“Democratie en dictatuur” – waarom de Oost-Duitsers geen instructie nodig hebben

De auteur Georg Gafron weet uit zijn eigen levensverhaal wat dictatuur betekent. Hij verwerpt resoluut de manier waarop Merkels commissaris voor het oosten omging met de Oost-Duitsers en legt uit waarom het Oosten geen domme instructies nodig heeft!

En wil je niet mijn broer zijn… ”. Dat was de titel van de eerste bestseller van de Britse historicus en publicist Timothy Garton Ash. Tussen het boek door een feitelijke, realistische beschrijving van het leven in de DDR, het dagelijks leven en de repressie onder de socialistische dictatuur van de SED eind jaren zeventig en begin jaren tachtig. Iedereen vult de boektitel automatisch aan met het bijbehorende tweede deel van de zin: “… dan breek ik je hoofd!”

In geen enkel ander land van het Sovjetrijk was de controledichtheid van het regime zo perfect en compleet als in de DDR. Dit werd gegarandeerd door meer dan een miljoen fulltime en informele medewerkers van het ministerie van Staatsveiligheid, gemachtigde vertegenwoordigers van de Volkspolitie, die de huurders en hun sociale contacten observeerden en vastlegden door middel van huisboeken, degenen die verantwoordelijk waren voor massaorganisaties zoals Jonge Pioniers, FDJ, GST, Duits-Sovjet-Vriendschap, Volkssolidariteit, en dus alle soorten informanten in het hele land en elk individu.

Het feit dat de SED zo’n bewakingsapparaat nodig had, toont aan dat de meerderheid van de Duitsers in de DDR de heerschappij van de SED nooit heeft geaccepteerd. In de Sovjet-bezettingszone en later de DDR werd het stalinistische terreurregime vanaf dag één repressief gehandhaafd. De heersers konden nooit rekenen op de goedkeuring van een meerderheid van hun onderdanen. De weigering van vrije verkiezingen en de onderdrukking van alle oppositie is kenmerkend voor de onwettigheid van de SED-dictatuur – van de eerste tot de laatste dag.

Iedereen die de Duitsers in de DDR beschrijft als affiniteit met cartoonisme, zoals zojuist is gebeurd door de “Oost-commissaris” Marco Wanderwitz (CDU) van de federale regering, toont een mate van gebrek aan geschiedenis en onwetendheid die alleen kan worden gezien als de arrogantie van domheid en belediging voor een heel deel van ons dat mensen moeten zien.

Met de volksopstand van 17 juni 1953 toonden de mensen tussen de Elbe en de Oder een mate van moed en vrijheidsdrang dat elke laster van Oost-Duitsers om fatsoensredenen verboden is. De volksopstand werd bloedig onderdrukt onder de kettingen van Russische tanks en door schoten van machinepistolen. Velen werden daarbij vermoord en duizenden verdwenen jarenlang in de beruchte gevangenissen van de DDR. Het antwoord hierop was het zogenaamde “stemmen met de voeten”: alleen al in de zomer van 1961 ontvluchtten meer dan 3,5 miljoen mensen het “paradijs van arbeiders en boeren”. Alleen door de bouw van de Berlijnse muur en de installatie van een doodsstrook door Duitsland, dat elke poging deed om aan een dodelijk risico te ontsnappen, wist de SED zijn heerschappij veilig te stellen. En toch ging er nauwelijks een week voorbij zonder te proberen te ontsnappen. In de Bondsrepubliek Duitsland werden tot 1989 meer dan duizend vluchtelingen geregistreerd die door de DDR-grenstroepen waren vermoord. Het aantal niet-gemelde gevallen zal waarschijnlijk veel hoger zijn, vooral omdat degenen die zijn omgekomen aan de grenzen van socialistische buurstaten in het westen en degenen die in de Oostzee zijn verdronken, niet worden meegeteld. Tienduizenden jaren gevangenis werden opgelegd voor medeplichtigheid, hulp en aanzetten bij het ontvluchten van de republiek of voor het proberen te vluchten. Sinds 1963 heeft de Bondsrepubliek elk jaar meer dan 1.000 politieke gevangenen gekocht voor harde valuta uit de kerkers van de staatsveiligheid – jaarlijks vast bedrag: 130 miljoen DM, alternatief fruit in de kersttijd, reserveonderdelen voor machines en de vervulling van “speciale verzoeken”. In de Bondsrepubliek Duitsland werden tot 1989 meer dan duizend vluchtelingen geregistreerd die door de DDR-grenstroepen waren vermoord. Het aantal niet-gemelde gevallen zal waarschijnlijk veel hoger zijn, vooral omdat degenen die zijn omgekomen aan de grenzen van socialistische buurstaten in het westen en degenen die in de Oostzee zijn verdronken, niet worden meegeteld. Tienduizenden jaren gevangenis werden opgelegd voor medeplichtigheid, hulp en aanzetten bij het ontvluchten van de republiek of voor het proberen te vluchten. Sinds 1963 heeft de Bondsrepubliek elk jaar meer dan 1.000 politieke gevangenen gekocht voor harde valuta uit de kerkers van de staatsveiligheid – jaarlijks vast bedrag: 130 miljoen DM, alternatief fruit in de kersttijd, reserveonderdelen voor machines en de vervulling van “speciale verzoeken”. In de Bondsrepubliek Duitsland werden tot 1989 meer dan duizend vluchtelingen geregistreerd die door de DDR-grenstroepen waren vermoord. Het aantal niet-gemelde gevallen zal waarschijnlijk veel hoger zijn, vooral omdat degenen die zijn omgekomen aan de grenzen van socialistische buurstaten in het westen en degenen die in de Oostzee zijn verdronken, niet worden meegeteld. Tienduizenden jaren gevangenis werden opgelegd voor medeplichtigheid, hulp en aanzetten bij het ontvluchten van de republiek of voor het proberen te vluchten. Sinds 1963 heeft de Bondsrepubliek elk jaar meer dan 1.000 politieke gevangenen gekocht voor harde valuta uit de kerkers van de staatsveiligheid – jaarlijks vast bedrag: 130 miljoen DM, alternatief fruit in de kersttijd, reserveonderdelen voor machines en de vervulling van “speciale verzoeken”. vooral omdat degenen die zijn omgekomen aan de grenzen van de socialistische buurstaten in het westen en degenen die jammerlijk zijn verdronken in de Oostzee niet worden meegeteld. Tienduizenden jaren gevangenis werden opgelegd voor medeplichtigheid, hulp en aanzetten bij het ontvluchten van de republiek of voor het proberen te vluchten. Sinds 1963 heeft de Bondsrepubliek elk jaar meer dan 1.000 politieke gevangenen gekocht voor harde valuta uit de kerkers van de staatsveiligheid – jaarlijks vast bedrag: 130 miljoen DM, alternatief fruit in de kersttijd, reserveonderdelen voor machines en de vervulling van “speciale verzoeken”. vooral omdat degenen die zijn omgekomen aan de grenzen van de socialistische buurstaten in het westen en degenen die jammerlijk zijn verdronken in de Oostzee niet worden meegeteld. Tienduizenden jaren gevangenis werden opgelegd voor medeplichtigheid, hulp en aanzetten bij het ontvluchten van de republiek of voor het proberen te vluchten. Sinds 1963 heeft de Bondsrepubliek elk jaar meer dan 1.000 politieke gevangenen gekocht voor harde valuta uit de kerkers van de staatsveiligheid – jaarlijks vast bedrag: 130 miljoen DM, alternatief fruit in de kersttijd, reserveonderdelen voor machines en de vervulling van “speciale verzoeken”.

