Enorme ophef over een poster van ‘Forum’ over vijfenzeventig jaar ‘Bevrijding’.

Op de poster staat een overlijdenskruisje voor het jaartal 2020. De dames van ‘GoedeMorgenNederland‘ vonden het ‘walgelijk‘, wat nog eens onderstreept dat ze zich niet bezighouden met journalistiek. En dat gold eveneens voor de twee journalisten die te gast waren. Een van ‘Elsevier‘ en een van het ‘ANP‘. Waarmee ik het niet opneem voor ‘Forum‘, en tevens van de gelegenheid gebruik wil maken om te onderstrepen dat iedereen die zich opwindt over die poster daar het volste recht toe heeft. Tot op het moment dat in één moeite door wordt gesuggereerd dat er tegen die mening van ‘Forum‘ moet worden opgetreden. Of dat dergelijke geluiden buiten de orde geplaatst dienen te worden, en mensen met zo’n mening niet meer mogen participeren.

Waarom is dat begrip ‘Vrijheid‘ toch zo lastig voor zoveel mensen? En waarom zegt zo’n medewerker van ‘Elsevier‘ dat hij het de taak vindt van journalisten om mensen te ‘prikkelen‘? De auteur van ‘prikkelliteratuur‘ noemen we een ‘pornograaf‘. Een journalist brengt ons het nieuws. Zo objectief mogelijk. Dus, bijvoorbeeld, dat ‘Forum‘ een poster heeft gepubliceerd met daarop een overlijdenskruisje voor het jaartal 2020. Punt.

Natuurlijk heeft elke journalist ook een mening, want hij of zij is ook maar gewoon een mens. Maar als journalist scheidt je die mening van de feiten. Je kunt als journalist iemand vragen naar de bedoeling van een bepaalde uitspraak, of het gebruik van een symbool. Maar je eigen mening mag niet doorsijpelen in je vraagstelling, en die vraagstelling moet niet klinken als een provocatie. De fotojournalist, of televisieverslaggever die in de publieke ruimte opnames maakt, mag geen strobreed in de weg worden gelegd. Maar als hij of zij er op uit is om ‘prikkelbeelden‘ te produceren, is het niet te vermijden dat er een reactie komt van mensen die zichzelf niet als ‘pornosterren‘ opgediend willen terugzien in de krant, het tijdschrift, of op de televisie.

Vrijheid heeft betrekking op beleving en respect. Twee varianten die elkaar bijten moeten in balans zijn voor het optimale resultaat. De ‘Vrijheid OM‘, wat verwijst naar individuele vrijheid, en de ‘Vrijheid VAN‘, wat verwijst naar het respecteren van de rechten van een ander. Hoe je het ook wendt, of keert, maar er is bij mijn weten niet één Nederlander die niet beseft dat de ‘Vrijheid OM‘ door alle ‘Maatregelen‘ sinds begin 2020 dramatisch is afgenomen. En dat is dan met inbegrip van de dames van ‘GoedeMorgenNederland‘, die elke dag janken over wat er allemaal niet meer mag, en de hoop uitspreken dat het allemaal snel voorbij zal zijn. Dat in 2020 de ‘Vrijheid OM‘ is overleden is als zodanig helemaal niet omstreden. De één hoopt op een snelle resurrectie, de ander streeft ernaar, en een derde is bang dat de onvrijheid een blijvertje is. Maar er is helemaal niemand in Nederland die meent dat de ‘Vrijheid OM‘ nu groter, of gelijk is aan de jaren vóór de ‘Maatregelen‘.

In elke geciviliseerde samenleving is de ‘Vrijheid OM‘ beperkt om de ‘Vrijheid VAN‘ te kunnen garanderen. Je mag niet iemand vermoorden als je daar zin in hebt. Mensen die het risico lopen vermoord te worden moeten door de overheid beschermd worden tegen moordenaars. Ik mag hopen dat u dat met mij eens bent als een doel dat het nastreven waard is, en dat we dan niet op de kansel klimmen om te claimen dat onze ‘Vrijheid‘ geweld wordt aangedaan. Maar recent wijdde ik een bijdrage aan een ‘Opiniestuk‘ in NRC waarin de auteur, en bijgevolg de krant, een lans brak voor ‘politieke moord‘ waar het Poetin betrof, wat wel aangeeft hoe kwetsbaar dat principe is. Nog veel lastiger wordt het waar we ons storten op de ‘prikkeljournalistiek‘, die niks met journalistiek te maken heeft, maar mensen schaadt in hun eer en goede naam. Hoeveel ‘Safe Space‘, en voor wie, willen we vastleggen in de wet? Op welk moment dient de ‘Vrijheid van Meningsuiting‘ geen doel meer dat het nastreven waard is?

