Oud-minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën, PvdA) heeft aanstoot genomen aan de kritiek op het pensioenbeleid die veertig prominenten zondag hebben geuit in een brandbrief aan de fractievoorzitters in de Tweede Kamer. Hij wijst hun betoog dat rekenregels voor pensioenfondsen te streng zijn af als “halve redenering en ronduit kletspraat”, meldt De Telegraaf.

Dijsselbloem, die eerder dit jaar een commissie van zes wetenschappers leidde die met nieuwe rekenregels voor de pensioensector is gekomen, haalde dinsdagmiddag fel uit naar de spraakmakende brief. Die gaat in tegen het advies van zijn commissie, dat is overgenomen door toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) en de minister van Sociale Zaken.

“Ik heb er grote moeite mee dat als je deze commissie samenstelt en die komt dan met een advies om dan met insinuaties, suggesties, halve redenering en ronduit kletspraat het advies proberen onderuit te halen”, zei de oud-minister tijdens een symposium over het poldermodel in Den Haag.

In hun betoog, dat maandag in verschillende kranten werd gepubliceerd, stellen de briefschrijvers dat onnodig korten op pensioenen niet verstandig is. Dat er toch dreigt te worden gekort komt volgens hen doordat de rekenregels voor pensioenfondsen “tot in extremis” worden aangehouden. Op die manier “rekenen we onszelf de put in”, stellen ze.

Kritiek op rekenregels pensioen

De ondertekenaars, onder wie oud-werkgeversvoorman Bernard Wientjes, voormalig Rabobank-topman Herman Wijffels, oud-directeur Lex Hoogduin van De Nederlandsche Bank en CDA-coryfee Elco Brinkman, pleiten ervoor om op een andere manier te berekenen hoe de fondsen ervoor staan. De rekenregels zouden moeten worden versoepeld, bijvoorbeeld door de goede rendementen die worden behaald mee te rekenen.

De briefschrijvers zeggen noodzakelijke kortingen niet in de weg te willen staan, maar laken een “rekensystematiek die soms welhaast lijkt te worden verdedigd om te kunnen korten”.

Die kritiek is Dijsselbloem in het verkeerde keelgat geschoten. In de brief “wordt letterlijk geschreven dat het erop lijkt alsof mijn commissie als doel heeft gehad om maar te kunnen korten”, zei hij. “Zo’n zinnetje staat er letterlijk in”, aldus de oud-minister.

“Ik heb mezelf de vraag gesteld: welke motivatie zouden ik of die zes hoogleraren kunnen hebben gehad om met een voorstel te kunnen komen om maar zeker te stellen dat er wordt gekort? Waarom? Die suggestie zit er wel in. Zo zitten er nog een paar van die vileine zinnetjes in.”

Wel of niet korten pensioen is politieke afweging

“Als de uitkomst van het advies niet bevalt, dames en heren politici, wees daar dan eerlijk over”, vervolgde Dijsselbloem aldus De Telegraaf. “Zeg dan dat in de balans tussen de huidige en de toekomstige generatie we een deel van het geld naar voren moeten trekken om de huidige generaties tegemoet te komen. Dat mag je politieke afweging zijn. Maar doe niet alsof de wetenschappelijke methode of het model niet deugt.”

In deze discussie staan pensioenfondsen lijnrecht tegenover onder meer De Nederlandsche Bank. DNB-president Klaas Knot heeft zich hard opgesteld tegen vakbonden en pensioenbestuurders. Nu niet ingrijpen beschermt volgens Knot weliswaar de huidige generatie gepensioneerden, maar brengt het risico met zich mee dat toekomstige generaties te maken krijgen met pensioenpotten die veel slechter gevuld zijn.

Lobbyclub wil andere rekenregels zodat pensioenfondsen op papier rijker lijken en niet hoeven te korten

Zorgen dat pensioenfonden op papier rijker lijken, zodat er niet gekort hoeft te worden op de pensioenuitkeringen en -opbouw van huidige deelnemers. Die route volgt de pensioenlobby met verve.

De druk op het kabinet om te voorkomen dat pensioenfondsen binnenkort massaal kortingen moeten doorvoeren, neemt toe. In een brief aan alle fractievoorzitters van de Tweede Kamer hekelen veertig prominenten de rekenregels waardoor de fondsen in de problemen verkeren. Dat moet anders, zo luidt hun oproep.

Tot de groep behoren onder meer oud-werkgeversvoorman Bernard Wientjes, voormalig Rabobank-topman Herman Wijffels, ex-directeur Lex Hoogduin van De Nederlandsche Bank (DNB) en CDA-coryfee Elco Brinkman. Ook zitten er veel economen en oud-bestuurders van pensioenfondsen bij.

Hun betoog, dat maandag in verschillende kranten werd gepubliceerd, komt erop neer dat onnodig korten van de pensioenen niet verstandig is. Zo wijzen de briefschrijvers erop dat de vermogens van de fondsen in de eerste helft van dit jaar met 161 miljard euro zijn toegenomen.

Dat er toch kortingen dreigen, zou komen omdat de huidige rekenregels “tot in extremis” worden aangehouden. Daarom pleiten de prominenten om op een andere manier te gaan berekenen hoe de fondsen er voorstaan. Hierbij zouden dan ook de goede rendementen die worden behaald, meegerekend moeten worden.

Fel debat over korting pensioenen

In deze discussie staat de lobby van pensioenfondsen recht tegenover onder meer toezichthouder De Nederlandsche Bank. President Klaas Knot van financiële toezichthouder DNB heeft zich eerder hard opgesteld tegen vakbonden en pensioenbestuurders. Nu niet ingrijpen beschermt de huidige generatie gepensioneerden, maar brengt volgens Knot het risico mee dat toekomstige generaties de dupe zijn als ze aankijken tegen pensioenpotten die veel slechter gevuld zijn.

Om meer te begrijpen van de pensioendiscussie is het van belang goed uit elkaar te houden dat de discussie over pensioenkortingen betrekking heeft op een specifiek soort pensioen, waarbij fondsen toezeggingen doen over de hoogte van de toekomstige uitkering. Ook raken verschillende maatregelen zoals verhoging van de pensioenpremies en kortingen niet alle deelnemers in gelijke mate.