Financiële massavernietigingswapens in oorlogstijd

$ 13,7 miljard aan credit default swaps op de Russische schuld werden uitgevoerd in een periode van 61 dagen in 2021, terwijl het land troepen rond Oekraïne verzamelde.

Terwijl de headlines in de mainstream media eind 2021 steeds alarmerender werden met betrekking tot de troepenopbouw van Rusland rond Oekraïne, was er ongeveer $ 225 miljoen per dag (of $ 13,7 miljard over een tijdspanne van 61 dagen) ingezet in weddenschappen dat Rusland mogelijk in gebreke zou blijven met zijn staatsschuld. Deze weddenschappen staan bekend als Credit Default Swaps en kunnen worden gebruikt om blootstelling financieel af te dekken of gewoon te speculeren op een wanbetaling – in de hoop daarop winst te maken.

Deze informatie bevindt zich in een openbaar beschikbare swap-“bewaarplaats” die wordt beheerd door de Amerikaanse Depository Trust and Clearing Corporation (DTCC). Voor de periode van 20 september 2021 tot en met 19 december 2021 laat de DTCC zien dat er gemiddeld 26 transacties per dag werden gedaan in de Credit Default Swaps op de staatsschuld van de Russische Federatie, voor een dagelijks totaal van $ 225 miljoen (face amount van kredietverzuimswaps).

De dagelijkse nominale waarde van $ 225 miljoen wordt als volgt gedefinieerd door de DTCC:
“De transacties die in deze analyse worden behandeld, omvatten alleen transacties waarbij marktdeelnemers betrokken waren bij de overdracht van marktrisico. Risico-overdrachtsactiviteit wordt gedefinieerd als transacties die de risicopositie tussen twee partijen veranderen. Deze transactietypes omvatten nieuwe transacties tussen twee partijen, een beëindiging van een bestaande transactie of de toewijzing van een bestaande transactie aan een derde partij.
Het is specifiek ontworpen om transacties uit te sluiten die niet hebben geleid tot een verandering in de marktrisicopositie van de marktdeelnemers en die geen marktactiviteit zijn. Zo beëindigen centrale tegenpartijclearing en portefeuillecompressie zowel bestaande transacties als boeken of wijzigen zij nieuwe transacties of bestaande transacties. Deze transacties hebben nog steeds hetzelfde risicoprofiel en worden bijgevolg niet opgenomen als transacties voor ‘marktrisicooverdracht’.”

De handelsactiviteit voor de periode van 20 september tot 19 december 2021 was volgens de DTCC-database 4,5 keer het dagelijkse nominale volume van $ 50 miljoen aan Credit Default Swaps, uitgevoerd op de staatsschuld van de Russische Federatie voor de equivalente periode in 2020.

Hier volgt een kleine greep uit de talrijke headlines die in het laatste kwartaal van 2021 verschenen met betrekking tot de troepenopbouw van Rusland rond Oekraïne, terwijl de handel in genoemde Credit Default Swaps sterk steeg:

4 november 2021 – Het Laatste Nieuws: Spanning stijgt: satellietbeelden tonen toenemende belegering van Russisch leger aan grens Oekraïne

12 november 2021 – Het Nieuwsblad: VS en EU ongerust over Russische troepenbewegingen aan grens met Oekraïne

4 december 2021 – RTL Nieuws: Zorgen in VS: ‘Rusland maakt zich klaar om Oekraïne aan te vallen‘

24 december 2021 – NU.nl: Satellietbeelden tonen snelle troepenopbouw van Rusland bij Oekraïense grens

Het grote probleem met de swap-bewaarplaats van de DTCC is dat het de namen van de partijen (meestal de grootste banken) die bescherming kopen en verkopen via de Credit Default Swaps op Russische schuld niet met het publiek deelt. Het publiek weet dus niet of de bank waar ze hun spaargeld aanhouden, misschien miljarden dollars moet uitbetalen als Rusland zijn schulden niet nakomt. (De schuld van Rusland wordt momenteel door de drie grote kredietbeoordelaars – S&P, Moody’s en Fitch – als “junk” beoordeeld, waarbij Fitch zegt dat het in gebreke blijven van Rusland “dreigend / op handen” is.)

Credit Default Swaps zijn vergeleken met het kopen van een verzekering voor het huis van uw buurman en dan hopen dat het zal afbranden. Ze speelden een belangrijke rol bij de financiële ineenstorting van Wall Street in 2008. De grote banken van Wall Street wisten niet hoeveel blootstelling aan Credit Default Swaps ze bij elkaar in 2008 hadden, maar ze wisten wel dat er nominaal zo’n $ 41 biljoen (!) uitstond.
Dus de banken trokken zich simpelweg terug van het verstrekken van leningen aan elkaar, wat de kredietmarkten behoorlijk in zijn greep kreeg. Het bleek dat de gigantische verzekeraar AIG één van degenen was die een gigantische blootstelling aan Credit Default Swaps had vergaard. AIG ging de bietenbrug op en de Amerikaanse regering werd gedwongen het over te nemen om een domino-effect van meer faillissementen te voorkómen.

