EU
Er Is Geen Eenvoudig Antwoord Voor De EU En Oekraïne
EU – Een toetredingsbeleid met twee gezichten zal Oekraïne niet redden en evenmin de belangen van de Europese Unie dienen.
De situatie in Oekraïne is sui generis . Geen enkel ander land heeft ooit vanuit een vergelijkbare situatie het lidmaatschap van de Europese Unie aangevraagd. Hoe hard het ook klinkt, de EU is geen liefdadigheidsorganisatie. Uitbreiding is in wezen een zakelijke beslissing, geen humanitaire of op verdiensten gebaseerde overweging. Solidariteit is een heel ander balspel.
De EU is een economische grootmacht met mondiale ambities. Het bestuurt met succes ’s werelds grootste interne markt die de afgelopen 70 jaar is ontwikkeld dankzij de geharmoniseerde en op waarden gebaseerde samenwerking van zijn leden. Geen wonder dat de reacties van de lidstaten uiteenlopen over het verlenen van candidacy aan Oekraïne, wat een symbolische en morele verplichting is, in vergelijking met het lidmaatschap zelf, dat geopolitieke, juridische, beleidsmatige en financiële implicaties heeft.
De kandidatuur van Oekraïne is een teken van politieke intentie en solidariteit met het Oekraïense volk, maar het zal de oorlog niet beëindigen en Rusland weerhouden van verdere landroof.
De aspiraties van Oekraïne om een EU-lidstaat te worden zijn diepgeworteld. In 2013 en 2014 was de weigering van president Viktor Janoekovitsj om een “associatieovereenkomst” met de EU te ondertekenen deels aanleiding tot de Maidan-protesten . Vijf jaar later werd die ambitie opgenomen in de Oekraïense grondwet. Vier dagen nadat de Russische invasie was begonnen, verzocht president Volodymyr Zelensky om onmiddellijke toelating tot de EU volgens een “nieuwe speciale procedure”.
Zo’n procedure bestaat niet. Vergis je niet, Oekraïne is al op de fast-track. In slechts enkele weken tijd heeft Kiev met succes de eerste stappen voor toetreding tot de EU in recordtijd gezet. Stappen die meestal maanden of zelfs jaren duren. Vier dagen nadat de invasie was begonnen, diende Oekraïne zijn aanvraag in; op 18 april heeft Oekraïne gedetailleerde informatie verstrekt voor de evaluatie van de Commissie. Haar advies zal in juni op de EU-top worden beoordeeld.
Precies dezelfde weg duurde drie jaar voor Bosnië-Herzegovina. Het duurde ook ongeveer drie jaar voordat Finland, Oostenrijk en Zweden vanaf het begin lidstaten werden. De EU is een diverse gemeenschap. Geen twee landen hebben dezelfde toestand, geschiedenis, taal of geografische en nationale belangen.
Hoewel Oekraïners gemeenschappelijke waarden delen met het Westen, roept hun snelle toetreding tot de EU bezorgdheid op voor zowel de EU als de VS Terughoudendheid over de kandidatuur en lidmaatschapsstatus helpt niet. Voor elke pro-statement is er een contra. Het uitvoerend hoofd van de EU, Ursula von der Leyen, heeft gezegd: ” We willen ze binnen “, “Oekraïne behoort tot de Europese familie ” , en voegde eraan toe dat toetreding “tijd zal vergen” en “moeilijk te zeggen” wanneer het daadwerkelijk gebeurt.
Macron wil leider EU zijn
President Emmanuel Macron van Frankrijk maakte het duidelijk onlangs dat het proces “meerdere jaren, waarschijnlijk meerdere decennia” zal duren om aan de EU-normen te voldoen. Regels zijn regels. Oekraïne is geen uitzondering. De tweezijdige retorische benadering van de EU ondersteunt enerzijds democratische waarden en anderzijds de realiteit.
De werkelijkheid is zeer complex. De bijzondere toelatingsoplossing zou neerkomen op ad hoc wetgeving die in strijd is met het Europese recht. Voor de invoering van een nieuwe procedure per geval zou de politieke instemming van alle lidstaten nodig zijn. De EU27 was in maart niet unaniem over de kandidatuur van Oekraïne. Het werd zwaar tegengewerkt door sommige West-Europese landen zoals Nederland , terwijl de Centraal- en Oost-Europese landen het overweldigend ondersteunden .
