De wereld draait op schulden en de centrale banken in de wereld zorgen ervoor dat de komende crisis er één wordt van ongekende proporties. Politici kijken niet verder dan hun neus lang is, en interesseren zich in het geheel niet voor de rampspoed die ons te wachten staat. Trouwens, de meeste mensen zal het ook een zorg zijn.
I’m the king of debt. I’m great with debt. Nobody knows debt better than me. I’ve made a fortune by using debt, and if things don’t work out I renegotiate the debt. I mean, that’s a smart thing, not a stupid thing.
Vandaag de dag geeft niemand meer om schulden en tekorten. Tot het te laat is.
De King Of Debt moet telkens weer opnieuw onderhandelen over een verhoging van het schuldenplafond, en nu weer vóórdat de Amerikaanse overheid in september geen geld meer heeft.
It’s one of those cartoonish anvil-over-head moments,” one senior GOP congressional aide told CNN. “We all look around knowingly like ‘Man, we’re about to get crushed by this,’ but nobody’s really sure how to get out from underneath it right now.
De totale schulden van landen worden zó groot dat de rentetarieven niet kunnen stijgen tot hun evenwichtsniveau, aangezien de hoeveelheid wereldwijde schuld niet aflosbaar is met hogere tarieven, omdat dat de wereldeconomie en -markten ernstig zou destabiliseren.
De netto rentebetalingen van grote schuldenplichtige regeringen zouden pijlsnel omhoog gaan, begrotingstekorten zouden fors toenemen, waardoor er fors bezuinigt moet worden, en/of grotere tekorten extra gefinancierd moeten worden, (hoogstwaarschijnlijk) meer monetarisatie, en hogere rentetarieven. En weer van voren af aan. De klassieke repeterende schuldenspiraal. Hogere rentevoeten op lange termijn zullen ook een echt “come-to-Jesus“-moment in gang zetten wat betreft activawaarderingen.
De nervositeit van de markten ten opzichte van een dergelijk scenario was duidelijk in het vierde kwartaal van 2018 toen de Amerikaanse 10-jaarsrente eind september doorbrak en de scherpe en snelle verkoop van 20% in de S & P500 veroorzaakte, totdat de Fed gedwongen werd te handelen. De afrekening in het vierde kwartaal, zij het tijdelijk, was slechts een voorproefje voor de volledige maaltijd die onvermijdelijk zal worden geserveerd.
We maken even een zijsprongetje om onze analyse van de huidige Amerikaanse begrotingssituatie een beetje uit te diepen, tot we komen bij het onderwerp van de wereldwijde obligatiemarkt die in een zwart gat van negatieve rente is gezogen.
De totale omvang van negatief renderende schulden is nu rond de $13.000 miljard dollar, inclusief de staatsobligaties in Japan, Zwitzerland, Duitsland, Frankrijk en Nederland, en zelfs bij wat opkomende markten. Alle euro bonds van de Tsjechische republiek, bijvoorbeeld, worden nu verhandeld met negatieve yields. Verbazingwekkend.
Hoewel alle verhandelbare schuld van meer dan $ 16.000 miljard de Amerikaanse overheid nog steeds met een positief rendement wordt verhandeld, duwen de kosten voor het afdekken van het valutarisico voor buitenlandse kopers de effectieve opbrengst in negatief terrein.
Financial Times, 17 april:
Hedged European investors now earn a roughly minus-0.5 per cent yield on a 10-year US Treasury on a three-month rolling basis, according to Bloomberg data, compared to an unhedged yield of 2.58 per cent. Hedged Japanese investors earn minus -0.3 per cent.
De stijgende kosten van valutadekking hebben veel Europese beleggers gedwongen om de VS vaarwel te zeggen en op zoek te gaan naar rendementen in de periferie van de eurozone en obligaties uit Oost-Europese opkomende markten, terwijl zij daarnaast meer ongedekt valutarisico in hun portefeuilles op te nemen.
De Italiaanse 10-jaars obligatierendementen worden nu 30 basispunten door de Amerikaanse 10-jaarsrendementen verhandeld. We hadden nooit gedacht dat we dit zouden meemaken. Ja, we weten het, verschillende valuta, rentepariteit, bla, bla, bla. Denkt u echt dat het risico van een andere existentiële crisis in de eurozone in de komende tien jaar zó laag is? En dat beleidsmakers in de eurozone meer vuurkracht hebben om de volgende crisis te bestrijden, die hoogstwaarschijnlijk door de politiek wordt veroorzaakt?