Het onderdeel van AIG die de Credit Default Swap-bescherming aan de megabanken ‘schreef’, dat wil zeggen ‘verkocht’, was AIG Financial Products (AIGFP). AIG was ook eigenaar van Banque AIG, een bank die zij in Frankrijk had geregistreerd. Banque AIG maakte deel uit van AIG Financial Products. Het Amerikaanse Congressional Oversight Panel van senator Elizabeth Warren rapporteerde het volgende met betrekking tot de twijfelachtige rol van Banque AIG als een “balansverhuur”-faciliteit:
““De regelgevende kapitaalswaps stelden financiële instellingen die kredietbescherming van AIGFP kochten, in staat minder kapitaal aan te houden dan ze anders door toezichthouders zouden hebben moeten aanhouden tegen pools van woninghypotheken en bedrijfsleningen. Een hypothetisch voorbeeld helpt illustreren hoe dit werkte.

“Volgens de internationale regels die zijn opgesteld onder Bazel I, die over het algemeen van toepassing waren op Europese banken vóór de ineenstorting van AIG, zou een bank die een niet-afgedekte pool van leningen aanhield ter waarde van $ 1 miljard, mogelijk worden verplicht om $ 80 miljoen opzij te zetten, of 8 procent van de waarde van de pool. Maar als de bank de pool van leningen zou splitsen, zodat de eerste verliezen werden opgevangen door een junior tranche van $ 80 miljoen, en AIGFP kredietbescherming zou bieden op de senior tranche van $ 920 miljoen, zou de bank de hoeveelheid kapitaal die ze opzij moest zetten aanzienlijk kunnen verminderen. Belangrijk is dat de regelgevende kapitaalswaps van AIG werden verkocht door een AIGFP-dochteronderneming genaamd Banque AIG, een door Frankrijk gereguleerde bank.

Onder Basel I kregen vorderingen op banken zoals Banque AIG een lagere risicoweging bij de berekening van de vereiste kapitaalreserves dan de leningen waarvoor de tegenpartijen kredietprotectie kochten. Deze formule werkte in het voordeel van de tegenpartijen, die vervolgens een deel van hun wettelijke kapitaalbesparingen konden gebruiken om de kredietbescherming van AIGFP te betalen, en het resterende bedrag konden gebruiken om meer leningen te verstrekken, waardoor hun eigen hefboomwerking en risico groter werden.
Omdat deze swaps banken in staat stelden méér risico te nemen door hun verplichtingen naar AIGFP te verschuiven, noemde voormalig AIG-CEO Edward Liddy de deals een ‘balanshuur’. Dit bedrijf groeide uit tot het grootste deel van AIGFP’s CDS [Credit Default Swap]-blootstelling, als gevolg van de vraag naar wettelijk voorgeschreven kapitaalbesparingen bij Europese banken.”

Je zou denken dat de lessen uit de financiële ineenstorting van 2008 – de ergste financiële crisis sinds de Grote Depressie – ertoe zouden hebben geleid dat de politiek Credit Default Swaps zou verbieden. Dat is niet gebeurd. En in de VS komt dat omdat Wall Street’s campagnegelden, de financiële draaideur en legioenen lobbyisten, ervoor zorgen dat Wall Street blijft krijgen wat het wil van het corrupte Amerikaanse CONgres – het nationale belang kan barsten.

Als u denkt dat de gevaren die nog steeds op de loer liggen in de Credit Default Swap-arena, wel mee zullen vallen, lees dan nog eens ons artikel van 27 december 2019: Grootbanken VS tot over hun oren in derivaten – die AIG opbliezen.

In plaats van een krachtbron te zijn toen de pandemie in maart 2020 woedde, schreven we destijds dat “JP Morgan Chase in de afgelopen vijf weken 39,3 procent van zijn gewone aandelenkapitaal had verloren, terwijl Citigroup, het moederbedrijf van Citibank, 51,7 procent had verloren.”

Dat het Amerikaanse Congres en federale toezichthouders juist Citigroup – van alle banken – toestaan om Credit Default Swap-bescherming te verkopen, is onvoorstelbaar. Citigroup ontving tijdens de financiële crisis van 2007 tot 2010 een veel grotere bailout-operatie dan AIG – in feite was het de grootste reddingsoperatie voor banken in de wereldwijde bankgeschiedenis. Het Amerikaanse ministerie van Financiën heeft $ 45 miljard aan kapitaal in Citigroup geïnjecteerd; er was een overheidsgarantie van meer dan $ 300 miljard op bepaalde activa; de FDIC gaf een garantie van $ 5,75 miljard op haar senior ongedekte schuld en $ 26 miljard op haar commercial paper en interbancaire deposito’s; en geheime doorlopende leningen van de Federal Reserve leidden van december 2007 tot midden 2010 een cumulatief bedrag van $ 2,5 biljoen (!) aan leningen ònder de marktrente naar Citigroup.

Credit Default Swaps zijn in de negentiger jaren geïntroduceerd door….. hoe kan het ook anders…. JP Morgan, en zijn door de bekende investeerder Warren Buffet niet voor niets “financial weapons of mass destruction” genoemd (maar wist er zelf vele jaren honderden miljoenen mee te “verdienen”)..