Hoe de eigenaar Elon Musk van Tesla en Space X een staat binnen een staat werd.
Op 7 oktober 2022, toen Elon Musk op het punt stond Twitter te kopen, werd hij toegejuicht door Jonathan Greenblatt, hoofd van de Anti-Defamation League (ADL). Tijdens zijn toespraak op CNBC zei Greenblatt enthousiast dat “Elon Musk een geweldige ondernemer en een buitengewone innovator is. Hij is de Henry Ford van onze tijd.” Deze verrassende lof balanceerde op de dunne grens tussen onbedoelde ironie en absurditeit.
De ADL is ogenschijnlijk een organisatie die antisemitisme en aanverwante vormen van onverdraagzaamheid bestrijdt. Hoewel het waar is dat Ford en Musk beide giganten zijn op het gebied van de autoproductie, was Ford een beruchte antisemiet die de vervalste Protocollen van de Wijzen van Zion promootte , een centrale tekst van moderne Jodenhaat.
In 1937 begroette het nazi-regime de diensten van Ford als medereiziger van het fascisme door hem het Grootkruis in de Opperste Orde van de Duitse Adelaar toe te kennen. Naast zijn onverdraagzaamheid was Ford berucht vanwege het inhuren van knokploegenals stakingsbrekers. Ford was een klassiek geval van een plutocraat wiens verlangen naar macht hem tot een vijand van de democratie maakt. Het lijkt vreemd dat het hoofd van de ADL vooral Ford zou gebruiken als voorbeeld van een geniale uitvinder.
De opmerking van Greenblatt was een blunder, maar, zoals later bleek, ook per ongeluk waar. Het wordt steeds duidelijker dat Musk, in sommige opzichten de rijkste man ter wereld, de Henry Ford van onze tijd aan het worden is. Maar dit is waar op een manier die moet worden opgevat als een veroordeling en niet als een lofzang.
Onder de controle van Musk is Twitter (dat hij heeft omgedoopt tot X, een brief die hij fetisjt en die hij ook als naam aan een van zijn kinderen heeft gegeven) een broeikas geworden waar allerlei soorten onverdraagzaamheid floreren – inclusief antisemitisme. Dit leidde tot een directe botsing met de ADL.
Dat meldde Indignatie dinsdag vorige week
ADL-directeur Jonathan Greenblatt had een ontmoeting met X-CEO Linda Yaccarino om de prevalentie van haatzaaiende uitlatingen op het platform te bespreken. Dit was het startschot voor een trending hashtag-campagne, #BanTheADL, gebaseerd op het ongegronde idee dat de organisatie de vrijheid van meningsuiting op X heeft onderdrukt (en daarom hun account zou moeten laten verwijderen). Maar de tag, gepromoot door bekende antisemieten en blanke supremacisten , genereerde een hele reeks haatdragende inhoud.
Toen Musk ontvankelijk bleek te zijn voor de beweging en beweerde dat “ADL heel hard heeft geprobeerd om X/Twitter te wurgen”, deed hij dat in antwoord op Keith Woods, een antisemitische YouTuber die banden heeft met de beruchte racisten Richard Spencer en Nick Fuentes .
De tweets van Woods en anderen onder de hashtag #BanTheADL , die het imprimatur van Musk kregen, waren een giftige stoofpot van anti-Joodse laster.
Het door #BanTheADL geïnspireerde antisemitisme is zo slecht dat het bijna een verdediging van de ADL afdwingt – een zeer onbetrouwbare organisatie die er volkomen tevreden mee is om alle vormen van onverdraagzaamheid te vergoelijken, zolang de daders Israël steunen. De ADL combineert vaak kritiek op echt antisemitisme met ongegronde beschuldigingen van antisemitisme om het pro-Palestijnse activisme te besmeuren. Maar hoe dubieus de ADL ook mag zijn, ze verdient de antisemitische aanvallen van mensen als Keith Woods niet, nu versterkt door een man met een enorme rijkdom.
Naast het bevorderen van antisemitisme treedt Musk in de voetsporen van Ford door aan te nemen dat de regels van de democratie alleen van toepassing zijn op mindere stervelingen. Musk is net zo anti-vakbond als Ford. Zoals Ronan Farrow in een recent profiel van New Yorker heeft gedocumenteerd , is de modus operandi van Musk het overtreden van veiligheidsvoorschriften en het uitdagen van de regering om hem ter verantwoording te roepen.
Vanwege zijn extreme rijkdom en de afhankelijkheid van de overheid van zijn industrieën (die een dominante positie genieten op gebieden als de productie van elektrische auto’s en de raketlanceringen die nodig zijn om bijvoorbeeld het Internationale Ruimtestation te bevoorraden en satellieten die door het Pentagon in een baan om de aarde worden gebruikt) , vaak krijgt zijn zin.
Farrow meldt :
Ambtenaren die bij OSHA en bij een gelijkwaardig agentschap in Californië hebben gewerkt, vertelden me dat de invloed van Musk en zijn houding ten aanzien van regelgeving hun werk moeilijk hadden gemaakt. De regering-Biden, die dringend probeert de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen, is tot de conclusie gekomen dat zij met Musk moet samenwerken vanwege zijn dominante positie op de markt voor elektrische auto’s. En Musks persoonlijke rijkdom doet het hele budget van OSHA, dat belast is met het toezicht op de omstandigheden op zijn werkplekken, in het niet vallen.