Toch zou het geen innovatie zijn om de uitbreiding te gebruiken als politiek instrument om structurele veranderingen in de EU aan te brengen. Spanje en Portugal waren succesverhalen, maar Cyprus heeft bewezen dat de clementie van de EU ongelijk had. Ondanks de ingebedde corruptiekwesties en een volledig voltooid vredesakkoord, werd het lidmaatschap van Cyprus geratificeerd in de overtuiging dat het een vonk zou zijn. In plaats daarvan verdween de wil voor moeilijke hervormingen en compromissen snel.
Toetreden tot de EU is niet hetzelfde als lid worden van de NAVO. De goedkeuring en implementatie van het EU-wetgevingscorpus, het acquis , van het labelen van kleding tot het aanbestedingsrecht, moet de binnenlandse politieke en beleidseffecten overwinnen. Als EU-lid zou Oekraïne recht hebben op de voordelen van de “wederzijdse bijstandsclausule” die andere lidstaten verplicht om “hulp en bijstand te verlenen met alle middelen waarover ze beschikken” in geval van gewapende agressie.
Het wijkt af van de ‘collectieve defensieclausule’ van de NAVO, maar roept inderdaad vragen op over de defensieve vermogens van de EU. Het is niet ongegrond om te zeggen dat militaire steun het conflict verder zou kunnen doen escaleren, en deze keer zou de EU het doelwit kunnen zijn. Sommigen vrezen dezelfde mogelijkheid , zelfs in het geval van de kandidatuurstatus van Oekraïne.
Aangezien Oekraïne een relatief groot land is, ook qua bevolking, zou dit onmiddellijk gevolgen hebben voor het institutionele evenwicht van de EU in stemrecht in de Raad en het aantal leden in het Europees Parlement. Bovendien, als de toetreding van Oekraïne in broederschap plaatsvindt en hun Poolse engagement onlangs is aangekondigd , zouden de samen ongeveer 80 miljoen Polen-Oekraïners een sterke alliantie worden die de huidige Frans-Duitse dominantie in de EU verstoort
Een ander vaak over het hoofd gezien aspect van de kwestie is het vermogen van de EU om überhaupt een nieuw lid op te nemen. Zonder interne hervormingen zou besluitvorming op basis van consensus steeds moeilijker worden. Aan de andere kant zou verder gaan dan unanimiteit de EU een van haar belangrijkste principes ontnemen en haar naar een federale superstaat duwen met een Frans-Duitse dominantie. Paradoxaal genoeg zullen de economische gevolgen van de oorlog de toetreding van Oekraïne verder bemoeilijken.
Terwijl een snelle weg naar lidmaatschap een aangrijpend voorstel is in het midden van oorlog, is vasthouden aan de beproefde processen en conditionaliteit absoluut noodzakelijk. De EU mag haar normen niet verlagen. De snelle toetreding van Oekraïne zou voorbijgaan aan de sterk benadrukte criteria voor de rechtsstaat. Willekeurige en flexibele toepassing van verdragen, de praktijk van ‘gerechtvaardigde flexibiliteit’, zou een slecht voorbeeld geven. De rol van het recht is niet om willekeurige politieke doelen te dienen, maar om zijn eigen orde te handhaven.
Wat een meer realistische benadering lijkt, is niet om een nieuwe “tweedelijns” EU-lidmaatschapsfase te construeren, maar om de mogelijkheid van creatieve toepassing van het bestaande kader te beoordelen. Zowel het Oostelijk Partnerschap als de associatieovereenkomst tussen de EU en Oekraïne versterken en Oekraïne kandidaat stellen. Deze dienen beter de strategische doelen zonder het systeem te schokken in vergelijking met de EU met meerdere snelheden , voorgesteld door de Franse president, die discriminatie zou institutionaliseren door eerste, tweede en derde klassen van lidstaten en burgers te creëren.
Tussen januari 2014 en juni 2021 waren er in Duitsland in totaal 768 gewelddadige aanvallen op moskeeën en moslims. Vooral de jaren 2020 en 2021 vallen op met meer dan 140 aanslagen, al zal het aantal niet-gemelde daden van dit soort – waaronder vandalisme, aanzetten tot haat, brandstichtingen en lichamelijk letsel – waarschijnlijk beduidend hoger zijn.
moslims Er zijn dit jaar al talloze aanslagen geweest op moskeeën. In januari meldde de media dat vanuit een appartement op het Islamisches Kulturcenter Halle Saale eV is geschoten met een luchtbuks.