De toename van niet-afgedekte valutaposities in wereldwijde obligatieportefeuilles verhoogt ook significant het risico van een volatiliteitspiek in wereldwijde kapitaalstromen en de valutamarkten. Denk aan de Tequilla–, Aziatische– enRussische crises van de late jaren negentig.
Bovendien, als de run naar sub-zero procent doorgaat, zullen sommige van deze “overheidsleners” – waarbij we zelfs de VS niet uitsluiten – ervan overtuigd raken dat ze een nieuwe bron van inkomsten hebben gevonden om financiële losbandigheid te financieren. Genereer meer inkomsten door grotere begrotingstekortente laten ontstaan om de expansie van negatief renderende schulden te versnellen.
Het is geweldig dat uw schuldeisers u betalen om van hen te lenen?
In Germany, 85% of the government bond market is underwater. That means investors effectively pay the German government 0.2% for the privilege of buying its benchmark bonds; the government keeps 2 euros for every 1,000 euros borrowed over a period of 10 years.
Misschien is dit wel het genieuze van de Trump-administratie en de reden waarom steeds weer wordt ingehakt op voorzitter Powell van de Federal Reserve? Het begrotingstekort oppompen met de hoop inkomsten te genereren op straks negatief renderende schulden.
Net als we denken dat de absurditeit heeft bereikt in deze Bizarro-wereld en dito tijden waarin we nu leven, is er nog een andere Bizarro-dimensie om het volgende hoofdstuk te schrijven. Serieus, de wereld is wat dit alles betreft niet zo moeilijk te begrijpen. Het meta-verhaal van de markten is dat we nu leven in een wereld met een aantal ernstige tekortkomingen in belangrijke grote beleggingscategorieën.
De wereldwijde centrale banken hebben gezorgd voor een tekort aan zogenaamde “risicovrije” en hoogwaardige vastrentende activa doort hun massale aankopen van activa over de jaren heen, waardoor de belangrijkste benchmarkrentetarieven officieel zijn onderdrukt. De financiële repressie die momenteel plaatsvindt op de wereldmarkten doet Noord-Korea er uitzien als Woodstock, 1969. Bedrijven profiteren al jaren van de lage rentes door hun eigen aandelen te lenen en terug te kopen, waardoor een relatief tekort aan publiek te verhandelen aandelen ontstaat.
Mevrouw Watanabe, de harde werkers, eigenlijk iedereen behalve de elite, ontvangen nu nul procent (of iets wat daar in de buurt zit) op hun (spaar)rekeningen, en hebben te kampen met een tekort aan inkomsten uit relatief veilige activa. Ze worden gedwongen tot risicovolle beleggingen, zoals aandelen en 100-jaar oude Argentijnse obligaties, om hun boodschappen te kunnen betalen en de huur te voldoen. Meer vraag naar risico, hoewel onder dwang, en minder aanbod van activa dat te koop is.
Je hoeft geen raketgeleerde te zijn om te zien dat de prijzen dan (fors) omhoog gaan…. tot het moment daar is dat blijkt dat zwaartekracht geen nepnieuws is.
Bovendien zijn veel van deze historisch conservatieve beleggers, zoals mevrouw Watanable en gepensioneerden, genoodzaakt om te bezuinigen op hun consumptie om meer te sparen en hun pensioenterugval teniet te doen, wat grosso modo de economische groei vertraagt, wat in feite contraproductief is met de eigenlijke beleidsdoelstellingen van bewust laaggehouden rentetarieven.
Aangemoedigd door politici zijn inmiddels investeerders ook nog massaal eigenaar geworden van eengezinswoningen, die ze vervolgens in de markt zetten voor verhuur, waardoor de aanbodcurve van de bestaande huizen fors omlaag gaat. Dit heeft (maar dat wist de politiek van tevoren) de prijzen opgedreven en ertoe geleid dat er een tekort aan instap- en middenklasse eengezinswoningen voor jonge gezinnen is ontstaan. De kosten van het bouwen van nieuwe huizen zijn ook omhooggeschoten vanwege tekorten aan bebouwbare grond, bouwwerkzaamheden en toegenomen winsten van projectontwikkelaars en bouwbedrijven.
Hogere prijzen, lagere volumes – een klassieke negatieve aanbodcrisis.
Dat dit dramatisch gaat eindigen, is een gegeven. We zouden willen dat we de exacte datum konden vaststellen waarop het kaartenhuis ineenstort. Wel denken wij dat het veel dichterbij is dan de meeste politici en beleidsmakers denken. In combinatie met sociale onrust, internationale spanningen op militair gebied en handelsoorlogen is er een explosieve mix ontstaan.
Zorg dan – als het zover is – dat u er op voorbereid bent.