Indignatie redactie 
Eurocup. 12 juni 2021. 42e minuut van de wedstrijd tussen Finland en Denemarken. De Deense speler Christian Eriksen zakt ineens in elkaar. Artsen arriveren onmiddellijk en voeren een hartmassage uit. Ontzet, sommige spelers huilen, anderen bidden. Het zou niet de eerste plotselinge dood op een veld zijn. Op de tribunes is het verdriet er niet minder om.
Terwijl de doktoren de speler, wiens hart niet meer klopt, proberen te reanimeren, vormen tot acht voetballers van zijn team een barrière die hem omringt, zodat de camera’s zijn pijn niet vastleggen. Ook houden sommige leden van het medische team een laken vast zodat het nieuwsgierige oog van de camera’s de tragische episode niet opnieuw kan uitzenden.
Christian Eriksen se encuentra estable y ha sido trasladado al hospitalhttps://t.co/sr1AsbKYca pic.twitter.com/8pm8Rr4quN
— RTVE (@rtve) June 12, 2021
Een paar minuten later wordt de Inter-speler op een brancard naar de kleedkamer gebracht. De toiletten vergezellen hem en tillen een laken op aan elke kant van de brancard, terwijl andere spelers zich vooraan opstellen, alsof ze hem begeleiden, om de privacy van hun partner te blijven respecteren.
De videobewakingsmaatschappij
Een paar jaar geleden werden wedstrijden uitgezonden met slechts een paar camera’s. Tegenwoordig zijn dat er tientallen. Ongetwijfeld bieden de meerdere camera’s meer perspectieven op elk spel en dus kan de toeschouwer thuis een set vanuit verschillende hoeken bekijken om te verduidelijken of het een penalty was of niet, of de hand opzettelijk was of niet.
Maar er is iets van Big Brother in de hele mediamontage. Omdat de toeschouwer eraan gewend is geraakt om getuige te zijn van wat er buiten de wedstrijd om gaat: bijvoorbeeld welk gezicht de spits trekt als hij hem vervangt, de protesten van de coach bij een scheidsrechterlijke beslissing, de ruzies tussen twee teamgenoten die elkaar niet begrijpen.
De speler, die zich steeds meer bewust wordt van zijn overbelichting, beheerst zijn gebaren, houdt zich in of rent juist naar de camera om zijn doelpunt woedend te vieren. Met zoveel camera neemt de dramaturgie toe, te verbergen of uit te drukken. Zelfs in de kleedkamertunnel zijn voetballers niet vrijgesteld van controle.
We zijn van de “op afstand bestuurde samenleving” naar de “videobewakingsmaatschappij” gegaan waarin, onder het voorwendsel dat er geen spektakel of consumptie (en winstgevendheid) is zonder beeld, en dat het de waarheid bevat, de publieke figuur moet voortdurend visueel worden gecontroleerd.
De media, die de uitzending betalen, willen natuurlijk steeds meer laten zien, maar in hoeverre? De onverwachte set bereikte elk huis. Toen Eriksen van het veld werd gehaald, kwamen de meest dramatische momenten keer op keer in een lus.
De aflevering werd al snel omgezet in melodrama. Te midden van de bezorgdheid verscheen een foto die blijkbaar aantoonde dat de speler bij bewustzijn was, wat hoop aanmoedigde. Op televisie nam hij contact op met de dokter van Elche en ondervroeg hem over de ernst van de zaak. Het programma maakte plaats voor een andere journalist die de manier waarop sociale netwerken kookten volgde: de naam van Eriksen werd al snel een trending topic .
Dat zelfs Cristiano Ronaldo zelf bad voor zijn spoedig herstel, in de hoop dat ze elkaar snel op het veld zouden zien, verhoogde zeker de nieuwswaarde en zelfs veel media gaven het Portugese gebaar het karakter van de kop. Het feit dat de reacties van de beroemdste voetballers op het nieuws werden geïntroduceerd, versterkte de impact van het evenement en maakte aanpassing aan de lokale consumptie mogelijk. In Engeland verspreidde zich de boodschap van Harry Kane, aanvoerder van zijn nationale team en jarenlang teamgenoot bij Tottenham. En zo werd in elk land de speler met de meeste media-aantrekkingskracht gekozen.