De cijfers zijn gepubliceerd door Brandeilig.org, het eerste landelijke meldpunt voor anti-moslim racisme. De onafhankelijke antidiscriminatievereniging Federatie tegen Onrecht en Racisme e. V. (FAIR), gevestigd in Keulen, lanceerde een initiatief om de samenleving te sensibiliseren voor anti-moslim racisme.
Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken wonen er tussen de 4,4 en 4,7 miljoen moslims in Duitsland, wat overeenkomt met iets meer dan 5 procent van de totale bevolking. De meesten van hen komen uit Turkije, en elke tweede moslim komt nu uit een ander land. Er zijn ook ongeveer 2.350 moskeeën in het hele land. Duitsland heeft na Frankrijk de grootste moslimbevolking in West-Europa.
Met jaarverslagen wil Brandeilig.org nu bestaande informatielacunes met betrekking tot moskee-aanvallen en geweld tegen moslims dichten. Het initiatief publiceerde afgelopen mei het eerste #Incendiary Report voor 2018, omdat er voor dit jaar voor het eerst een betrouwbare hoeveelheid informatie was; verdere verslagen volgen.
Er werd informatie vastgelegd over het aantal aanslagen, de deelstaten waarin ze plaatsvonden, de aanleiding voor de aanslag, het verloop en de soorten aanslagen.
Voor 2018 registreerde Brandeilig.org in totaal 120 gewelddadige aanvallen van angstaanjagende proporties. In totaal werd in 84 procent van de gevallen in wisselende mate geweld gebruikt en was er ook sprake van aanzienlijke materiële schade en persoonlijk letsel. In vier procent van de gevallen lieten de daders de ledematen van varkens achter op het moskeeterrein – een bijzonder weerzinwekkende praktijk omdat veel moslims om religieuze redenen geen varkensvlees eten.
In Beieren ging het bij 25 aanslagen, wat overeenkomt met 21 procent, meestal om het gebruik van geweld tegen moslims of moskeeën. Noordrijn-Westfalen volgt op de voet met 23 aanslagen (19 procent). Er waren 14 aanslagen in Nedersaksen en 12 in Baden-Württemberg, elk overeenkomend met ongeveer een tiende van het totale aantal.
Ook in tien andere deelstaten was er geweld tegen moslims en moesten mensen voor hun leven vrezen. Alleen in Brandenburg en Saarland werden in 2018 geen aanvallen op moslims of moskeeën geregistreerd door Brandeilig.org.
In totaal zijn 54 aanslagen en daarmee bijna de helft van alle incidenten toe te wijzen aan het extreemrechtse spectrum. In zeven gevallen werd de daad gekenmerkt door racistische woordenschat of racistische symboliek (bijvoorbeeld het bekladden van hakenkruizen op gevels).
Vijftien gevallen zijn terug te voeren op een buitenlandse ideologie (gedefinieerd als “alle buitenlandse niet-religieuze ideologieën”). Tekenen die verwijzen naar de Koerdische nationalistische Partiya Karkerên Kurdistanê (PKK) of duidelijke verantwoordelijkheidsclaims zijn volgens het rapport aanwijzingen hiervoor.
Er zijn 16 gevallen van tegenstrijdige omstandigheden in het buitenland (zonder voldoende aanwijzingen voor een ondubbelzinnige toewijzing aan een buitenlandse ideologie). Het aantal incidenten dat aan geen enkele politieke motivatie kan worden toegeschreven, is 28.
Het meest voorkomende type aanval, met 44 procent, is vandalisme in verschillende mate. Denk aan graffiti, het achterlaten van een kadaver of kapotte ruiten, waarbij de gebeurtenissen van het misdrijf aan een breed spectrum onderhevig zijn. Er zijn ook negen brandstichtingen geweest, b.v. B. door zelfgemaakte molotovcocktails te gebruiken tegen moskeeën. Twee mensen raakten gewond.
Andere soorten geregistreerde aanvallen zijn haatzaaiende uitlatingen (21), belediging (7) of bedreiging (7). Twee mensen raakten gewond door het gebruik van luchtgeweren. Ook ruimtes die verbonden zijn met een moskee – zoals bibliotheken, evenementenruimtes of wooneenheden – werden aangevallen.