Tegenwoordig is er een pool van rapporten, analyses, maar ook literair bewijs over dit alles. Iedereen die wil kan het weten. Alleen op de scholen van de Bondsrepubliek en in de publieke media leert men er niets over. Het is alleen dankzij het faillissement van het hoofdkwartier in Moskou dat ook hun vazallen in Oost-Berlijn van de machtsstoelen werden gerukt. Bij het minste teken van opening begon de opmars van de massa’s naar het westen opnieuw.

Ter herinnering – toen mensen in Oost-Duitsland werden opgesloten vanwege hun politieke overtuiging en anderen alleen achter de tralies zaten vanwege het verlangen naar bewegingsvrijheid, ging een deel van de academische jeugd in het westen in opstand met een boekje over de massamoordenaar Mao en juichende koren uit Ho Chi Minh door de straten. Velen van hen wisten niet dat hun protest werd georkestreerd en gefinancierd door Oost-Berlijn. Veel van degenen die toen schreeuwden, hebben nu managementfuncties. Waren ze ook dictatuurbewust? Zou de tijd niet allang zijn gekomen voor bedachtzaamheid en zelfreflectie?

Natuurlijk hebben decennia van leven onder de omstandigheden van een dictatuur de aard van mensen anders gevormd dan in het Westen. Bedenk eens: iedereen die in 1933 is geboren, leefde tot zijn 67e geen dag in vrijheid. Constante waakzaamheid, wantrouwen zelfs in hun eigen familie, het verbergen van hun eigen mening en de gedwongen aanpassingsrituelen hebben mensen stiller, gevoeliger en vaak minder zelfverzekerd gemaakt. Hiervoor verdienen ze geen geheime spot, maar eerder respect en begrip. En nog iets is anders – voor de Duitsers in de DDR werd de toewijding aan de Duitse natie altijd geassocieerd met de hoop op vrijheid door hereniging. Trots zijn op je eigen land is daar niets negatiefs.

In het herenigde Duitsland is volgens veel politicologen zelfs de bekentenis van trots op de eigen natie – een vanzelfsprekendheid in de rest van de wereld – een zeker symptoom van rechts-extremisme. Als je je dan herinnert hoe bondskanselier Angela Merkel op de avond van de federale verkiezingen van 2013 voor de CDU zichtbaar walgend de Duitse nationale vlag gooide, word je je bewust van de echte tegenstrijdigheden in het gevoel van de natie. Sommigen zien gender en veganistisch eten als de vervulling van het leven, anderen hebben de essentiële uitdagingen in hun hoofd door echte ontberingen te ervaren. Vanuit dat oogpunt is het goed dat er het Oosten is.