Dit bericht bekijken op Instagram
De kracht van afbeeldingen
Zoals journalisten weten: “Er is geen nieuws als er geen beeld is .” Hoewel de aflevering ongetwijfeld meer impact had in Europa, straalde het binnen enkele minuten uit naar de hele wereld. Het is duidelijk dat als de hartstilstand een speler uit Thailand was overkomen in het binnenlandse kampioenschap, het niet eens een kort bericht op televisie of in de sportkranten had verdiend. In feite komen dit soort ongelukken met enige frequentie voor, zoals een recente studie heeft aangetoond . Maar wat er bij de euro gebeurt, is een andere vraag.
De snelheid waarmee bepaald nieuws op de netwerken circuleert, is een relevante indicatie van welke onderwerpen het meest geschikt zijn om onmiddellijk te worden verspreid, evenals welke landen, welke activiteiten, welke situaties nog steeds de zenuwcentra van media-aandacht zijn. Omdat, vanuit antropologisch oogpunt, niet kan worden genegeerd dat de episode zich voordoet bij een persoon die een man is, een voetballer, een Europeaan en die speelt in een televisieprogramma dat ernaar streeft -zoals het WK- te worden geconsumeerd (zeg maar betaald) door miljoenen mensen.
De context is niet triviaal, want alleen in bepaalde situaties staan er talloze camera’s klaar om ons live mee te nemen naar de gekwelde vrouw van het slachtoffer die ongecontroleerd huilt, terwijl Kjaer, de aanvoerder van het nationale team, haar omhelst. En alleen op bepaalde plaatsen zijn er zoveel fotografen dat iemand erin slaagt het menselijke scherm van de spelers te omzeilen en hun telelens tussen de benen van de voetballers te steken, om het gezicht van de bewusteloze Deen op de grond vast te leggen. Dit waren in feite de beelden die het meest op de netwerken circuleerden, terwijl Eriksen door de toiletten werd vervoerd.
Toen de officiële FIFA-media meldden dat de speler stabiel was, haalden mensen adem. Maar in de minuten en uren na het incident deed zich een interessant fenomeen voor: veel mensen toonden hun verontwaardiging op de netwerken dat de camera’s de aflevering keer op keer bleven aanbieden, zonder de wil van de spelers te respecteren die er alles aan deden om de privacy van uw partner.
Ook bleek dat in het veld, tijdens de pijnlijke 15 minuten die de reanimatie duurde, veel fans degenen die met hun mobiel opnamen maakten verwijten maakten. Het spontane initiatief van de Deense spelers is een voldoende symptoom van de uitputting die ze ervaren door hun overmatige blootstelling aan de media. Maar niet minder belangrijk is de reactie van kijkers en toeschouwers tegen het vertoon van een tragisch moment.
De aflevering toont de vage grenzen tussen het recht van de voetballer op privacy en het recht van de kijker op informatie .
De grenzen van de show
De games die met meerdere camera’s worden uitgezonden en over de hele wereld worden uitgezonden, de mogelijkheid om met een mobiele telefoon op te nemen en de inhoud te uploaden naar de netwerken, VAR, YouTube … dit alles verhoogt de technologische mediatisering van de spelers en ze ontwikkelen hun tactieken om niet alleen hun privacy behouden, maar ook hun vermogen om hun imago vorm te geven, waarvan ze weten dat het essentieel is in een massasport waarin miljoenen mensen elke dag het meest onbeduidende aspect van het leven van voetballers consumeren. De kijker is eraan gewend dat de camera’s steeds verder reiken, en rechtvaardigt, misschien vooral, dat de speler miljoenen rekent voor het aanbieden van een show die grenzeloos belicht moet worden.
Maar waar begint en eindigt de show? We zagen live dat een man tussen leven en dood werd verscheurd, maar ook dat de hoofdrolspelers van dit spel – de spelers zelf en een deel van de fans – hun twijfels uitten daarmee dat het in ieder geval niet uitmaakt wat er gebeurt, de show moet doorgaan .