In Beieren vond een bijzonder weerzinwekkende daad plaats, die volgens het rapport niet in een categorie kan worden ingedeeld maar kennelijk een extreemrechtse achtergrond heeft. Op de bouwplaats van een moskee in Regensburg werden kruisen geplaatst met daarop de namen van de slachtoffers van de terroristische aanslagen van 2016 in Brussel. Destijds had de “Beierse Identitaire Beweging” het feit erkend. Ook al wordt het niet in het rapport uiteengezet, het doel hiervan is om de oorzaak van dergelijke gewelddaden toe te schrijven aan leden van de religieuze moslimgemeenschap en hen te stigmatiseren.
Met een aanvullend onderzoek onder 68 van de 120 getroffen gemeenschappen kon het Brandeilig-initiatief ook een gedetailleerder beeld schetsen van de enorme omvang van het geweld tegen moslims.
77 procent van de ondervraagden gaf aan de schade zelf te hebben gerepareerd omdat de verzekering de kosten niet wilde dekken. Door middel van donaties werd ongeveer 211.230 euro opgehaald. Hoewel het rapport de financiële omvang van de materiële schade niet beschrijft, geven de fondsen die zijn opgehaald om het op te ruimen op zijn minst een vaag idee van de omvang van de schade. In één geval heeft de verzekeringsmaatschappij het contract voor de betreffende gemeente opgezegd nadat de kosten waren gedekt.
Het is ook verontrustend dat ongeveer de helft van de ondervraagden “ja” antwoordde op de vraag of er eerder aanslagen waren geweest. Bovendien werd de politie in sommige gevallen pas ingeschakeld als de aanvallen frequenter werden. Dit onderstreept de veronderstelling dat er in werkelijkheid veel meer vijandelijkheden waren dan gedocumenteerd door Brandeilig.org.
Terwijl het #Brandeilig-Rapport de aanslagen op moskeeën en moslims in Duitsland tot in detail beschrijft en daarmee een belangrijke bijdrage levert aan het onderzoek, is de oorzaak van deze geweldsgolf slechts oppervlakkig aangegeven en grotendeels verhuld.
Wel stellen de auteurs van het rapport dat de “rechts-populistische vleugel in het partijpolitieke landschap in Duitsland aan het versterken is en dat ook buitenparlementaire rechts-extremistische en islamofobe groeperingen” zorgen baren. Het rapport stelt echter ook dat er nauwelijks sprake is van “maatschappelijk besef van de ernst van de situatie”.
De belangrijkste verantwoordelijkheid voor het toenemende geweld tegen moslims ligt bij de heersende klasse, die de laatste jaren steeds verder naar rechts opschuift. Het creëerde het ideologische klimaat en de politieke structuren waarin geweld tegen moslims en andere minderheden nu plaatsvindt.
Vooraanstaande vertegenwoordigers van alle reguliere partijen en de media hebben deelgenomen aan de anti-moslim lastercampagne. Tegelijkertijd namen de federale en deelstaatregeringen de facto het vluchtelingenbeleid van de AfD over. Sinds de toetreding tot de Bondsdag in 2017 is de extreemrechtse partij door alle daar vertegenwoordigde partijen betrokken bij het parlementaire werk in de Bondsdag.
Extreemrechtse krachten en terroristische structuren – vaak met nauwe banden met het staatsapparaat – voelen zich hierdoor aangemoedigd en nemen steeds vaker hun toevlucht tot dodelijk geweld. De afgelopen jaren waren het bloedbad in Hanau, de aanslag op de synagoge in Halle en de moord op CDU-politicus Walter Lübcke drie van de ergste rechts-extremistische terroristische aanslagen in Duitsland sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. Het rechtse geweld kan alleen worden gestopt door de onafhankelijke tussenkomst van de arbeidersklasse, die rechts-extremisme, militarisme en oorlog fel afwijst.
Inhoud
In een brief aan verschillende EU-lidstaten en de Commissie dreigt de Amerikaanse regering met een nieuwe voorwaarde voor visumvrije toegang. In Brussel heerst verwarring over een reactie. Het Parlement was als laatste op de hoogte van het initiatief.
Sinds de aanslagen van 11 september 2001 hebben de Amerikaanse regering en de Europese Unie verschillende overeenkomsten voor het delen van gegevens gesloten. Met de TFTP-overeenkomst krijgen de Amerikaanse autoriteiten bijvoorbeeld informatie over wereldwijde financiële transacties via het Belgische bedrijf SWIFT. De PNR-overeenkomst dwingt de overdracht van passagiersgegevens vóór elke vlucht af. Beide contracten waren controversieel onder gegevensbeschermingsactivisten en vochten om in het EU-parlement.
