Indignatie redactie 
De escalerende coronapandemie en bedreigingen tegen Rusland stonden gisteren centraal op de EU-top die bijeenkwam in Brussel. Beide onderwerpen hangen nauw met elkaar samen. Hoe duidelijker de criminele meedogenloosheid waarmee de Europese regeringen elke serieuze bescherming van de bevolking tegen het levensbedreigende virus saboteren, hoe harder ze op de oorlogstrom slaan om de sociale spanningen naar buiten te leiden.
De verzamelde staatshoofden en regeringsleiders waren het erover eens dat er met de Omikron-variant een vijfde golf op komst was, die alle voorgaande overschaduwde. In Groot-Brittannië, dat niet meer tot de EU behoort, verdubbelt het aantal besmettingen om de dag. Medio januari zal Omikron ook dominant worden in de EU, meldt de Wiener Standard , daarbij verwijzend naar raadskringen. “Niemand twijfelde aan deze diagnose.”
Desalniettemin deden de deelnemers aan de top niets om de dreigende ramp te stoppen. Zelfs het besluit van Italië om van immigranten te eisen dat ze een negatieve PCR-test doorstaan, stuitte op zware kritiek. De EU-commissie klaagde dat ze het vrije verkeer in het Schengengebied ondermijnde. Ook de Luxemburgse premier Xavier Bettel had kritiek op het feit dat reisbeperkingen geen oplossing waren.
De platonische oproep tot “gecoördineerde inspanningen” op basis van wetenschappelijke kennis werd uiteindelijk overeengekomen. Het doel is om op een “gecoördineerde” en “gezamenlijke” manier te werk te gaan zowel bij het verhogen van het vaccinatiequotum als bij de aanschaf van medicatie, en het stimuleren van boosting. Het is echter vooral belangrijk ervoor te zorgen dat beperkingen de werking van de interne markt niet ondermijnen en het vrije reizen binnen de EU niet “onevenredig belemmeren”, aldus de ontwerp-eindverklaring.
Met andere woorden: ondanks de naderende Omikron-tsunami, zet de top het eerdere beleid voort om de bescherming van leven en gezondheid ondergeschikt te maken aan de winstbelangen van de economie.
Verschillende topdeelnemers benadrukten dat vaccinatie sowieso het beste wapen tegen de pandemie is. Maar afgezien van het feit dat de vaccinatiegraad in de EU heel verschillend is – ze schommelen tussen 80 procent in Portugal en 30 procent in Bulgarije – en zelfs een dubbele vaccinatie tegen Omikron niet voldoende bescherming biedt, kan vaccinatie alleen de pandemie niet in bedwang houden. Dit kan alleen in combinatie met lockdown, contacttracering en andere maatregelen die de top categorisch heeft afgewezen.
Er was donderdagochtend slechts een kort debat over de pandemie. De top besteedde aanzienlijk meer tijd aan het conflict met Rusland. Woensdag had al een bijeenkomst plaatsgevonden van de deelnemers aan de top met het zogenaamde Oostelijk Partnerschap (Oekraïne, Georgië, Armenië, Azerbeidzjan en Moldavië) en een gesprek tussen president Emmanuel Macron en bondskanselier Olaf Scholz met de Oekraïense president Volodimir Selensky. Donderdag stond de confrontatie met Rusland centraal op de top, die tot diep in de nacht duurde.
Vooraanstaande vertegenwoordigers van de EU hadden Rusland al eerder met strafmaatregelen gedreigd. “Elke verdere militaire agressie tegen Oekraïne zal enorme gevolgen en hoge kosten hebben”, schreef de voorzitter van de Raad Charles Michel in de uitnodigingsbrief. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen dreigde dat de EU “extra, ongekende maatregelen zou nemen met ernstige gevolgen voor Rusland” mocht het conflict in Oekraïne escaleren.
Kanselier Scholz verklaarde: “Elke schending van de territoriale integriteit zal een hoge prijs hebben.” In de ontwerp-eindverklaring waarschuwen de staatshoofden en regeringsleiders Rusland voor “enorme gevolgen en hoge kosten” van verdere militaire agressie tegen Oekraïne.
De beschuldiging dat Rusland een militaire invasie van Oekraïne plant, wordt al weken geuit door de regeringen en media van de NAVO-landen. Het mist elke feitelijke basis. Desalniettemin wordt het even agressief verspreid als de leugen uit 2003 over de Iraakse massavernietigingswapens, die het voorwendsel vormden voor de oorlog in Irak. De beschuldiging is gebaseerd op rapporten van de Amerikaanse inlichtingendiensten, die moeilijk te verifiëren zijn, dat Rusland troepen verzamelt in de buurt van de oostelijke Oekraïense grens. We hebben het over 100.000 tot 175.000 soldaten.
Afgezanten van de regering-Biden hebben de Europese bondgenoten systematisch op deze lijn afgestemd, zoals gemeld door Der Spiegel in zijn laatste nummer.
