In de afgelopen anderhalf jaar heeft de pandemie van het coronavirus in de Verenigde Staten het leven gekost aan meer dan 600.000 mensen – het hoogste dodental ter wereld. Elke dag sterven er nog zo’n 400 mensen.
Terwijl de arbeidersklasse het slechtste jaar in meer dan een eeuw doormaakte, brak de rijkdom van de heersende klasse records. De annus horribilis voor de massa was een annus mirabilis voor de rijken. De statistieken van coronadoden en fortuinen stegen in competitie.
De New York Times publiceerde vrijdag een rapport met de kop “Magere beloningen voor werknemers, uitzonderlijk rijk loon voor CEO’s”. The Times noemde 2020 een “festivaljaar” voor managers. De krant baseert zich op een onderzoek van het adviesbureau Equilar onder de 200 best betaalde managers.
Acht CEO’s ontvingen vorig jaar elk meer dan $ 100 miljoen aan compensatie – een recordhoogte. In totaal stegen de salarissen van de 200 beste managers met 14,1 procent. Het gemiddelde loon van een werknemer groeide met slechts 1,9 procent. In totaal was de gemiddelde beloning van CEO’s 274 keer die van een eenvoudige werknemer. Deze vergelijkende waarde was in 2019 245 keer zo hoog.
De best betaalde CEO was Alex Karp van het analysesoftwarebedrijf Palantir, een grote aannemer van de Amerikaanse overheid. Karp ontving een uitbetaling van $ 1,1 miljard – een van de grootste salarispakketten in de geschiedenis. Hij wordt gevolgd door Tony Xu van DoorDash, een app voor het bezorgen van eten, met 414 miljoen dollar. Op de hielen zit Eric Wu van OpenDoor, een online dienst voor het verhandelen van onroerend goed, die een vergoeding van $ 370 miljoen ontving.
Hoewel alle drie de bedrijven het afgelopen jaar enorme verliezen boekten, werden de enorme salarissen van managers gedreven door de koersprestaties en de bedrijfsverkopen. Ondanks de scherpe crash van de markten in maart vorig jaar – toen de pandemie over de hele wereld werd gevoeld – keerden de aandelenkoersen snel om en bereikten recordhoogtes. De financiële activa werden ondersteund door de reddingspakketten van bedrijven onder de CARES-wet en de onbeperkte infusie van geld van de Federal Reserve. De Dow Jones is meer dan 50 procent gestegen sinds het dieptepunt vorig jaar.
Na anderhalf jaar van dood en verwoesting hebben de pandemische profiteurs een onvoorstelbaar fortuin vergaard. De rijkdom die door de miljardairs van de wereld wordt beheerd, schoot in het eerste jaar van de pandemie met 60 procent omhoog – van $ 8 biljoen naar $ 13,1 biljoen. Jeff Bezos, chief executive en oprichter van Amazon, nadert een nettowaarde van $ 200 miljard, terwijl Tesla-topman Elon Musk zijn nettowaarde meer dan verdubbelde van $ 68 miljard in september tot $ 151 miljard vandaag.
Volgens een recent rapport van ProPublica betalen de top 25 miljardairs in de VS ondanks hun gigantische vermogen – of juist daardoor – een lager belastingtarief dan het gemiddelde Amerikaanse huishouden. De superrijken betaalden slechts 3,4 procent van de effectieve Amerikaanse inkomstenbelastingen in de vijf jaar waarin hun collectieve vermogen met $ 401 miljard groeide.
Dit alles wordt mogelijk gemaakt door de aanhoudende verarming van de bevolking. Volgens statistieken van de consumentenprijsindex bereikte de inflatie in mei het hoogste punt in 13 jaar van 5 procent, wat betekent dat de reële lonen het afgelopen jaar elke maand zijn gedaald. Dit proces wordt aangedreven door maandelijkse stijgingen van de prijzen van grondstoffen en consumptiegoederen.
Tijdens de pandemie werden miljoenen mensen op straat gegooid en kregen de armste steun, terwijl vele miljoenen meer uren werk en loon verloren. De economische crisis die de arbeidersklasse trof, deed de Grote Recessie van 2008 in het niet vallen en is alleen vergelijkbaar met de Grote Depressie van de jaren dertig. Er waren in mei 7,6 miljoen banen minder dan in februari 2020 voordat de gevolgen van de pandemie de economie troffen.
De Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) schat dat als gevolg van de pandemie wereldwijd 345 miljoen voltijdbanen verloren zijn gegaan. In haar wereldwijde loonrapport voor 2020 stelt de ILO dat zonder subsidies het loonverlies 6,5 procent zou zijn geweest. De overheidssteun heeft echter slechts 40 procent van de verliezen gecompenseerd. Werknemers over de hele wereld zijn aanzienlijk achteruitgegaan door de pandemie.
Te midden van de waanzinnige haast om de Amerikaanse economie volledig te heropenen, verspreiden zich meer besmettelijke en dodelijke varianten van Covid-19 over de hele wereld. Tegelijkertijd worden alle maatregelen voor sociale afstand en maskervereisten geschrapt om de winst en de salarissen van managers naar nog gigantischere hoogten te brengen. Nu minder dan de helft van de Amerikaanse bevolking volledig is gevaccineerd, zijn de voorwaarden aanwezig om de pandemie mogelijk opnieuw op te laaien.
De pandemie is een “trigger-gebeurtenis” die alle reactionaire tendensen van het kapitalisme heeft verergerd. De massale groei van sociale ongelijkheid tegen een achtergrond van massale sterfgevallen, stijgende inflatie en dalende lonen heeft de weg vrijgemaakt voor een krachtig offensief door de arbeidersklasse in de Verenigde Staten en internationaal.
Duizenden arbeiders zijn in staking bij Volvo Trucks in Dublin, Virginia en Warrior Met in Brookwood, Alabama om te proberen hun loon terug te krijgen dat hen jarenlang is geweigerd. De staalarbeiders van ATI zijn al bijna drie maanden in staking. Per 1 mei zijn 650 medewerkers van de ExxonMobil-raffinaderij buitengesloten. In Sudbury, Canada, zijn 2.600 mijnwerkers in staking tegen de plannen van Vale Inco om de uitkeringen voor nieuw aangeworven werknemers te verlagen.
De opkomst van deze militante strijd, die de arbeiders steeds directer in conflict brengt met de corporatistische vakbonden, is slechts een eerste uitdrukking van de enorme sociale explosies die aan de horizon opdoemen.
Als het afgelopen anderhalf jaar iets heeft laten zien, dan is het wel dat de belangen van de overgrote meerderheid van de mensheid onverenigbaar zijn met het bestaan van een parasitaire oligarchie en het sociale en economische systeem waarop die oligarchie is gebaseerd. De combinatie van massale uitsterving enerzijds en de accumulatie van immense rijkdom anderzijds illustreert de noodzaak om de pandemische profiteurs te onteigenen en de arbeidersklasse te mobiliseren om de politieke macht over te nemen en het kapitalistische systeem af te schaffen.