Een nieuw, veel verdergaand veiligheidsakkoord staat nu op de agenda. Het Amerikaanse ministerie van Binnenlandse Veiligheid vereist directe toegang tot biometrische politiedatabanken in de EU. De vingerafdrukken en gezichtsopnamen die daar zijn opgeslagen, zijn bedoeld om de identificatie van personen in het kader van de Amerikaanse immigratiecontroles te vergemakkelijken.
Eerst vrijwillig, daarna verplicht vanaf 2027
Het initiatief staat bekend als het Enhanced Border Security Partnership (EBSP). Deelname is in eerste instantie vrijwillig. Vanaf 2027 wordt het echter een vereiste in het Amerikaanse Visa Waiver Program (VWP), waarmee maximaal 90 dagen visumvrij naar de Verenigde Staten kan worden gereisd.
De regering in Washington heeft de regels in het visumvrijstellingsprogramma meermaals aangescherpt. Sinds 2006 zijn reizigers verplicht om biometrische paspoorten bij zich te hebben. In 2008 volgde de verplichting tot preregistratie van binnenkomst in het ESTA-reistoestemmingssysteem.
Tot slot moesten alle VWP-deelnemers bilaterale overeenkomsten ter voorkoming en bestrijding van zware criminaliteit (PCSC) hebben. In individuele gevallen is het wederzijds mogelijk om vingerafdrukken en DNA-profielen op te vragen.
Commissie heeft ook een brief ontvangen van de Amerikaanse ambassadeur
Dus als de Europese regeringen weigeren hun databases te openen als onderdeel van het EBSP-initiatief, bestaat het risico om uit het VWP te worden gegooid. Verschillende EU-lidstaten hebben in februari via de Amerikaanse ambassades een brief van Washington ontvangen, waaronder Frankrijk, Duitsland en Zwitserland. De exacte inhoud is geheim, verzoeken om vrijheid van informatie bij het Bondsministerie van Binnenlandse Zaken en de Kanselarij liepen op niets uit.
Op EU-niveau zorgen de plannen voor de EBSP nu voor verwarring. Want ook de EU-commissie heeft een brief ontvangen van de Amerikaanse ambassadeur bij de EU. Daarin wordt de Unie uitgenodigd voor een “technische dialoog” over de implementatie van de nieuwe verordening in de lidstaten.
Verdere details van de brief blijven geheim . Openbaarmaking heeft een “negatief effect op het klimaat van vertrouwen” tussen de bevoegde autoriteiten aan EU- en VS-zijde, schrijft de Commissie op verzoek.
In ruil daarvoor geen gegevens over Amerikaanse burgers
In Brussel wordt betwist of de Commissie überhaupt verantwoordelijk is voor het onderhandelen over dergelijke overeenkomsten. Omdat de EBSP bilaterale overeenkomsten tussen regeringen zou zijn. Al in 2008 had de Commissie op verzoek van de Raad echter onderhandeld over overeenkomsten in het kader van het VWP in een “tweesporenbenadering” .
Ondanks de juridische onduidelijkheid heeft het Franse voorzitterschap het initiatief uit Washington opmerkelijk snel afgehandeld. Slechts een maand later stelde de regering in Parijs een gezamenlijke reactie op de Amerikaanse brieven op . Daarin wordt de Amerikaanse autoriteiten gevraagd om de gevraagde opening van biometrische databanken te specificeren.
Zo is het onduidelijk welke van de miljoenen Europese biometrische gegevens interessant zijn voor de Europese politiediensten en welke Amerikaanse systemen in ruil daarvoor toegankelijk moeten worden gemaakt voor Europese grensautoriteiten. Zo onderhoudt het Amerikaanse ministerie van Binnenlandse Veiligheid de IDENT-database , waarin vingerafdrukken en gezichtsopnamen van ongeveer 270 miljoen mensen worden opgeslagen . Dit zijn echter uitsluitend mensen die de Verenigde Staten zijn binnengekomen of geprobeerd hebben binnen te komen. Biometrische systemen voor Amerikaanse burgers bestaan niet op federaal niveau.