Musk is nu zo machtig dat hij zijn eigen buitenlands beleid voert. Donderdag meldde CNN, onder verwijzing naar de aanstaande biografie van Musk van Walter Isaacson : “ Elon Musk heeft vorig jaar in het geheim zijn ingenieurs opdracht gegeven om het Starlink-satellietcommunicatienetwerk van zijn bedrijf nabij de kust van de Krim uit te schakelen om een Oekraïense sluipaanval op de Russische marinevloot te verstoren.”
Dit incident is al bekend sinds het afgelopen oktober plaatsvond. De nieuwe informatie is dat het gebeurde onder het persoonlijke bevel van Musk en dat hij beweert dat hij met Russische functionarissen heeft gesproken voordat hij de beslissing nam. (Musk is mogelijk ook beïnvloed door enkele van de rechtse stemmen waarmee hij graag in contact komt op Twitter, die opriep tot de annulering van de dienst van Starlink).
Musk kan wel of niet gelijk hebben als hij vindt dat de Verenigde Staten moeten aandringen op onderhandelingen met Rusland. Dat is een argument waar velen die het niet eens zijn met zijn politiek, ook voor pleiten, net als ikzelf .
Maar in een democratie zou Musk niet in staat moeten zijn de grenzen van het militaire beleid te bepalen op basis van zijn persoonlijke grillen. Als hij voor onderhandelingen wil pleiten, kan hij dat net als iedere andere burger doen. Toch is hij, vanwege zijn economische dominantie, een staat binnen de staat geworden, die beleid bepaalt in plaats van er alleen maar voor te pleiten.
Musk is een plutocraat met bijna koninklijke macht. Vroeger noemde hij zichzelf een pro-Obama-centrist, maar hij is steeds meer naar rechts opgeschoven, waarschuwde voor het ‘woke mind-virus ’ en promootte Ron DeSantis. Een persoonlijke antipathie jegens transgenders ( hij heeft een transgenderkind dat de afkomst van Musk heeft verloochend) is een mogelijk motief voor de verschuiving.
Misschien zou Musk, net als Henry Ford, ook gevormd kunnen worden door de economie van de auto-industrie – een vakgebied waarvan de kwetsbaarheid voor stijgende rentetarieven hem vatbaar maakt voor antisemitische fantasieën over de veronderstelde Joodse dominantie van de financiële wereld.
Maar de grotere strekking van Musks politiek wordt, net als die van Ford aan het begin van de 20e eeuw, gedreven door een autocratische persoonlijkheid. Musk houdt ervan zijn zin te krijgen en heeft een hekel aan elke macht (of het nu ‘ontwaakte’ sociale bewegingen, vakbonden of toezichthouders van de overheid zijn) die hem in de weg staan.
Zoals Ronan Farrow opmerkt, is de invloed van Musk dat wel
brutaal en uitgebreid. Er is weinig precedent dat een burger op zo’n gedetailleerde manier de scheidsrechter wordt in een oorlog tussen landen, of voor de mate van afhankelijkheid die de VS nu van Musk hebben op allerlei terreinen, van de toekomst van energie en transport tot de exploratie van ruimte. SpaceX is momenteel het enige middel waarmee NASA bemanningsleden van Amerikaans grondgebied naar de ruimte vervoert, een situatie die nog minstens een jaar zal aanhouden.
Het plan van de regering om de auto-industrie in de richting van elektrische auto’s te bewegen vereist een betere toegang tot laadstations langs de Amerikaanse snelwegen. Maar dit berust op de acties van een andere Musk-onderneming, Tesla. De autofabrikant heeft zo’n groot deel van het land voorzien van zijn eigen laadstations dat de regering-Biden een vroege drang naar een universele oplaadnorm waar Musk een hekel aan had, versoepelde. Zijn stations komen in aanmerking voor miljarden dollars aan subsidies, zolang Tesla ze compatibel maakt met de andere oplaadstandaard.
Elke miljardair is, zoals het gezegde luidt , een beleidsmislukking. De opkomst van Musk moet worden afgezet tegen het falen van regeringen die tijdens het neoliberale tijdperk zijn uitgemergeld, waardoor ze niet in staat zijn het fundamentele onderzoek en de fundamentele ontwikkeling te ondernemen die we nodig hebben in het tijdperk van klimaatverandering.
Er is geen reden waarom de raketten en elektrische auto’s die Musk bouwt niet door overheidsinstanties zouden worden vervaardigd. In het geval van raketten heeft NASA ooit zelf het werk gedaan dat nu is geprivatiseerd.
Zoals Farrow opmerkt: “In de afgelopen twintig jaar heeft Musk, tegen een achtergrond van afbrokkelende infrastructuur en afnemend vertrouwen in instituties, zakelijke kansen gezocht op cruciale gebieden waar de staat, na tientallen jaren van privatisering, zich heeft teruggetrokken.” Op het gebied van elektrische auto’s loopt China met sprongen voor op de Verenigde Staten, waar jaarlijks 6,8 miljoen auto’s worden geproduceerd, tegenover 800.000.
Eén reden is dat China niet afhankelijk is van individuele genieën als Musk, maar overheidssubsidies in het leven roept om de transitie van fossiele brandstoffen te bespoedigen. De problemen waarmee we worden geconfronteerd vereisen collectieve actie, en niet een terugkeer naar archaïsche mythen van eenzame genieën als redders.
Musk is inderdaad de nieuwe Henry Ford geworden – maar alleen omdat het politieke systeem, zowel de Democraten als de Republikeinen, hem in staat hebben gesteld die rol te vervullen. De wereld zal alleen verbeteren als we beseffen dat we geen Henry Fords meer nodig hebben.