Indignatie redactie 
Prins Andrew en kroonprins Mohammed bin Salman van Saoedi-Arabië hebben beide een slechte week gehad.
Op dezelfde dag dat Prins Andrew zijn rampzalige interview gaf waarin hij zijn relatie met de zedendelinquent Jeffrey Epstein uitlegde , hoorde de kroonprins – vaak MbS genoemd – van internationale bankiers over het falen van zijn bod om een deel van Aramco te verkopen, het staatsoliemaatschappij, voor een hoge prijs op de internationale markten. De verkoop was aangekondigd als het moment waarop Saoedi-Arabië zijn olierijke rijkdom zou gebruiken om zijn status als wereldmacht te verheffen.
De twee prinsen hebben veel kenmerken gemeen: beide hebben een reputatie voor arrogantie, negeren deskundig advies en tonen verbluffend slecht beoordelingsvermogen bij het nemen van beslissingen. Het resultaat is voor beide mannen een absoluut mislukte record geweest.
In het geval van Prins Andrew zijn deze mislukkingen op een beperkte schaal geweest dankzij zijn relatieve machteloosheid buiten zijn onmiddellijke cirkel. Maar sinds zijn bejaarde vader in januari 2015 koning van Saoedi-Arabië werd, is MbS de effectieve heerser van zijn land.
En het is zijn prestatie in deze rol, zijn macht versterkt door zijn benoeming tot kroonprins in 2017, dat verklaart gedeeltelijk waarom internationale investeerders zelfs maar een klein stukje kochten – slechts 1,5 procent werd aangeboden – van Aramco, de grootste olie bedrijf ter wereld, met de hoge algemene waardering van $ 2 biljoen die de Saoedi’s erop hebben geplaatst.
Deze nieuwe afvaarten geïntroduceerd door MbS beginnen in 2015 toen hij als minister van defensie een oorlog in Jemen startte die de Houthi-beweging die de hoofdstad Sanaa en een groot deel van het land had, snel moest verslaan.
Bijna vijf jaar later zijn de Houthi’s er nog steeds, maar 100.000 Jemenieten zijn gedood en 24 miljoen van hen – 80 procent van de bevolking – hebben humanitaire hulp nodig. Het gebrek aan bronnen voor schoon water en de ineenstorting van het medische systeem, beide naar verluidt het doelwit van Saoedische bommenwerpers, hebben geleid tot 700.000 vermoedelijke gevallen van cholera. De VN beschrijft de voedsel- en gezondheidscrisis in Jemen als de ergste humanitaire crisis op de planeet.
Thuis had MbS beweerd dat hij de middeleeuwse en onderdrukkende sociale normen van Saoedi-Arabië zou hervormen en een meer tolerante en vrijere samenleving zou produceren. Maar de modernisering die er is geweest, zoals het autorijden van vrouwen, is cosmetisch gebleken, terwijl repressie maar al te reëel is geweest.
Een geplande uitbreiding van de rechten van vrouwen werd goed gepubliceerd in het buitenland, maar een rapport van Human Rights Watch eerder deze maand, getiteld The High Cost of Change: Repression Under Saudi Crown Prince Tarnishes Reforms, vertelt een ander en veel grimmiger verhaal dat zegt: autoriteiten hadden vier prominente Saoedische vrouwelijke activisten gemarteld in een onofficieel detentiecentrum, onder meer door elektrische schokken toe te dienen, de vrouwen op hun dijen te slaan, gedwongen knuffelen en zoenen en tasten. “
De prijs van hun vrijlating werd aan de activisten gevraagd om een document te ondertekenen en op televisie te verschijnen dat ze niet waren gemarteld.
Andere hervormingen hebben hetzelfde patroon gevolgd. In april 2016 lanceerde MbS Vision 2030, een ambitieus plan om de Saoedische economie te moderniseren dat internationale lof trok. Maar de realiteit van de in te voeren economische veranderingen werd duidelijk in november 2017 toen toonaangevende zakenmensen en koninklijke familieleden werden beperkt, waarvan sommigen naar verluidt werden misbruikt, als onderdeel van een vermeend corruptieonderzoek in het Ritz Carlton Hotel in Riyadh.