Bij de grenscontroles in de VS worden vingerafdrukken en gezichtsopnamen uitgelezen en opgeslagen, en die zijn nu te vergelijken met EU-systemen. – Amerikaanse grensagentschap
De facto kopie van EU-informatiesystemen
Verschillende formaties van de Raad, waar de regeringen van de lidstaten samenkomen en van gedachten wisselen, hebben het EBSP-initiatief al behandeld. Zo vond er overleg plaats in de Raadswerkgroepen “Informatie-uitwisseling in het JI-gebied” en “Visa”.
Het ging ook in op de vrees dat de toegang van de VS tot biometrische gegevens in afzonderlijke lidstaten ook achterdeurtoegang tot EU-databanken mogelijk zou maken.
Toegegeven, deze toegang zou niet direct zijn. EU-leden zijn nu echter verplicht om ook nationale vingerafdrukken en gezichtsopnamen in Europese databases te spiegelen. Als het Amerikaanse ministerie van Binnenlandse Veiligheid bilaterale overeenkomsten zou hebben met alle EU-landen, zou het een de facto kopie zijn van de EU-informatiesystemen.
EU-parlement blijft inactief
Pas na de afzonderlijke lidstaten en de Commissie heeft de Amerikaanse regering ook de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE) van het Europees Parlement geïnformeerd over de geplande toegang tot biometrische gegevens in de EU. Tot nu toe hebben de Kamerleden echter geen actie ondernomen, voor zover bekend.
Gezien de omvang van het Amerikaanse initiatief is dit verrassend. Ook urgentie is geboden, want de Raad creëert met zijn gezamenlijke reactie namens de lidstaten feiten en voert sinds eind maart zelfs gesprekken met de Amerikaanse regering. Vorige week heeft het Franse voorzitterschap samen met de Commissie het EBSP-initiatief besproken tijdens een vergadering over het visumvrijstellingsprogramma in Washington. De resultaten hiervan zijn niet openbaar gemaakt.
De EU belemmert inspanningen van de Verenigde Naties (VN) om wereldwijde hongersnood als gevolg van oorlog en sancties af te wenden. Het plan voorziet in de doorvoer van de enorme graanvoorraden van Oekraïne over Wit-Rusland (Belarus) voor verscheping via havens aan de Oostzee. Het plan, dat wordt gesteund door VN-secretaris-generaal António Guterres, wordt beschouwd als het enige haalbare alternatief voor het onlangs geblokkeerde graantransport via de Zwarte Zee.
De EU is evenwel niet bereid haar sancties tegen de uitvoer van meststoffen uit Belarus op te heffen, een voorwaarde voor een succesvolle uitvoering van het plan. Guterres is wel voorstander van deze opheffing, om zo de wereldwijde aanvoer van meststoffen veilig te stellen.
Het is veelbetekenend dat Brussel op 3 juni de sancties tegen de Wit-Russische kunstmestproducenten nog aanscherpte. Anderzijds winnen de pogingen van de VN om de export van Oekraïens graan via de Zwarte Zee op gang te brengen, aan kracht. Rusland en Turkije maken de weg vrij voor de eerste leveringen vanuit Odessa.
De tweeledige aanpak van de VN
Vorige week hebben de Verenigde Naties tastbare vooruitgang geboekt in hun pogingen om de dreiging van een wereldwijde hongercrisis ten gevolge van de oorlog in Oekraïne en westerse sancties af te wenden. VN-secretaris-generaal António Guterres verklaarde dat het zijn bedoeling is “de voedselproductie van Oekraïne en die van Rusland en Wit-Rusland, en ook de kunstmest van deze laatsten, in de wereldmarkt te reïntegreren”.[1]
In feite zijn beide pistes, de Oekraïense en de (Wit-)Russische, nodig om de wereldwijde voedselvoorziening veilig te stellen. De laatste tijd leverde Oekraïne ongeveer 10 procent van de tarwe en gerst in de wereld, en ongeveer 16 procent van de maïs. Rusland op zijn beurt is de belangrijkste tarwe-exporteur, en Rusland en Wit-Rusland zijn samen goed voor ongeveer 40 procent van de export van kalizout (potas) in de wereld, nodig voor de productie van kunstmest. Zonder meststoffen zal de komende oogst niet genoeg voedsel opleveren om de wereld te voeden. Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne streeft de VN ernaar de Russische en Wit-Russische export te hervatten, samen met die van Oekraïne.
