Indignatie redactie 
Deskundigen zien het weren van toeristen uit coffeeshops in de hoofdstad somber in. Tegelijkertijd maakt de enorme omvang van de Amsterdamse cannabismarkt de situatie onvergelijkbaar met andere steden.
De bedenkingen van deskundigen bij de vraag of Amsterdam in de toekomst nog softdrugs aan toeristen moet verkopen, varieerden van genuanceerd tot alarmerend. “Als je dit wilt doen, monitor dan goed wat er gebeurt, maar bezin voordat je hieraan begint,” waarschuwde preventiedeskundige Floor van Bakkum van de Jellinekkliniek.
Criminoloog Ton Nabben (HvA), sprak minder omfloerst. “Dit plan is gedoemd te mislukken,” zei hij. “Deze ‘drooglegging’ zal desastreus zijn voor het gevoel van veiligheid in het publieke domein, vooral in hoeken en stegen.”
Ander imago
Nabben, Van Bakkum en andere (ervarings)deskundigen werden dinsdagavond geraadpleegd door Amsterdamse raadsleden om meer informatie op tafel te krijgen over de voors en tegens van het ingezetenencriterium. Amsterdam staat voor de keuze om deze bestaande landelijke maatregel in de stad te gaan handhaven. Daarmee worden coffeeshops verboden terrein voor mensen die niet in Nederland wonen.
Burgemeester Halsema hoopt dat de stad hierdoor een ander imago krijgt, blowtoeristen thuisblijven en de bijbehorende overlast vermindert. Door de vele toeristen is de lokale cannabismarkt volgens haar oververhit en daardoor moeilijk te reguleren. Tegenstanders waarschuwen dat juist het weren van blowtoeristen uit coffeeshops voor meer overlast en criminaliteit zullen zorgen.
Zij hadden dinsdagavond de overhand. Nabben waarschuwde dat de straatdealers, net als vroeger, de toeristen zullen opwachten bij Schiphol of het Centraal Station. “Het zou zelfs kunnen dat er illegale speakeasy’s opduiken waar toeristen stiekem kunnen roken, zoals gebruikelijk voordat coffeeshops gedoogd werden,” zei Nabben. “Jongeren zijn gewend om in eigen land stiekem te roken, dat zullen ze hier ook gaan doen.”
Preventiedeskundige Van Bakkum vreesde dat jongeren door handhaving van het ingezetenencriterium op jongere leeftijd in aanraking zullen komen met wietproducten, niet alleen als verkopers maar ook als gebruikers. “Door straathandel komen 18-minners makkelijker aan cannabis. De verkoop van softdrugs aan toeristen wordt voor jongeren een heel makkelijke intrede in de criminaliteit.”
Fundamentele keuze
Onderzoeker en criminoloog Edward van der Torre, die ook geraadpleegd werd, ging niet zo ver als zijn vakgenoten, maar zei wel dat Amsterdam voor een fundamentele keuze staat. Volgens hem is de situatie moeilijk te vergelijken met andere steden zoals Maastricht of Breda, waar het ingezetenencriterium wel met enig succes wordt gehandhaafd. Maar dat betekende volgens hem niet dat Amsterdam kansloos is. “Van zwarte piet hadden we een paar jaar geleden ook niet gedacht dat die zou kunnen veranderen, maar het is nu toch gebeurd,” zei hij.
Een van zijn verwachtingen was dat bezoekers die specifiek voor de coffeeshops komen, zullen uitwijken naar andere steden. “Het zou kunnen dat het een stukje drukker wordt in de shops in Rotterdam en Eindhoven, die ook een airport hebben.”
Volgens Van der Torre is het uiteindelijk niet aan deskundigen, maar aan politici om een keuze te maken over dit fundamentele onderwerp. “Je moet duidelijk maken dat wie in Engeland of Duitsland woont hier niet meer hoeft te komen om drugs te kopen. Jullie moeten het vínden met z’n allen. Het gaat je in ieder geval meer energie kosten dan je denkt.”
Burgemeester Halsema kondigde eerder aan dat zij na de zomer met een plan komt om de komst van straatdealers tegen te gaan, als het besluit wordt genomen om het ingezetenencriterium te handhaven. De gemeenteraad is verdeeld over de kwestie.