“Wekenlang pushen de VS de Europeanen achter de schermen om een hardere koers te varen tegen Moskou”, schrijft het nieuwsmagazine. In november verscheen Avril Haines, de coördinator van alle Amerikaanse geheime diensten, met een staf van medewerkers in een tap-proof vergaderruimte in Brussel en toonde de ambassadeurs van de NAVO-alliantie “zonder aanloop naar de geheime dienst foto’s van de Russische inzet”. De diplomaten waren verrast.
Soortgelijke briefings werden in de volgende dagen gegeven voor individuele bondgenoten. “In Duitsland verstrekken de VS informatie aan zowel de geheime diensten als het ministerie van Buitenlandse Zaken (AA) in detail dan zelden tevoren.” Er werd druk uitgeoefend en er waren strengere sancties tegen Rusland nodig.
“De ministers zijn verrast door de heftigheid van de Amerikanen”, meldt Der Spiegel . “Veel Europeanen aarzelen om te reageren. Ze zien geen bewijs dat Rusland echt een invasie van Oekraïne plant.”- Wat hen er niet van weerhield de Amerikaanse dreigementen te steunen.
Zelfs als de berichten over troepenverplaatsingen correct zijn, kunnen daaruit geen Russische intenties om binnen te vallen worden afgeleid. De troepenbewegingen vinden plaats op Russisch grondgebied, waar het als soeverein land recht op heeft.
Moskou heeft alle reden om zich bedreigd te voelen. De Oekraïense president Zelensky, die door de coronapandemie en de uitzichtloze economische situatie onder binnenlandse politieke druk staat, dreigt al maanden de Krim met geweld te heroveren. In augustus vertelde hij vertegenwoordigers van 40 landen in Kiev, waaronder de toenmalige Duitse minister van Economische Zaken, Peter Altmaier, dat het “aftellen naar de ontruiming” van de Krim nu zou beginnen.
Op dat moment voerde de NAVO haar grootste militaire manoeuvre uit in het Zwarte Zeegebied, waaraan 32 landen – waaronder Oekraïne – deelnamen met 5000 soldaten, 32 schepen, 40 vliegtuigen en 18 speciale troepen. Tijdens deze en andere manoeuvres waren er herhaaldelijk bijna-botsingen met Russische troepen.
Op instigatie van de Amerikaanse president George W. Bush had de NAVO Oekraïne al beloofd in 2008 toe te treden, maar op aandringen van Duitsland en Frankrijk had ze dit niet aan een specifiek tijdschema gekoppeld. Na de staatsgreep van 2014, die met Amerikaanse en Duitse steun een prowesters regime aan de macht bracht in Kiev, werd Oekraïne systematisch opgewaardeerd en steeds meer geïntegreerd in de NAVO.
Alleen al de VS hebben het sindsdien voorzien van militaire hulp ter waarde van meer dan $ 2,5 miljard. De woensdag goedgekeurde militaire begroting van de VS voorziet in nog eens 300 miljoen dollar.
De Russische president Vladimir Poetin en zijn minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov hebben de afgelopen dagen herhaaldelijk duidelijk gemaakt dat het NAVO-lidmaatschap van Oekraïne een “rode lijn” is die zij niet kunnen accepteren. Ze eisen een formele garantie dat de NAVO en haar militaire infrastructuur niet verder naar het oosten zullen uitbreiden.
De Amerikaanse president Joe Biden en andere NAVO-regeringsleiders hebben deze eis verontwaardigd afgewezen, daarbij verwijzend naar de soevereiniteit van Oekraïne. Eigenlijk is het niet absurd. Toen de Sovjet-Unie in 1962 middellangeafstandsraketten op Cuba plaatste, riskeerde de Amerikaanse president John F. Kennedy een nucleaire oorlog om de Sovjet-Unie te dwingen de raketten terug te trekken, ook al was Cuba ook een soevereine staat.
De toelating van Oekraïne tot de NAVO zou Rusland militair bijna weerloos maken. De twee staten delen een gemeenschappelijke grens van 2.300 kilometer lang, dat is slechts 500 kilometer van Moskou.
Toen Moskou in 1990 groen licht gaf voor de ontbinding van het Warschaupact, beloofde de NAVO niet uit te breiden naar het oosten. Bijna alle voormalige Oostblokstaten en de drie voormalige Baltische Sovjetrepublieken zijn nu lid van de NAVO, die militair steeds dichter om Rusland heen cirkelt. Het voert regelmatig manoeuvres uit aan de Russische grens, laat strategische bommenwerpers meevliegen en heeft een snelle reactiemacht opgezet die in zeer korte tijd tot aan de Russische grens kan worden ingezet.
Het regime van Poetin heeft geen antwoord op deze dreiging. Het wankelt tussen militaire dreigende gebaren en complimenten voor het ene of het andere imperialistische kamp, dat het tegen elkaar probeert uit te spelen. Het is totaal niet in staat een beroep te doen op de internationale arbeidersklasse, die de enige sociale kracht is die het oorlogsgevaar kan stoppen, omdat het zelf de belangen vertegenwoordigt van een reactionaire kapitalistische oligarchische kaste.