Oplossing in zicht
Een oplossing voor de uitvoer van Oekraïense tarwe – waarvan 95% traditioneel via Zwarte Zeehavens wordt doorgevoerd – is momenteel in zicht. Deze uitvoer wordt evenwel door verschillende obstakels belemmerd. Enerzijds zijn de Oekraïense havens bezet door Rusland of worden ze geblokkeerd door de Russische marine. Anderzijds heeft de Oekraïense marine de kustwateren ondermijnd om Russische aanvallen vanuit zee te voorkomen.
In eerste instantie hebben Rebeca Grynspan, secretaris van de UNCTAD (VN-ontwikkelingsorganisatie), en Martin Griffiths, coördinator voor noodhulp van de VN, hun besprekingen in Moskou vorige week als ‘constructief’ omschreven en gezegd dat zij hoopten op een oplossing. Het is bekend dat de Russische president Vladimir Poetin in principe heeft ingestemd met de beëindiging van de havenblokkade. In dat geval zou Turkije op zijn beurt de Oekraïense zeemijnen verwijderen en de graanschepen veilig door de Zwarte Zee begeleiden.[2]
Na intensieve bilaterale onderhandelingen eind mei hebben waarnemers hoop op een doorbraak in de besprekingen tussen de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Çavuşoğlu en zijn Russische ambtgenoot Sergej Lavrov, gepland voor 8 juni in Ankara. Volgens berichten in de Russische en Turkse media is een succesvolle uitkomst nabij.
Sancties werken als een hagelschot
Het is echter nog steeds niet duidelijk hoe het tweede aspect van de aanpak van de VN – het mogelijk maken van de uitvoer van Russisch en Wit-Russisch graan en meststoffen – moet worden gewaarborgd. Zowel de EU als de VS kunnen zich tot dusver verschuilen achter hun bewering dat geen van deze producten onder hun sancties tegen Rusland vallen. Dit is waar, maar het verhult het feit dat enerzijds de transatlantische sancties tegen kalizouten uit Wit-Rusland nog steeds van kracht zijn, en dat anderzijds de Russische export enorm wordt gehinderd door strafmaatregelen tegen de transportsector en de financiële sector.
De vrees voor een verdere uitbreiding van de embargo-maatregelen van het Westen is een bijkomende belemmering met een negatief effect op de handel. Dit afschrikkend effect van sancties is bekend uit vroegere ervaringen. Niet zelden hebben sancties zelfs humanitaire hulp geblokkeerd. [3] Er zijn meldingen dat Washington bereid is het ‘hagelschoteffect’ [cfr. de zwerm loodjes van een jachtgeweer, waarvan er misschien maar één doel treft] van de sancties op de Russische export van graan en kalizouten tegen te gaan. Linda Thomas-Greenfield, de Amerikaanse ambassadeur bij de VN, wordt geciteerd zeggende dat geïnteresseerde bedrijven inklaringscertificaten zouden kunnen krijgen.[4]
Guterres’ Wit-Rusland-Baltisch plan
De inspanningen van de Verenigde Naties worden momenteel vooral gesaboteerd door de EU, met name door haar plannen om de Oekraïense graanvoorraden niet alleen via de Zwarte Zee, maar ook over land uit te voeren. Met name Duitsland werkt momenteel aan de organisatie van de graanexport van Oekraïne per trein via Polen en Duitsland. De uitvoer is gepland vanuit Duitse of Italiaanse havens. [5]
Er doen zich echter aanzienlijke problemen voor doordat de lading aan de Oekraïens-Poolse grens op andere treinen moet worden overgeladen, als gevolg van het verschil in spoorbreedte. Dat is zo tijdrovend dat deskundigen vrezen dat slechts een klein gedeelte van de Oekraïense voorraden op tijd zal kunnen worden weggevoerd. Een haalbaar alternatief zou het graantransport via Wit-Rusland naar een van de Baltische havens zijn, met name het Litouwse Klaipėda. Via deze route kan bijna tweederde van iets meer dan 20 miljoen ton graan, die momenteel in Oekraïne ligt opgeslagen, beschikbaar worden gemaakt. VN-secretaris Guterres heeft deze route goedgekeurd.
“Categoriek uitgesloten”
EU-sancties tegen Wit-Rusland blokkeren dit project. Minsk [Wit-Russische hoofdstad] is bereid het vervoer van het graan over zijn grondgebied te organiseren, maar eist als tegenprestatie dat de huidige sancties op sommige van zijn exporten via havens, zoals die van Klaipėda, worden opgeheven. Dit zou gedeeltelijk samenvallen met het plan van de VN om de uitvoer van kalizouten ook uit Wit-Rusland te hervatten, teneinde de voedselvoorziening in de wereld opnieuw veilig te stellen.
