
Trump – Waar zijn de landelijke protesten? De nationale stakingen tegen de vernietiging van wat er nog over is van de Amerikaanse democratie? Wat de griezelige zelfgenoegzaamheid van de Democraten betreft, is het nauwelijks verrassend dat het vertrouwen in de leiding van de Democratische Partij zo enorm is afgenomen.
Trumps historische eerste 100 dagen staan voor de deur. Hoe staat de VS ervoor? Wat zijn de wereldwijde gevolgen, waaronder voor het klimaat en het milieu, van Trumps beleid om een ” nieuwe wereldorde ” te creëren en ” Amerika weer rijk te maken “? In het daaropvolgende interview met de onafhankelijke Frans-Griekse journaliste Alexandra Boutri betoogt politicoloog/politiek econoom, auteur en journalist CJ Polychroniou dat zowel de toekomst van de Amerikaanse democratie als van de mensheid als geheel in gevaar zijn vanwege een onwetende, zelfzuchtige autocraat aan het roer van ’s werelds machtigste land.
Alexandra Boutri: Trumps eerste 100 dagen lopen ten einde. Wat hebben we tot nu toe geleerd over Trumps tweede termijn en zijn koers voor het land?
CJ Polychroniou: Allereerst moet gezegd worden dat er aanzienlijke verschillen zijn tussen Trumps eerste en tweede termijn. Deze keer heeft hij een veel duidelijkere agenda, grotendeels dankzij Project 2025, en is hij beter voorbereid om die tot het einde vol te houden. Het doel is om de vooruitgang op het gebied van ras en gender ongedaan te maken, de blanke dominantie te herstellen, de economie te dereguleren en alle beschikbare middelen te gebruiken om de superrijken verder te verrijken, en economische dwang te gebruiken om de Amerikaanse hegemonie veilig te stellen.
Het is een door en door antidemocratische, ronduit neofascistische visie die ernstige problemen voor de toekomst van de democratie inhoudt, vooral gezien de fragiele democratische overtuigingen van Amerika. Een van de meest schokkende dingen tot nu toe is inderdaad het gemak waarmee het land onder Trumps tweede termijn afstevent op een 21e-eeuwse versie van fascisme .
Een van de meest schokkende zaken tot nu toe is het gemak waarmee het land onder Trumps tweede ambtstermijn afstevent op een 21e – eeuwse versie van fascisme.
Deze verontrustende ontwikkeling spreekt boekdelen over de zwakheden van de Amerikaanse arbeidersbeweging en over het overwegend apolitieke karakter van de burgermaatschappij. Waar blijven de landelijke protesten? De nationale stakingen tegen de vernietiging van wat er nog rest van de Amerikaanse democratie? Wat de griezelige zelfgenoegzaamheid van de Democraten betreft, is het nauwelijks verrassend dat het vertrouwen in de leiding van de Democratische Partij zo enorm is afgenomen.
Alexandra Boutri: Zijn we getuige van een revolutie in wording?
CJ Polychroniou: Wat Trump met de Amerikaanse samenleving en haar instellingen doet, is het juiste woord “contrarevolutie”. Trump voert een fascistische destabilisatie van de samenleving door om een progressieve agenda te stoppen, nieuwe vormen van politieke legitimiteit te vestigen en bedreigingen van onderop te onderdrukken, zo niet uit te schakelen. Wat buitenlandse zaken betreft, ziet hij de wereld als een nulsomspel.
Maar het zou naïef zijn om te denken dat hij de belangen van de gemiddelde Amerikaanse burger nastreeft. Trump koestert niets dan minachting voor werkende mensen. Hij streeft zowel naar een wereldorde als naar een economisch regime in eigen land dat bedrijven en de superrijken verrijkt ten koste van de massa.
Trump voert een fascistische destabilisatie van de maatschappij door om een progressieve agenda te stoppen, nieuwe vormen van politieke legitimiteit te vestigen en bedreigingen van onderop te onderdrukken of zelfs uit te schakelen.
Alexandra Boutri: Waarom is de regering van Trump zo gefocust op het controleren van het onderwijs en het overnemen van culturele instellingen, zoals het Kennedy Center for the Performing Arts?
CJ Polychroniou: Macht uitoefenen over het onderwijs, de controle over culturele instellingen overnemen en de pers het zwijgen opleggen zijn de primaire doelen van elk zichzelf respecterend autoritair regime dat de burgermaatschappij wil overnemen om het politieke landschap van een land te transformeren en het bewustzijn van zijn burgers te koloniseren. Mussolini deed dat in Italië; Hitler in Duitsland; Franco in Spanje; en zelfs de kolonels van Griekenland. Wat Trump en de schurken om hem heen doen, is precies dat: ze proberen ideeën die ze verachten te onderdrukken, afwijkende meningen het zwijgen op te leggen en burgers te veranderen in een schapenvolk. Fascistische doelen, fascistische tactieken.
