De opkomst van extreemrechts, die voorspelbaar is bij gebrek aan georganiseerd en ontwrichtend links, brengt nieuwe troepen in een strijd die progressieven zich niet kunnen veroorloven te verliezen.
Extreemrechts won de Europese verkiezingen van 2024, maar dat gebeurde in de Europese Unie al voordat de stembussen opengingen. De poging om de huidige situatie te normaliseren door de omschrijving te propageren dat een ‘pro-Europees’ centrum de electorale botsing heeft doorstaan, is slechts een mystificatie. Extreemrechts is niet één politieke kracht, maar meerdere. Bovenal is extreemrechts een politiek programma dat de Europese Unie steeds meer domineert – op het gebied van migratie, klimaat, algemene haat.
Laten we beginnen met cijfers, de gebruikelijke manier om mystificaties te ‘normaliseren’.
Van de 720 leden van het Europees Parlement heeft ‘officieel’ extreemrechts, degene die nog een paar maanden als extreem zal worden omschreven, verdeeld tussen ID (Identiteit en Democratie) en ECR (Conservatieven en Hervormers), 131 EP-leden gekozen (Leden van het Europees Parlement), waardoor het de derde grootste fractie in het Parlement zou worden, na de Europese Volkspartij en de Sociaal-Democraten.
Er zijn echter nog minstens veertig extreemrechtse leden van het Europees Parlement in de niet-gebonden fracties en andere fracties. Dit zijn onder meer de 15 AfD-leden in Duitsland, de 10 Fidesz-leden in Hongarije en de 5 AUR-leden in Roemenië.
Met deze cijfers zal extreemrechts feitelijk de tweede kracht in het Europees Parlement zijn, ook al zitten ze niet allemaal officieel in dezelfde groep.
Zal links de moed hebben om aan te nemen dat het kapitalisme een oorlog op leven en dood aan de mensheid heeft verklaard?
De partij met de meeste leden van het Europees Parlement in het gehele Europese Parlement is het Rassemblement National van Marine Le Pen, met 30 leden. De derde partij met de meeste leden van het Europees Parlement is de Fratelli d’Italia met 24 leden. De vijfde is de Poolse PiS, met 20 leden (verbonden met de Italiaanse PD en de Spaanse PSOE). In Duitsland, het grootste EU-land, was extreemrechts de op een na meest gestemde partij. Exclusief coalities was extreemrechts de meest gestemde partij in acht landen: Frankrijk, Italië, Polen, Nederland, Oostenrijk, België, Hongarije en Letland.
Alsof bovenstaande informatie nog niet genoeg is, zijn er nog essentiële vragen te stellen over de overige partijen. Politieke programma’s uit het hele politieke spectrum zijn in het zwarte gat van extreemrechtse haat terechtgekomen. Dit is de reden waarom politieke afwijkingen zoals de zogenaamde Alliantie (Bündnis) Sahra Wagenknecht – een partij met een racistisch en nationalistisch programma die zichzelf presenteert als ‘links’ – naar voren zijn gekomen.
De Duitse regering, geleid door de sociaal-democraten (theoretisch centrumlinks) en de Groenen, regeert met een rechts beleid op vrijwel elk gebied – van het milieu tot migratie, uiteraard inclusief de slachting in Palestina . Door de respons bij de verkiezingen stonden ze onder alle rechtse partijen: waarom zouden we op imitaties stemmen als er mensen zijn die zich er niet voor schamen fascisten te zijn?
Ook in Frankrijk kon de draai van Macron naar rechts de opkomst van de Rassemblement National (RN) niet tegenhouden, die ruim twee keer zoveel stemmen kreeg als de officiële neoliberale partij. Na de oproep tot verkiezingen heeft de leider van de Republikeinen, de voormalige partij van Nicolas Sarkozy, al verklaard dat hij een extreemrechtse Franse regering onder leiding van de RN zou steunen. Er is geen rode lijn.
Maar een extreemrechts beleid is meer dan het aantal leden van het Europees Parlement dat weliswaar extreemrechts is. Het moet duidelijk zijn dat de verkiezingsprogramma’s van de overgrote meerderheid van de partijen van de Europese Volkspartij, de officiële ‘winnaar’ van de verkiezingen, extreemrechtse, anti-migranten-, nationalistische, anti-arbeidersprogramma’s zijn, die pleiten voor een terugkeer naar het politieke systeem.
het verleden en de historische haat van Europeanen – tegen vrouwen, tegen moslims, tegen joden, tegen zwarten en andere etnische minderheden, tegen de LGBTQ-gemeenschap. En uiteraard zijn het wetenschapsontkenningsprogramma’s en, bijgevolg, ontkenners van de klimaatcrisis, die hun diensten aan de grote multinationals vermommen als ‘economisch realisme’.
Het beleid van de Europese Unie zal daarom een extreemrechts beleid zijn, waarin de neoliberale uitgangspunten gehandhaafd zullen worden en alle maskers zullen vallen. De Europese Unie dient ervoor te zorgen dat Europese multinationals winst blijven maken voor hun aandeelhouders en managers. En als we eerlijk zijn, is dat wat de Europese Unie altijd heeft gedaan, zij het in het verleden met een kleine make-over.
Dus wat zal er veranderen? De instellingen zullen hun verschillende takken – wetgevend, uitvoerend, gerechtelijk, dwangmatig en media – blijven gebruiken om de verdieping van de klimaatcrisis te garanderen en de ineenstorting van de mensheid te verzekeren. De alliantie die Europa regeert heeft echter groen licht gekregen om institutioneel geweld (politie en leger) toe te passen en haat van bovenaf te verspreiden, wat een nog grotere ineenstorting van de toch al kwetsbare samenlevingen in deze structurele crisis van het kapitalisme in de hand werkt.
Een eerste test zal spoedig komen, met de terugkeer van de begrotingsregels van het Europees semester, wat niets anders betekent dan de terugkeer van de wrede bezuinigingen die we kennen van na de financiële crisis van 2008. Maar de dreun van de klimaatcrisis zal niet stoppen, het is een oorlog van overheden en bedrijven tegen de samenleving en die zal de komende jaren alleen maar erger worden. De opkomst van extreemrechts, voorspelbaar bij gebrek aan georganiseerd en ontwrichtend links, brengt nieuwe troepen in deze oorlog tegen de mensheid.
Nu de stabiliteit van onze planeet en onze samenlevingen fluctueert als nooit tevoren, nu zelfs de eerbiedwaardige instellingen van het nationale, Europese en mondiale kapitalisme de een na de ander in de handen van het fascisme beginnen te vallen, zal de focus van Blijft politiek links bij instellingen en een terugkeer naar de pre-extreemrechtse periode uit het verleden?
Aangezien echte politiek niet simpelweg de som is van kleine agglomeraties van ideeën, maar van concrete politieke programma’s, wat zou dan het programma zijn voor de plotselinge aantrekkingskracht van een unie van links? We weten al dat er verschillende crises zijn, maar wat is het politieke programma dat reageert op de essentiële politieke kwesties van onze tijd?
Zal links de moed hebben om aan te nemen dat het kapitalisme een oorlog op leven en dood aan de mensheid heeft verklaard? Zullen we erkennen dat het kapitalisme actief een steeds groter deel van de samenleving rekruteert om de ander te vermoorden via extreemrechtse politiek? Als dat zo is, gaan we dan akkoord om onszelf te organiseren om deze oorlog te winnen?