De EU weigert echter. Vorige week werd gemeld dat ‘de lidstaten en de Commissie’ van oordeel zijn dat “opheffing of versoepeling van de sancties tegen Wit-Rusland categoriek uitgesloten zijn.”[6] De afgelopen drie maanden heeft Brussel geprobeerd Minsk met financiële aanbiedingen weg te lokken van Rusland. Het is echter opvallend dat de EU na de sancties van 9 maart alleen aan Rusland nieuwe sancties heeft opgelegd, en niet aan Wit-Rusland. De Wit-Russische regering heeft niet gereageerd op de avances van de EU. Zij maakte duidelijk dat pogingen om een wig te drijven tussen haarzelf en Rusland tot mislukken gedoemd waren.
De prioriteiten van de EU
Op 3 juni legde de EU dus nieuwe sancties op aan Wit-Rusland. Deze sanctieronde is gericht tegen bedrijven als Belaruskali, de belangrijkste potasproducent van het land, tegen het hoofd van het bedrijf, Ivan Golovati, en tegen de exporttak, Belarusian Potash Co.[7] Het opleggen van strafmaatregelen tegen bedrijven, wier producten VN-secretaris-generaal Guterres weer beschikbaar wil stellen om een wereldwijde hongercrisis af te wenden, is een opvallend rechtstreekse belediging aan het adres van de Verenigde Naties. Het geeft aan dat de EU een hogere prioriteit geeft aan het verzwakken van vijandige staten dan aan het voorkomen van een hongercrisis.
(*) German-Foreign-Policy.com wordt gerealiseerd door een groep onafhankelijke journalisten en sociale wetenschappers die “permanent de hernieuwde pogingen van Duitsland opvolgen om terug een hoge machtsstatus te verwerven op economisch, militair en politiek vlak.” De meeste artikels zijn zowel in het Duits als het Engels beschikbaar.
[1] Sharon Marris: World hunger at ‘new high’, UN warns, with enough grain to feed millions stuck in Ukraine. sky.com 19.05.2022.
[2] William Mauldin, Jared Malsin, Evan Gershkovich: Black Sea Grain Talks Gain Steam as Russia, Turkey Eye Cooperation. wsj.com 01.06.2022.
[3] Zie ook Iran’s Shift to the East en Hunger wird gemacht (II).
[4] William Mauldin, Jared Malsin, Evan Gershkovich: Black Sea Grain Talks Gain Steam as Russia, Turkey Eye Cooperation. wsj.com 01.06.2022.
[5] Zie ook Die Hungerkrise.
[6] Thomas Gutschker, Friedrich Schmidt, Reinhard Veser: Buhlen um Lukaschenko. Frankfurter Allgemeine Zeitung 03.06.2022.
[7] Belarus: EU keurt nieuwe sancties goed. consilium.europa.eu 03.06.2022.
Volgens het Republikeinse Congreslid Mary Miller is het om zeep helpen van het abortusrecht door het Hooggerechtshof ‘een historische zege voor witte levens’. Miller deed die uitspraak op een bijeenkomst… [...]
De Russische leider Poetin heeft de oude wereldorde begraven en zijn visie op de toekomst van Rusland en de wereld uiteengezet in een sleuteltoespraak. Poetin Er zijn nieuwe machtscentra ontstaan,… [...]
Great Reset Catherine Austin Fitts (CAF), uitgever van The Solari Report en voormalig Assistant Secretary of Housing (Bush 41 Admin.), stelt dat de zogenaamde “reset” er zo uitziet. Hoge voedsel- en brandstofprijzen… [...]
Het publiek in Duitsland is zich nog niet bewust van de omvang van de Duitse betrokkenheid bij de Amerikaanse proxy-oorlog in Oekraïne tegen Rusland. In een artikel van zaterdag gaf de… [...]
De peiling van het bureau van Maurice de Hond gaf dit weekeinde een forse verschuiving te zien en die was bepaald niet in het voordeel van de regeringscoalitie. Volgens De Hond lijkt de peiling… [...]
Pingback: Russische politicoloog: 'Dat Duitsland nog bestaat, is te danken aan Poetin' INDIGNATIE
Pingback: Zwitserland: Meedoen aan Europese zelfmoord of neutraal blijven? INDIGNATIE