Puur en simpel. En, helaas, lijkt hij dat met groot gemak te doen, aangezien een groot deel van de Amerikaanse bevolking al is veranderd in een schapenvolk. Nu is het alleen nog aan die kleine maar moedige gemeenschap van Amerikaanse andersdenkenden en radicalen om zich te verzetten tegen de onwetende en domme autocraat.
Alexandra Boutri: China verzet zich tegen Trumps intimiderende tarieven, maar dat geldt niet voor Europa. Waarom niet?
CJ Polychroniou: U hebt hier te maken met twee totaal verschillende situaties. China is één verenigd land. De Europese Unie (EU) is een groep van 27 onafhankelijke landen met verschillende geschiedenissen, culturen, talen, gebruiken en belangen. Deze lidstaten werken samen om vrede, veiligheid en economische efficiëntie te bevorderen. Maar de EU mist een verenigd leger en een gecentraliseerde fiscale autoriteit. Bovendien is Europa afhankelijker van handel dan China of de VS.
En sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog is de Europese defensie ook te afhankelijk van de VS. Het is dan ook niet verwonderlijk dat hoge EU-functionarissen sinds het begin van Trumps tariefmaatregelen wanhopig proberen verzoenend over te komen en zelfs bereid zijn om zich in allerlei bochten te wringen om de nieuwe koning van Amerika te paaien. Ze werden gedwongen nieuwe tarieven op te leggen aan specifieke Amerikaanse producten als vergelding voor Trumps 25 procent invoerrechten op staal en aluminium.
Maar vergeet niet dat Trump zelfs het aanbod van de EU om de tarieven te laten vallen, heeft afgewezen . En uiteraard heeft de EU inmiddels haar tegenmaatregelen tegen Amerikaanse handelstarieven opgeschort als reactie op het 90 dagen uitstel van de VS van de invoering van de zogenaamde wederkerige tarieven.
China geeft niet toe omdat het zich dat kan veroorloven. De Chinese leiders weten dat ze de bijwerkingen van een handelsoorlog veel effectiever – en minder pijnlijk – kunnen aanpakken dan de VS. In hoeverre Trump de realiteit van de handelsrelatie tussen de VS en China lijkt te begrijpen, laat staan de mechanismen die de Chinese overheid tot haar beschikking heeft om economische bijwerkingen aan te pakken, is zeer de vraag.
We kunnen er gerust van uitgaan dat er hoe dan ook een handelsdeal tussen de VS en Europa komt. De neofascistische maar politiek bedreven Italiaanse premier Giorgia Meloni zou een handelsdeal tussen de EU en de VS kunnen sluiten op een manier die geen enkele topfunctionaris van de EU zou kunnen, misschien alleen omdat Trump zo verliefd op haar is. Maar wat er met China gebeurt, is een raadsel.
Er spelen zowel economische als geopolitieke overwegingen mee achter Trumps vijandigheid jegens China. En de Chinezen zien hun land niet langer als een semi-perifeer land in de mondiale kapitalistische wereld. De wereldwijde invloed van China groeit, dus de Chinese leiders zullen zich niet laten intimideren door Trumps lachertje over invoerrechten.
Alexandra Boutri: Nog een laatste vraag. Welke impact zouden Trumps energie- en dereguleringsbeleid hebben op de strijd tegen klimaatverandering?
CJ Polychroniou: Alles bij elkaar is dit het allerbelangrijkste probleem voor de toekomst van de mensheid. We hebben een planeet die op de rand van de afgrond staat. Ik wil niet pessimistisch klinken, maar de kansen zijn nu al tegen ons. Trumps manische energie- en dereguleringsbeleid, bovenop zijn manie om klimaatverandering te ontkennen, zal de doelstelling van netto nul emissies in 2050 simpelweg onmogelijk maken.
We hebben een planeet op de rand van de afgrond. Ik wil niet pessimistisch klinken, maar de kansen zijn nu al tegen ons.
Ik zeg dit omdat Trumps energie- en dereguleringsbeleid andere landen die hongeren naar fossiele brandstoffen zal aanmoedigen om door te gaan met de verdere exploratie en consumptie van de gifstoffen die de planeet vernietigen. Bovendien, en tekenend voor wat er ter plaatse gebeurt in de strijd tegen de opwarming van de aarde, onthult een nieuwe studie van het Political Economy Research Institute (PERI) aan de Universiteit van Massachusetts Amherst dat “overheden wereldwijd zowel de consumptie als de productie van olie, steenkool en aardgas blijven subsidiëren.”
De totale subsidies voor fossiele brandstoffen bedroegen in 2023 $ 1,1 biljoen. Zo’n duizelingwekkend bedrag aan subsidies aan de fossielebrandstofindustrie lijkt er uiteraard op te wijzen dat overheden wereldwijd zich alleen maar zorgen maken over kortetermijndenken en nauwelijks nadenken over de toekomst van de mensheid. Maar daar draait het bij kapitalisme toch om?