Dubieuze lobby’s ….twijfel zaaien met nepnieuws en verdachtmakingen

De tabakslobby, de boerenlobby of de Schiphollobby …alle dubieuze lobby’s die de belangen van gezondheidsverziekers verdedigen kiezen altijd voor dezelfde strategie: eerst ontkennen ze de feiten en de uitkomsten van de vele onderzoeken, maar als dat steeds moeilijker wordt, dan halen ze  alles uit de kast om twijfel te zaaien.

Door met een lawine aan tegenonderzoeken te komen die weliswaar als ‘flut’ de prullenbak in kunnen, maar waarvan bij bepaalde groepen toch ‘iets’ blijft hangen. Daarnaast wordt er twijfel gezaaid door de wetenschappers en experts, plus hun modellen, verdacht te maken ….dat zijn mensen met ook maar een mening.

Van de extremist Steve Bannon, lange tijd de louche adviseur van Donald Trump in het Witte Huis, is het volgende illustratieve statement: ,, je moet met de media en je politieke tegenstanders nooit gaan debatteren over de feiten en waarheid. Dat verlies je altijd. Je moet er zoveel mogelijk shit inpompen en ze zo overspoelen met tegenstrijdige informatie dat ze door de bomen het bos niet meer zien en niet meer weten wat ze moeten geloven.

Twijfel zaaien. Daarna moet je het verhaal van je tegenstanders belachelijk maken. Vervolgens gaat je eigen verhaal er in als koek en vraagt niemand meer naar de feiten.”  Trump was de beste leerling van Bannon. Geen enkele president heeft er zoveel shit ingepompt en zoveel leugens verteld.

Maar ook de Nederlandse agro-lobby heeft decennia lang volgens de Bannon-methode gewerkt. Het mest- en stikstofprobleem glashard blijven ontkennen of bagatelliseren, tot op de dag van vandaag en vervolgens onrealistische beloftes doen en technologische oplossingen beloven. Maar ook de eigen halve waarheden en leugens er maar in blijven pompen.

Hoe meer leugens hoe groter de aanhang, zo blijkt uit de score van de  partij BBB uit de peilingen. Zo werkten ook de achtereenvolgende bazen van Schiphol: de cijfers over de ziekmakende geluidsoverlast almaar blijven ontkennen, twijfel zaaien over hun relevantie of betrouwbaarheid en vervolgens de eigen geluidsmodellen zodanig manipuleren dat het allemaal wel meeviel, zodat de groei met politieke steun ongehinderd kon worden voortgezet.

Ook de klimaatontkenners werken volgens dit Bannon-procedé door het klimaatprobleem te ontkennen of te bagatelliseren, in combinatie met de productie van bergen nepfeiten bij elkaar gesprokkeld door nepexperts. En dan als sluitstuk: het belachelijk maken van politici die zoveel geld willen verspillen aan non-issue.

Mede dankzij Trump en Bannon kreeg het begrip ‘fake-news’ een nieuwe dimensie. Het werd niet alleen de term om de leugens van een onconventionele president een naam te geven, maar na verloop van tijd was het verworden tot een term waarmee alle onwelgevallige nieuwsfeiten verdacht werden gemaakt. Trump begon alles waar fatsoenlijke journalisten mee kwamen, maar wat hem niet zinde, nepnieuws te noemen. En het gewone publiek is dat over gaan nemen. Alles wat niet in het straatje van de lezer of de kijker past …nepnieuws!!

De waarheid als ook maar een mening….ieder z’n eigen waarheid …hiermee is een duivel gebaard die ondermijnend werkt bij elke maatschappelijke discussie, ook als het gaat om de betrouwbaarheid van onderzoeksjournalisten die oprecht met waarheidsvinding bezig zijn.

Vooral extreemrechts weet met deze onzalige trend wel raad. We hebben het kunnen zien in het Covid-dossier waarin ze de oorlog verklaarden aan het RIVM en hun uithangbord van Dissel. De strategie was en is: suggereer steeds weer dat de deskundigen niet begrijpen wat er echt aan de hand is en dat ze dat willen maskeren met onbetrouwbare modellen, nepfeiten en dubieuze cijfers. Overspoel de burgers met zoveel mogelijk shit die ze toch niet kunnen controleren. Veroorzaak twijfel, apathie of juist boosheid bij de gewone mensen. Zet ze op tegen de overheid en  hun experts.

Hoe groter de leugens, hoe eerder die in bepaalde kringen wordt geloofd. En de rest gaat op z’n minst twijfelen, zeker als je de leugens maar vaak genoeg herhaalt. We varen zo angstaanjagend snel een wereld binnen waarin mensen alleen nog hun eigen vooroordelen geloven ….maar ze geloven niet meer in logica, feiten en statistische bewijzen. (jv)

NB. Ben net begonnen in het boek van Tim Harford ,,Cijfers kunnen de wereld redden …maar dan moeten we ze eerst begrijpen.” (2022). In het boek werkt hij 10 vuistregels uit waarmee burgers de kwaliteit en zeggingskracht van de cijfers/data kan beoordelen die hij dagelijks krijgt aangeboden om belangrijke verschijnselen te begrijpen. Ook om zo echte feiten van nepfeiten te onderscheiden. Het wordt ons beloofd .We zullen zien.