Er is een Afrikaans gezegde: ‘Als olifanten vechten, lijdt het gras’. De Arabische sjeiks die aanzetten tot de impasse tussen de VS en Iran zouden het spreekwoord hebben gehoord, maar kozen ervoor het te negeren. De veronderstelling in Riyad en Abu Dhabi was dat de ‘maximale druk’-strategie van president Trump Teheran bang zou maken en dat het leven zeer snel weer normaal zou zijn met een verzwakt Iran dat onderworpen was aan onderwerping in de Perzische Golf.
Ze hadden uit het recente voorbeeld van Qatar moeten weten dat landen, wanneer ze worden geconfronteerd met existentiële bedreigingen, weerstand bieden aan onrecht en agressie met alle nationale uitgebreide macht op hun bevel.
De gyre van de impasse tussen de VS en Iran wordt met de dag alleen maar groter. Wat als een gelokaliseerde zaak werd beschouwd, krijgt internationale dimensies. De Arabische bondgenoten van Amerika hebben geen zeggenschap meer over de mutatie van de impasse tussen de VS en Iran. Ondertussen is Groot-Brittannië op het toneel verschenen om door het Amerikaanse project te navigeren.
De rol van Saoedi en Emiraten beperkt zich voortaan tot het bankrollen van het Anglo-Amerikaanse project op Iran en om de westerse bases op hun grondgebied te gebruiken als lanceerplatforms voor oorlogvoerende acties gericht op het uitlokken van het leiderschap in Teheran in vergeldingsacties. Kortom, er is een groeiend gevaar dat het ongewild het Anglo-Amerikaanse project binnen wordt gezogen.
De Golfstaten missen ‘strategische diepte’ ten opzichte van Iran en zullen zich zeker in de frontlinie bevinden van een militaire vuurzee. Het is denkbaar dat noch Saoedi-Arabië, noch de VAE hebben gerekend op een dergelijke gebeurtenis. Dus, laat genoeg, hebben de Saoedi’s en Emiraten het telraam weggehaald en doen ze de bedragen opnieuw.
Het is mogelijk om te midden van de vele interpretaties die worden gegeven aan de abrupte, niet-ceremoniële ‘gedeeltelijke’ terugtrekking van de VAE-troepen uit de oorlog in Jemen, de berekening van Abu Dhabi dat het beschermen van de binnenlandse veiligheid op de eerste plaats komt, ver boven elke imperiale agenda.
Die ontnuchterende gedachte heeft de VAE ertoe aangezet om enkele ouvertures naar Teheran te maken. De VAE hebben een genuanceerd standpunt ingenomen dat geen enkel land verantwoordelijk kan worden gehouden voor de aanvallen op olietankers in de Golf in juni. Minister van Buitenlandse Zaken Abdullah bin Zayed Al-Nahyan zei dat “duidelijk en overtuigend bewijs” nodig is met betrekking tot de aanvallen op vier schepen voor de kust van de VAE, waaronder twee Saoedische olietankers.
In wezen distantieerde hij de VAE van de bevindingen van de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur John Bolton dat de aanvallen op olietankschepen het werk waren van “marinemijnen vrijwel zeker uit Iran”. Het is belangrijk dat Al-Nahyan de opmerking maakte tijdens een gezamenlijke persconferentie met de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergey Lavrov tijdens een bezoek aan Moskou eind juni, die volgens alle aanwijzingen gericht was op de inspanningen om de oorlog in Jemen te beëindigen en op een mogelijke Russische initiatief om de spanningen van de VAE met Iran te matigen. Interessant is dat Moskou binnen de week na het bezoek van Al-Nahyan eind juni ook de secretaris-generaal van de Organisatie van Islamitische Conferentie en de speciale gezant van de VN over Jemen organiseerde.
Het is volledig denkbaar dat Rusland achter de schermen doet wat het kan om de spanningen tussen Iran en de VAE en in de Perzische Golfregio als geheel te verminderen. Moskou heeft onlangs zijn voorstel voor een collectief beveiligingssysteem voor de Perzische Golf opnieuw opgestart. In feite is op 30 juli het Russische concept van collectieve veiligheid in de Perzische Golf verspreid als een officieel document goedgekeurd door de VN.