Sommigen worden nog steeds vastgehouden, terwijl anderen pas werden vrijgelaten nadat hun zakelijke belangen geheel of gedeeltelijk waren overgedragen.
Gedurende een lange periode werd MbS voorzichtig behandeld door buitenlandse hebzuchtige Saoedische contracten en door de buitenlandse media, die een PR-beeld van MbS kochten als het verbreken van de banden van een archaïsche samenleving. President Trump bracht kort na zijn verkiezing een triomfbezoek aan Riyad en tweette vaak zijn goedkeuring over alles wat MbS deed – inclusief zijn opsluiting van de zakenlieden.
Qua publiciteit ging alles goed genoeg tot 2 oktober 2018 toen een Saoedisch doodseskader de Saoedische journalist Jamal Khashoggi in het Saoedische consulaat in Istanbul vermoordde . De misdaad wordt nu erkend door de Saoedische autoriteiten, hoewel ze ontkennen dat MbS van tevoren op de hoogte was van de moord – iets beweerde het tegendeel door Amerikaanse senatoren die door de Amerikaanse inlichtingendienst waren ingelicht.
De moord op Khashoggi en de griezelige afsplitsing van zijn lichaam brachten een stroom van kritiek los waarvan MbS nog moet herstellen. De dode journalist had het jaar voor zijn moord gezegd dat de kroonprins “een omhelzing van sociale en economische hervormingen had beloofd … maar het enige dat ik nu zie is de recente arrestatiegolf”.
De aantasting van de reputatie van Saoedi-Arabië door de Khashoggi-affaire en de stortvloed van kritiek die daarop volgde, speelde een rol bij het weerhouden van buitenlandse investeerders om tegen de prijs te kopen die de Saoedi’s wilden.
Maar wat de reputatie van Saoedi-Arabië voor stabiliteit echt ondermijnde, was de verrassende aanval van Iraniërs / Houthi-drones en raketten op de olie-installaties Abqaiq en Khurais in september. Even belangrijk als de aanval zelf was de weigering van de heer Trump om wraak te nemen op Iran. Wat zo lang leek op een vergulde Amerikaanse garantie voor Saoedische veiligheid, bleek niet zoiets te zijn.
MbS zal niet worden ontheemd vanwege deze fouten en misrekeningen: toen hij in 2017 erfgenaam van zijn vader werd, zuiverde het koninklijk hof en nam het hele Saoedische veiligheidsapparaat over. Aan de andere kant heeft de lange lijst van zelfvernietigende acties door de Saoedische autoriteiten in de afgelopen vijf jaar het land veel minder stabiel achtergelaten dan het ooit leek.
De mening van prins Andrew over de carrière van zijn mede-koninklijke macht in Saoedi-Arabië zou interessant zijn om te lezen. Misschien kijkt hij met afgunst naar de absolute macht en gigantische rijkdom van MbS; hij kan zelfs de strengheid goedkeuren waarmee zijn tegenpartij zijn gezag beweert. Dit is geen puur giswerk.
Andrew was een regelmatige bezoeker van de buurman van Saoedi-Arabië en de facto protectoraat, Bahrein, en prees het als “als bron van hoop voor veel mensen in de wereld”. Dit soort woorden staan in schril contrast met het rapport van een onafhankelijk onderzoek naar de vernietiging van de protesten van de Arabische Lente daar in 2011, waarin details worden gegeven over 18 verschillende marteltechnieken die aan arrestanten zijn opgelegd.
Een Britse diplomaat, gestationeerd in Bahrein ten tijde van een bezoek aan Prins Andrew, schreef later dat de bedankbrieven die hij na een bezoek aan Bahrein naar zijn gastheren stuurde – de grootte van zijn vliegtuig vergeleken met die van hen – gemaakt waren voor het maken van kringen.
In één belangrijk opzicht geeft Prins Andrew echter een goed voorbeeld voor MbS door afstand te doen van zijn publieke taken. Ongetwijfeld zal de Saoedische kroonprins zich na de mislukkingen en fiascos van de afgelopen vijf jaar afvragen of hij zou overwegen hetzelfde pad te volgen.
