Er is nu een jaar verstreken en Jamal Khashoggi wacht nog steeds op gerechtigheid
De Nederlandse koningin was volgens VN-rapporteur Agnès Callamard ‘medeplichtig’ aan de moord door erover te zwijgen in het gesprek met de kroonprins. Dat gaat wel heel ver. Maar was er nou nergens in de hofhouding, de ministeries van Buitenlandse Zaken of Algemene Zaken iemand die zich afvroeg of dit wel zo’n goed idee was?
Rutte is als minister-president eindverantwoordelijk. Hij ging er dan ook met gestrekt been in: Het is ‘volstrekt verdedigbaar’ wat Máxima deed en een ‘normale gang van zaken’. Ze zat er niet als koningin van Nederland, maar als speciale VN-gezant voor inclusieve projecten. “Sterker nog, zo hoort het te gaan.”
Het was Rutte zelf die Máxima toestemming gaf aan de slag te gaan als VN-gezant. Ook dit keer was haar werk vooraf geaccordeerd door het ministerie van Buitenlandse Zaken. Door zo pal voor de koningin te gaan staan, probeert Rutte de Tweede Kamer die kritische geluiden uit, stil te krijgen. Partijen vinden, met regeringspartner D66 voorop, dat de koningin zich heeft vergaloppeerd.
De kritiek van de Kamer raakt een veel dieper liggende vraag: kan een lid van het Koninklijk Huis zo’n geprofileerde functie wel vervullen? De reactie van de Haagse politiek op prins Bernhard die teveel mocht en zijn positie misbruikte, leidde tot een kramp bij prins Claus. Die mocht niets meer en verpieterde ten paleize, maar nu weer terug naar de moord op Khashoggi….
Degenen die Jamal Khashoggi op brute wijze hebben vermoord op het Saoedische consulaat in Istanbul, hadden waarschijnlijk nooit gedacht dat ze voor onbepaalde tijd door hun slachtoffer zouden worden vervloekt.
Ze dachten waarschijnlijk dat de steun van Mohammad Bin Salman, de Saoedi-Arabische kroonprins, en zijn bondgenoten in de regering van de Verenigde Staten voldoende zou zijn om te verzekeren dat niemand het officiële verhaal zou durven betwisten.
Ze hadden het mis. Vorige week hield president Recep Tayyip Erdoğan een toespraak op de Algemene Vergadering van de VN, die door veel moslimgeleerden wordt beschouwd als een van de belangrijkste en moedigste toespraken die ooit in die kamer zijn gehoord.
https://twitter.com/27f_b/status/1176685236958191616
Ondanks dat Turkije lid is van de NAVO en een Amerikaanse bondgenoot, was president Erdoğan niet bang om Washington uit te roepen met betrekking tot de rechten van het Palestijnse volk en het voortdurende schandaal rond Jamal Khashoggi.
Dit zijn twee kwesties die door elk lid van de Algemene Vergadering naar voren hadden moeten worden gebracht, aangezien ze vandaag de dag centraal staan in de meeste debatten en problemen in het Midden-Oosten.
Erdoğan zorgde ervoor dat iedereen wist dat Turkije de strijd voor gerechtigheid niet zal opgeven en zal blijven pushen totdat iedereen die betrokken is bij de moord wordt geïdentificeerd en gestraft.
Slechts een dag na de toespraak van president Erdoğan kwam Bin Salman in een interview met PBS tot op zekere hoogte naar voren met betrekking tot het incident en beweerde dat, omdat hij destijds de baas was, de verantwoordelijkheid op hem rust.
Als Turkije er niet op stond, zou de kroonprins natuurlijk nooit de behoefte hebben gehad om de moord aan te pakken.
Ondanks het claimen van verantwoordelijkheid, werden het afgelopen jaar alle banden verbroken met degenen die bij de misdaad betrokken waren om de kroonprins en zijn reputatie te redden. Zijn “toelating” is te weinig, te laat.
Niemand kan met zekerheid zeggen hoeveel geld er naar Amerika en andere westerse landen is gegaan, met name hun zogenaamde ‘mensenrechtengemeenschappen’ en organisaties, om het probleem te omzeilen, maar gelukkig kan niet iedereen worden gekocht.
Een paar maanden voor de misdaad hadden Khashoggi en ik een lange discussie over Iran en Saoedi-Arabië. Ondanks zijn kritiek op het leiderschap van Bin Salman verdedigde hij trots zijn land en zijn beleid.
Onze discussie was niet doorslaggevend en we stemden ermee in om het bij een andere gelegenheid voort te zetten, waarbij we geen van beiden beseften dat dat niet mogelijk zou zijn, althans in deze wereld. Hij had natuurlijk nooit gedacht dat hij zo’n wreed lot zou ondergaan in het consulaat van zijn eigen land.
Als dit incident ergens anders ter wereld had plaatsgevonden, is het waarschijnlijk dat niemand het verder zou hebben vervolgd. De moordenaars maakten een grote fout door hun misdaad op Turkse bodem uit te voeren.
Sommigen geloven dat de moordenaars erop hadden gerekend dat de dood van Khashoggi zo wreed was dat andere critici van de Saoedische regering bang zouden zijn om naar voren te komen. Zo ja, dan hadden ze weer ongelijk.
Khashoggi was een Saoedische burger, maar hij was ook een mens en zou recht moeten hebben op de rechten en voorrechten die aan iemand anders worden verleend. Het debat op dit moment gaat niet alleen over wat er met Khashoggi is gebeurd, het is een kwestie van algemene menselijke waardigheid.
Als de internationale gemeenschap het incident voorbij laat gaan zonder de betrokkenen te straffen, biedt dit ruimte voor andere dictators om het gevoel te hebben hetzelfde te kunnen doen zonder tegenstand.
De mensheid staat terecht en we moeten ons afvragen of we als soort klaar zijn om dit soort gedrag van machthebbers te accepteren.
.@frontlinePBS investigates Mohammed bin Salman's rise, his rule and his ties to the killing of Jamal Khashoggi in "The Crown Prince of Saudi Arabia." Now streaming LIVE on Twitter. #frontlinePBS https://t.co/f0rgJkvPVB
— FRONTLINE (@frontlinepbs) October 2, 2019
Degenen die blijven pleiten voor gerechtigheid voor Jamal Khashoggi vechten voor de mensenrechten en de toekomst van de mensheid zelf.
ps: Vuile handen zijn onvermijdelijk, maar dat had niet de reden mogen zijn voor al die in Tokio verzamelde regeringsleiders om zich tijdens de G20 achter de Verenigde Naties te scharen en Bin Salman ter plekke om verantwoording te vragen. Was dat wel gebeurd dan was de hele affaire rond de ontmoeting tussen de koningin en de kroonprins niet ontstaan. Nu dit alles wel gebeurd is, heeft het kabinet veel uit te leggen en dient het bij zichzelf te rade te gaan of de begeleiding van de vorstin wel in orde was.