Het Russische document beoogt een initiatiefgroep voor te bereiden op een internationale conferentie over veiligheid en samenwerking in de Perzische Golf, die later zou leiden tot de oprichting van een organisatie voor veiligheid en samenwerking in deze regio. China heeft het Russische initiatief verwelkomd en aangeboden om bij te dragen aan het succes ervan: “We willen ook de samenwerking, coördinatie en communicatie met alle overeenkomstige partijen stimuleren.” zie een dergelijke regionale veiligheidsarchitectuur als het einde van de westerse hegemonie in het Midden-Oosten.
Wat het Russische concept van collectieve veiligheid in de Perzische Golf zeer actueel maakt, is dat het in een direct initiatief wordt neergelegd om gedemilitariseerde zones in de regio in te stellen, wat op zijn beurt de noodzaak van een permanente inzet van squadrons van niet-regionale regio’s zou voorkomen. staten en in plaats daarvan streven naar de oprichting van hotlines tussen de betrokken militairen om van tijd tot tijd opkomende onvoorziene gebeurtenissen te communiceren en op te lossen.
Het is duidelijk dat het Russische voorstel in strijd is met het Anglo-Amerikaanse complot om een westerse marine-armada te creëren onder leiding van de VS om de zeemijlen van 19000 in en rond de Straat van Hormuz in handen te nemen die het Westen effectief als moderator van de wereldoliemarkt – met alle gevolgen van dien voor de internationale politiek – en de olierijke Perzische Golflanden letterlijk terugbrengen tot pompstations. De Anglo-Amerikaanse strategie is om te jagen op de diepe zorgen van de olie-verbruikende landen van Europa en Azië over energiezekerheid tegen de achtergrond van de toenemende spanningen tussen de VS en Iran. Ongetwijfeld hoopt de Trump-regering, met de hulp van BoJo’s VK, de internationale isolatie van Washington te verzachten die voortvloeit uit de exit uit de JCPOA vorig jaar in mei.
Desalniettemin is het misschien tijd dat het Russische initiatief grip krijgt. De gezamenlijke bijeenkomst Iran-VAE om de kustveiligheidssamenwerking op 30 juli in Teheran aan te pakken, is een duidelijk signaal dat de Perzische Golfstaten zich misschien beginnen te realiseren dat de endemische onzekerheden van de regio uiteindelijk een regionale oplossing vereisen, hoewel de roofzuchtige westerse regeringen – en hun militair-industriële complexen – die de Golfdivisies exploiteren om lucratieve wapenverkopen te realiseren die jaarlijks tientallen miljarden dollars kosten, zullen zich niet gemakkelijk terugtrekken uit de regio.
Het moet als een schokkende reality-check voor Saudi-Arabi en de VAE zijn gekomen dat Trump die nauwelijks twee jaar geleden in Riyadh een geweldige “oorlogsdans” had met koning Salman en de twee provincies heeft opgesloten in de impasse met Iran, de laatste tijd verlegde de aandacht naar hun bête noire, Qatar, “om een geschiedenis van vriendschap te delen op basis van gemeenschappelijke inspanningen en wederzijds respect”, zoals in de gezamenlijke verklaring die onlangs werd uitgegeven na het eerste officiële bezoek van Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani aan het Witte Huis.
De gezamenlijke verklaring vatte ongegeneerd de uitkomst van het bezoek van de emir samen:
De aankoop van Qatar Airways van vijf Boeing 777 vrachtschepen.
De verbintenis van Qatar Airways om grote cabinevliegtuigen van Gulfstream te kopen.
De Chevron-Phillips Chemical Company LLC en Qatar Petroleum-overeenkomst om de ontwikkeling, bouw en exploitatie van een petrochemisch complex in Qatar na te streven.
De inzet van het ministerie van Defensie van Qatar om de NASAM en Patriot Systems van Raytheon te verwerven.
De selectie door Qatar Airways van GE-straalmotoren en -diensten voor het aandrijven van zijn 787- en 777-vliegtuigen.
Trump was buiten zichzelf van vreugde in zijn opmerkingen die de Qatarese emir krachtig prees. Het kan niet verloren gaan in de VAE en Saoedi-Arabië dat Trump sukkels van hen maakt.