Hoe weeg je het belang van de één, afgezet tegen dat van de ander? Alle voorstanders van de ‘Maatregelen‘ claimen dat de wetgever die ze erdoor heeft gedrukt ‘Goede Bedoelingen‘ heeft, en gelegitimeerd is door de kiezer toen hij of zij een hokje rood kleurde, wat in de ‘Volksvertegenwoordiging‘ een meerderheid opleverde voor die beperkingen. Maar het zijn en blijven beperkingen. En dat zal altijd discussie opleveren, waar iemand het onjuist, of overdreven vindt. En die man of vrouw heeft recht op die mening. Zo simpel is het.

Als je een andere mening hebt, is dat eveneens je goed recht. Maar om dichter tot elkaar te komen gaat het zeker niet helpen als je je eigen mening via ‘Twitter‘ of in de krant, op de televisie, of via een blog, de ether in schreeuwt, en maar zien waar het landt. Beter is het om degene met een contraire mening naar zijn of haar motivatie te vragen. Dat levert niet zelden verrassende feiten op, die buiten beeld bleven door het geweld waarmee de mensen met ‘Goede Bedoelingen‘ hun eigen gelijk van de kansel schreeuwen. Feiten, en vragen die laten zien dat bepaalde aannames niet meer zijn dan aannames, en dat andere aannames het beeld volkomen op z’n kop zetten, waardoor het urgent wordt uit te zoeken wat nou feitelijk juist is, en wat niet. Er zijn nu minder sterfgevallen per maand dan gemiddeld, en net als in alle landen loopt het aantal besmettingen op als de vaccinatie op gang komt. Wat is het causale verband? Of is dat er niet? En op welke gronden beslissen we tot vergaande beperking van de ‘Vrijheid OM‘?

Door de mist van een wereld vol ‘Maatregelen‘ doemt nu al het beeld op dat we er nooit meer vanaf komen. Ook niet als het risico op besmetting ‘nul‘ is geworden. Enerzijds omdat de onredelijke angst, om niet te zeggen hysterie, daarmee nog niet verdwenen is. Maar ook, en dat is voor velen een angstvisioen, omdat de ‘Maatregelen‘ ook naadloos passen op andere ‘Agenda’s‘ die helemaal niets uitstaande hebben met welke pandemie dan ook. En dat de ‘Vrijheid OM‘ in 2020 daadwerkelijk is overleden, en resurrectie er niet in zit.

In de basis ben ik blij met mensen die ‘prikkelende‘ uitspraken doen, of ‘prikkelende‘ posters publiceren, omdat het de potentie heeft een inhoudelijke discussie op gang te brengen, zolang die ‘prikkelaars‘ zichzelf maar niet wegzetten als journalist. Als iemand in een krant oproept tot een politieke moord heb ik dat nog altijd liever dan dat hij dat in het geniep voorbereidt, en hoop ik dat de autoriteiten die erover gaan daardoor wakker worden geschud. En als iemand een kruisje plaats voor het jaar 2020, waarmee een partij te kennen geeft dat die van mening is dat de ‘Vrijheid OM‘ zonder valide argumenten wordt beperkt, en we het risico lopen verzeild te raken in autoritaire structuren, dan hoop ik dat de voorstanders van al die beperkingen het zien als een uitnodiging om beter uit te leggen waarvoor die beperkingen nodig zijn. Of om nog eens te kijken naar hun aannames. En of er geen ‘Rotte Appels‘ zitten tussen de mensen die de besluiten nemen, die gewapend met een geheime ‘Agenda‘ de pandemie misbruiken.

Van Baudet en zijn partij is genoegzaam bekend dat ze kritisch zijn over de ‘Maatregelen‘. En waar we zien dat ‘experts‘ zelf stellen dat bepaalde beperkingen geen enkel effect hadden, is er voldoende reden om de discussie daarover niet te ontlopen. Doe je dat wel, en bestrijd je die oppositionele mening met het heffen van je eigen ‘Heilige Kruis‘ van de ‘Heilige Consensus‘ om die ‘Duivel‘ uit te bannen, dan roep je de problemen over jezelf af.

Laten we de ‘Vrijheid‘ koesteren, en respectvol omgaan met elkaar, maar harde conclusies niet uit de weg gaan waar dat gerechtvaardigd is. En waar we het niet weten, niet uitpakken met het verketteren van mensen die twijfelen aan onze feiten en aannames, of ‘Goede Bedoelingen‘, maar toelichten en uitleggen. We zijn toe aan een ander soort mensen. Aan mensen die nadenken, en doorvragen, alvorens te handelen. Mensen die niet consequent uitgaan van zichzelf, en hoe iets op hen ‘overkomt‘, om dan direct te veroordelen, te dreigen, of te handelen zonder ooit één vraag te hebben gesteld. ‘Bommen los! We komen je bevrijden….‘