedoen en dat betrof ook hun seks. De meest radicalen wilden zelfs helemaal niet meer ‘met de onderdrukker naar bed’ en kozen daarom als protest voor de vrouwenliefde. Dat reguleert zich allemaal wat in de jaren ’90: het tijdperk van de powerfeministes. Vrouwen betreden nu de voorheen mannendomeinen: de wetenschap, de boardrooms en de rechtszalen. Vrouwen eisen hun plek op en dat laten (bepaalde) mannen niet zonder slag of stoot gebeuren. Daar komt nog iets belangrijks bij. In 1998 wordt door de Australische urologe Helen O’Connell blootgelegd hoe groot en dus hoe belangrijk de clitoris is. Wat echt nieuws is, is dat het speldeknopje dat in de vulva uitsteekt het uiteinde is van een groot vrouwelijk seksorgaan. Minstens zo uitgebreid en gevoelig als dat van de man.

Eikels vallen uit de boom

De uitwassen van de mannelijk babyboomers worden duidelijk met MeToo. Vrouwen kunnen, ook dankzij hun maatschappelijke vooruitgang, dan eindelijk hun schaamte afwerpen en hun stem verheffen. Deze seksuele revolutie van vrouwen is goed in de tijd te plaatsen. Eind 2016 verliest Hillary Clinton de presidentsverkiezingen in de USA, in 2017 wordt ‘mannetjesputter’ Donald Trump de ‘leider van de westerse wereld’ en nog datzelfde jaar barst de #MeToo-bom. Als overrijpe eikels vallen de seksuele roofdieren uit de boom: Weinstein, Epstein, Cosby, R. Kelly en hun equivalenten in Europa. De nadruk kwam nu eens niet te liggen op de vrouwen als ‘aanstichtsters van kwaad’, maar op de mannelijke roofdiermentaliteit. Het letterlijk of spreekwoordelijk blootleggen van zaken die velen liever bedekt houden, levert per definitie gedonder op. Deze keer blijkt de verdediging een fikse ruk naar ultrarechts gedachtegoed.

Mooi, beeldig, jeugdig en (ge)willig zijn

In een patriarchale maatschappij zijn het terugschoppen van vrouwen tot de moederrol, de eeuwig mooie meisjesrol en de tot mannen beschikbare positierol dé middellen tot repressie. Daar helpt het internet, met name Instagram en TikTok, inmiddels volop aan mee. Een vrouw moet vooral vrouw blijven en mag geen zogenaamde ‘masculiene’ eigenschappen vertonen. Geen lichaamshaar, geen rimpels, wel kirrende geluiden. Omgekeerd eveneens: mannen met feminiene eigenschappen zijn mislukte producten van de geëmancipeerde samenleving. Vrouwen nemen weliswaar in ultrarechtse bewegingen en politieke partijen een leidende rol op zich, maar wel in het mannelijk gecreëerde kader: mooi zijn en meisjesachtig blijven, beschikbaar zijn, moederschap en gezinsleven verheerlijken, abortus verketteren. Kortom: ongeveer dezelfde taken die de orthodoxe christenen en moslims bedacht hadden voor het vrouwvolk.

Heksenvervolging 2.0

Het is dan ook geen wonder dat Thierry Baudet, Kees van der Staaij en Farid Azarkan gezamenlijk ‘hun zorgen’ uitspreken over de hedendaagse sekseducatie op de scholen. Vooral de expliciete afbeelding van de clitoris deed hen samen kamervragen stellen. En steun voor hun kritiek kwam ook nog uit allerlei onverwachte hoeken. Neem ‘influencers’ als Dave Roelvink, Robert Doornbos en Monique Westenberg. Zij vinden ‘De Week van de Lentekriebels’ veel te ver gaan, meldt Het Parool. “Ik vind het horror,” zei Roelvink. “Doe even normaal joh!” schreef Doornbos. “Dit kan echt niet!” brieste Westenberg, die zelfs ‘uit pure wanhoop’ de Onderwijsinspectie op de school van haar zoontje had afgestuurd. Angst voor vrouwelijke seksualiteit zit nog steeds diep in onze samenleving. Ergo: steekt zijn stinkende kop weer op. Vrouwen die zeggen waar het op staat, die hun eigen lijf en seksualiteit omarmen en die niet onder de indruk zijn van machogedrag waren vroeger heksen en zijn dat voor velen nu opnieuw. Een zorgelijke ontwikkeling.

Sekseducatie is vanaf de geboorte een plicht

Deze week las ik voorts een column van een jonge (zogenaamd moderne) vader. Hij was erg in de war, omdat het nu voor het eerst was gebeurd dat één van zijn kinderen had gezien dat hij en de moeder van zijn kroost seks hadden. Dat was toch wel ongeveer het ergste wat hen kon overkomen: een kind dat de lusten ziet en ouders die ‘betrapt’ worden. Hoe sneu is dat. Als ik vroeger zag dat mijn ouders het lief, leuk en gezellig hadden, was ik juist heel blij. Van vaders blote piemel raakte ik niet overstuur en van moeders borsten (die ik volgens haar zeggen compleet leeggezogen had, haha) al helemaal niet. Nu pas realiseer ik me wat een zegen het is dat ik zo ontspannen mocht opgroeien.

Laten we daarom onze kinderen opvoeden tot weerbare, waardevolle wezens. Of althans daar onze best voor doen. School is heus meer dan rekenen en taal. Het is een mini-maatschappij waarin opgroeiende mensjes zichzelf en de ander kunnen ontdekken. En waarin ze voor het grootste deel hun ‘eigenste zelf’ mogen zijn. Ook deze nieuwe preutsheid werkt schuldgevoelens, schaamte en seksueel overschrijdend gedrag juist in de hand. Dat heeft de geschiedenis reeds volop aangetoond.